Του Ευάγγελου Χατζηνίκου
Στην Αγγλία, το 1960 περίπου, πλασάρεται σαν σούπερ θήραμα το υβρίδιο μεταξύ της νησιωτικής πέρδικας και της πέρδικας ρούφα. Πολύ γρήγορα γίνεται αντιληπτό το έγκλημα κατά της φύσης που πραγματοποιείται με την απελευθέρωση των υβριδίων στο Ηνωμένο Βασίλειο και αυτομάτως, η εκτροφή και απελευθέρωσή τους απαγορεύεται.
Δυστυχώς, η χρονική περίοδος που τα αγγλικά εκτροφεία ξεστοκάρουν τα υβρίδια συμπίπτει με αυτή που τα ελληνικά κρατικά εκτροφεία οργανώνονται και αρχίζουν να λειτουργούν.
Η πρώτη προσπάθεια
Το 1995, ο γραφών και δύο ακόμα φίλοι και καλοί συνάδελφοι ο Βασίλης ο Αλεξίου και ο Νίκος ο Μάνιος, φοιτητές της Δασολογίας ακόμα, ασχολούμενοι στα πλαίσια της μεταπτυχιακής μας διατριβής με την οικολογία της ορεινής πέρδικας και της τεχνητής εκτροφής της, μας είχαν κάνει μεγάλη εντύπωση ορισμένες φαινοτυπικές διαφορές στις πέρδικες τσούκαρ που προέρχονταν από τεχνητή εκτροφή συγκρίνοντάς τες με αυτές που θηρεύονταν από τα νησιά μας. Αρχίσαμε να μελετάμε την ιστορία και να συνθέτουμε το παζλ.
Τα συμπεράσματα, άμεσα μας οδήγησαν στην υπόθεση ότι πιθανόν οι γεννήτορες της πέρδικας τσούκαρ των κρατικών μας εκτροφείων να προέρχονται από το στοκ των υβριδίων που ξεφορτώθηκαν οι Άγγλοι.
Όμως, όσο και να ψάξαμε, δεν καταφέραμε να βρούμε αποδείξεις σε αυτήν την υπόθεση. Αντίθετα, βρήκαμε πολλές δυσκολίες στην προσπάθειά μας να προχωρήσει η εκτροφή ορεινής πέρδικας που πειραματικά στα εκτροφεία της Δασολογικής σχολής είχε επιτυχία. Αυτό συνέβη, διότι λίγο πριν τη δική μας επιτυχημένη προσπάθεια, η τότε διεύθυνση θήρας είχε αποτύχει και δογματικά είχε κυριαρχήσει η άποψη ότι η εκτροφή της ορεινής πέρδικας είναι αδύνατη. Ο καιρός πέρασε, η προσπάθεια των τριών φοιτητών δεν αγκαλιάστηκε από το ελληνικό κράτος και ο καθένας πήρε το δρόμο του.
Ευτυχώς, μετά από χρόνια, μια ανάλογη πρωτοβουλία του εκτροφείου του Καρπενησίου απέδωσε καρπούς και σήμερα υπάρχει, τηρουμένων πάντα των αναλογιών, μια ικανοποιητική παραγωγή ορεινής πέρδικας στην Ελλάδα.
Πετροπέρδικα (Φωτό: Νίκος Πέτρου – από: http://www.foropenforests.org )
Δάσκαλε που δίδασκες…
Το 1995, γίνονταν και μαζικές απελευθερώσεις νησιωτικής πέρδικας στους βιότοπους που ενδημούσε η ορεινή πέρδικα, ακόμα και μέσα στις ελεγχόμενες κυνηγετικές περιοχές. Επικρατούσε επίσης, η δογματική άποψη ότι τα δύο αυτά είδη, δηλαδή η νησιωτική πέρδικα και η ορεινή πέρδικα, δεν υβριδίζουν. Εκείνη την εποχή, προχωρήσαμε σε ένα απλό πείραμα:
επιχειρήσαμε να ζευγαρώσουμε στο εκτροφείο του πανεπιστημίου ορεινές πέρδικες με πέρδικες τσούκαρ. Όχι μόνο παράχθηκαν υβρίδια, αλλά ανακαλύψαμε κάτι που μας γέμισε τρόμο: τα υβρίδια ήταν γόνιμα. Μεταφέραμε τα αποτελέσματά μας στους καθ’ ύλη αρμόδιους, αλλά επειδή η ανακάλυψή μας έρχονταν σε σύγκρουση με το κατεστημένο, επίσης δογματικά, μας απάντησαν ότι τα hybrid_2στοιχεία μας δεν είχαν αξία, διότι άλλες οι συνθήκες στο εκτροφείο και άλλες στο φυσικό περιβάλλον.
Με λίγα λόγια, δεν υπάρχει περίπτωση να διασταυρώνονται τα δύο είδη πέρδικας στη φύση.
Το 2000 ο Νίκος Μάνιος, στα πλαίσια της διδακτορικής του διατριβής, φόρεσε πομπό σε ένα θηλυκό άτομο πέρδικας τσούκαρ και το απελευθέρωσε σε περιοχή που υπήρχαν πέρδικες ορεινές. Με τη βοήθεια του πομπού, ανακαλύπτεται η τσούκαρ να κλωσάει τα αυγά στη φωλιά της. Ο ευτυχής πατέρας ήταν ένας κώτσος ιθαγενής του είδους Alectoris graeca.
Η πέρδικα συλλαμβάνεται μαζί με τα αυγά της τα οποία ήτανε γόνιμα. Με αυτό το απλό πείραμα, αποδείχθηκε ότι είναι δυνατή η διασταύρωση των δύο ειδών και η παραγωγή υβριδίων στο φυσικό περιβάλλον. Ευτυχώς, μετά την ασφυκτική πίεση των γεγονότων, το 2001, με εγκύκλιο του Υπουργείου Γεωργίας απαγορεύτηκε η απελευθέρωση της νησιωτικής πέρδικας στους βιότοπους φυσικής εξάπλωσης της ορεινής πέρδικας, δηλαδή στην ηπειρωτική χώρα και στα Επτάνησα.
Όμως… δάσκαλε που δίδασκες και λόγο δεν εκράτεις. Η απελευθέρωση χιλιάδων ατόμων πέρδικας τσούκαρ στις κρατικές ελεγχόμενες κυνηγετικές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας όπου υπάρχουν φυσικοί πληθυσμοί ορεινής πέρδικας, δε σταμάτησε ποτέ!!!
Επιβεβαιώθηκε το ακραίο σενάριο!
Η ιστορία ή μάλλον το θρίλερ, κορυφώνεται και το 2003 η κυνηγετική ομοσπονδία Στερεάς Ελλάδας χρηματοδοτεί πρόγραμμα γενετικής ταυτοποίησης της πέρδικας στην Ελλάδα. Την υλοποίηση αναλαμβάνει το τμήμα Βιολογίας του Α.Π.Θ., με υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Τριανταφυλλίδη. Το εν λόγω πρόγραμμα ολοκληρώθηκε το 2007.
Κύριο αποτέλεσμα του ερευνητικού προγράμματος: 11,93% τω δειγμάτων που εξετάστηκαν από όλη την Ελλάδα ήταν υβρίδια. Ευτυχώς, για το φυσικό περιβάλλον, δυστυχώς για το κατεστημένο, η γενετική επιστήμη δε λέει ψέματα και έχει τη δυνατότητα να διαβάζει κατά γράμμα την ιστορία όσο παλιά και αν είναι.
Φτάνουμε στο έτος 2009, όπου υπογράφεται υπουργική απόφαση η οποία καθορίζει ένα αυστηρό πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο θα πραγματοποιούνται οι εμπλουτισμοί των βιοτόπων με θηράματα εκτροφής. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μετά από πρόταση της Κ.Σ.Ε., συμπεριλαμβάνεται και η γενετική ταυτοποίηση των γεννητόρων και των παραγώγων τους πριν την απελευθέρωση (παγκόσμια πρώτη). Η νέα υπουργική των απελευθερώσεων, υπογεγραμμένη από τον Υπουργό, κρατήθηκε για εννέα ολόκληρους μήνες στο συρτάρι των υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης γιατί κάποιος ή κάποιοι, δε συμφωνούσανε με το περιεχόμενό της, εκφράζοντας το κατεστημένο το δικό τους και των προκατόχων τους.
Μετά την υποβολή ειδικής μελέτης και σχετικού αιτήματος των κυνηγετικών οργανώσεων όλης της χώρας, όπως προβλέπει η εν λόγω υπουργική απόφαση, χορηγούνται πέρδικες από τα κρατικά εκτροφεία στους κυνηγετικούς συλλόγους όλης της χώρας, με σκοπό να απελευθερωθούνε μετά την προσαρμογή τους σε δικτυοστάσια.
Ήρθε η ώρα της γενετικής ταυτοποίησης, πρώτα των γεννητόρων στα κρατικά εκτροφεία και μετά των παραγώγων τους στους πυρήνες προσαρμογής των κυνηγετικών συλλόγων. Τα κρατικά εκτροφεία, όσα έκαναν γενετική ταυτοποίηση, γιατί δεν έκαναν όλα, επέλεξαν τη φτηνή μέθοδο ανάλυσης του μiτοχονδριακού DNA, που έδειξε ότι ως μητέρα των δειγμάτων χρησιμοποιήθηκε νησιωτική πέρδικα.
Στη συνέχεια, λίγο αργότερα, οι κυνηγετικοί σύλλογοι πήραν τα ίδια πουλιά ή τα παράγωγά τους και επειδή οι κυνηγοί τελικά ενδιαφέρονται για το θήραμα περισσότερο από κάθε άλλον, έδωσαν τα δείγματα από τους πυρήνες προσαρμογής για γενετική ταυτοποίηση με την ακριβή μέθοδο, τη μέθοδο της ανάλυσης με τη χρήση μικροδιαφορικών τύπων.
Το αποτέλεσμα σοκάρει: σε μεγάλο ποσοστό τα δείγματα βρέθηκαν να είναι υβρίδια νησιωτικής πέρδικας Χ πέρδικας ρούφα.
Μα πού βρέθηκε πέρδικα ρούφα στην Ελλάδα; Πού βρέθηκε πέρδικα ρούφα στα κρατικά εκτροφεία; Θυμηθείτε την αγγλική βοήθεια που ανέφερα στην αρχή του κειμένου μου, κατά τη μεταπολίτευση και το παζλ έκλεισε. Το σενάριο που το 1995 στο φοιτητικό μας μυαλό φάνταζε ακραίο, τώρα επιβεβαιώνεται. Όχι δεν αισθάνομαι δικαιωμένος. Είμαι τρομοκρατημένος από τις συνέπειες του περιβαλλοντικού εγκλήματος που διαπράχθηκε 35 και πλέον χρόνια στο θήραμα που αγαπάμε πιο πολύ. Την ελληνική πέρδικα.
Να εξυγιανθεί το κατεστημένο
Οι φυσικοί πληθυσμοί της πέρδικας, νησιωτικής ή ορεινής, διαθέτουν ένα ανεκτίμητης αξίας γενετικό υλικό, το οποίο δημιουργήθηκε μέσα από τη διαδικασία της φυσικής επιλογής εκατοντάδων αιώνων και τους επιτρέπει να επιβιώνουν, να αναπαράγονται, αλλά και να προσαρμόζονται στις νέες αλλαγές των συνθηκών του περιβάλλοντος. Κάθε λοιπόν τεχνητή νόθευση αυτού του μοναδικού γενετικού υλικού, επιφέρει γενετική ρύπανση στους πληθυσμούς των ειδών και γενετική κατάπτωση.
Δε θέλω να αποδοθούν ευθύνες σε ένα σύστημα που απορροφούσε και απορροφά μεγάλο τμήμα από τα τέλη που εισπράττει το κράτος κατά την έκδοση των αδειών θήρας μας, εξάλλου οι περισσότερες των ευθυνών έχουν παραγραφεί. Θέλω και απαιτώ να εξυγιανθεί το κατεστημένο! Θέλω να πραγματοποιηθεί αυστηρός έλεγχος των γεννητόρων με την ‘‘ακριβή’’ μέθοδο γενετικής ταυτοποίησης και όπου υπάρχει πρόβλημα, να γίνει αντικατάσταση των γεννητόρων με καθαρόαιμα πουλιά.
Για να αρχίσουν επιτέλους τα χρήματα και ο κόπος των κυνηγών να πιάνουν τόπο και όχι να χρησιμοποιούνται από το ίδιο το κράτος για το κακό του θηράματος και της φύσης.
Του Ευάγγελου Χατζηνίκου
Aπό τεύχος του περιοδικού Κυνηγός και Φύση
Πηγή κειμένου: http://www.gpeppas.gr
Σημ. από dasarxeio.com: Δεν γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία δημοσίευσης του άρθρου στο περιοδικό Κυνηγός & Φύση. Εκτιμάται ότι γράφτηκε μετά τον Απρίλιο του 2009 (αναφορά στην Υ.Α. 98161/4136/29-9-2008 ΦΕΚ 637/Β/6-4-2009) και πριν τον Απρίλιο του 2010 (αναδημοσίευση στο διαδίκτυο).
Αφήστε μια απάντηση