Ένας ίταμος (Taxus baccata) ηλικίας 4.000 ετών, που πιστεύεται ότι είναι ο παλαιότερος ζωντανός οργανισμός της Βρετανίας μπορεί να πεθαίνει, σύμφωνα με τους φύλακες του.
Το εντυπωσιακό δέντρο με την ονομασία Ashbrittle Yew, βρίσκεται στην αυλή της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, στην επαρχία του Σόμερσετ, έχει περίμετρο 11,5 μέτρα και τεράστιο φύλλωμα.
Ο κεντρικός κορμός του δέντρου είναι κούφιος πιθανώς λόγω κάποιας νόσου, αλλά διαθέτει έξι μικρότερους κορμούς που διακλαδώνονται. Οι κάτοικοι της περιοχής φοβούνται ότι το δέντρο βρίσκεται σε μη αναστρέψιμη κατάσταση λόγω του μαρασμού των κλαδιών του και των φύλλων που πέφτουν.
«Το δέντρο υποτίθεται ότι είναι ο αρχαιότερος ζωντανός οργανισμός στην Αγγλία και ήταν ήδη αρκετά ώριμο όταν το Στόουνχεντζ χτιζόταν», δήλωσε ο αρχιφύλακας της εκκλησίας Τσαρλς Ντομπλ.
«Σύμφωνα με τους ειδικούς το δέντρο έχει ηλικία 3.500 με 4.000 χρόνια. Αλλά δυστυχώς αυτή τη στιγμή δείχνει αρκετά άρρωστο και ανησυχούμε αν η αγροτική εκκλησία ή το πουρνάρι θα είναι το πρώτο που θα πεθάνει», πρόσθεσε ο Ντομπλ.
Ωστόσο ο εμπειρογνώμονας Όουεν Τζόνσον δήλωσε ότι το δέντρο, το οποίο βρίσκεται σε ένα χωριό 15 χιλιόμετρα δυτικά της πόλης Τόντον, θα μπορούσε απλά να περνά μια δύσκολη περίοδο.
«Τα δέντρα περνούν από περιόδους, όπου μπορεί να μοιάζουν σαν να μην είναι ακμάζοντα, αλλά λίγα χρόνια αργότερα μπορούν να ανακάμψουν και εσωτερικά και εξωτερικά», δήλωσε ο Τζόνσον.
Το δέντρο Ashbrittle Yew αποτελεί αντικείμενο αρκετών μύθων και θρύλων και αρκετοί πιστεύουν ότι το ύψωμα πάνω στο οποίο φύεται είναι τεχνητό ύψωμα της Εποχής του Χαλκού, και μέσα σε αυτό βρίσκεται ο τάφος ενός προρωμαϊκού ηγέτη. Είναι γνωστό ότι ο ίταμος, λόγω της μακροζωίας του, φυτεύονταν σε νεκροταφεία και εκκλησίες ως μέσο σύνδεσης με τους προγόνους.
Το αρχαιότερο δέντρο του πλανήτη πιστεύεται ότι βρίσκεται σε ένα βουνό της κεντρικής Σουηδίας και έχει εκτιμώμενη ηλικία 9.500 ετών, ενώ συνεχίζει να αναπτύσσεται.
Ο ίταμος στην Ελλάδα
Ο Τάξος ο ραγώδης (Taxus baccata) είναι ο μοναδικός εκπρόσωπος στην Ελλάδα και στην Ευρώπη του γένους Taxus που περιλαμβάνει 7 συνολικά είδη και ζουν όλα στο βόρειο ημισφαίριο.. Κατατάσσεται στα κωνοφόρα είδη, αποτελεί όμως μια ειδική περίπτωση αφού δεν παράγει ρητίνη αλλά και οι καρποί που σχηματίζει δεν είναι κώνοι. Πρόκειται για αειθαλές δέντρο, που ακολουθεί μια στρατηγική επιβίωσης με αντοχή στην πίεση, με βραδεία αύξηση, που αργεί να φτάσει στην ωριμότητα (70 έτη) αλλά μακροβιότατο.
Είναι είδος σκιόφυτο και καταλαμβάνει την πρώτη θέση από άποψη αντοχής στη σκιά από όλα τα ελληνικά είδη των δασικών δέντρων. Δεν υπάρχει άλλο φυτό που να μπορεί να διαβιώσει τόσο καλά στις απόμερες και ανήλιαγες γωνιές.
Η κοινή ονομασία του είναι ίταμος ή ήμερο έλατο ή δέντρο του θανάτου. Είναι ένα μυστηριώδες δέντρο. Έκτος από το σαρκώδες τμήμα του καρπού του, όλα τα άλλα μέλη του είναι τοξικά. Ωστόσο ο παράξενος τρόπος με τον οποίο αναπτύσσεται και η ικανότητά του να αναβλαστάνει και να αναδημιουργεί παντοτινά τον εαυτό του, τον φέρνει κοντά στην αθανασία.
Είναι σχετικά ένα σπάνιο είδος που απειλείται με εξαφάνιση στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης. Πληθυσμοί του στην Ελλάδα σε μεμονωμένα άτομα, ομάδες ή λόχμες , βρέθηκαν σε 117 δάση και σε 173 διαφορετικές θέσεις, όπου ο συνολικός πληθυσμός φυομένων δένδρων που αναφέρθηκαν, ανέρχεται σε 10.000 άτομα περίπου.
Ο Χέλμουτ Μπάουμαν στο έργο του «Η Ελληνική χλωρίδα στο μύθο, την τέχνη και τη λογοτεχνία» αναφέρει για τον Ίταμο:
«… Ο ίταμος ήταν αφιερωμένος στις Ερινύες, τις χθόνιες θεότητες της εκδίκησης, που τιμωρούσαν τις ανθρώπινες ασέβειες με το δηλητήριο αυτού του δέντρου. Η τοξικότητα αυτή ήταν γνωστή από πολύ παλιά. Πραγματικά, πεντακόσια γραμμάρια από τα φύλλα του μπορούν να σκοτώσουν ένα άλογο. Η Άρτεμις χρησιμοποιούσε βέλη δηλητηριασμένα με ίταμο. Με εντολή της μητέρας της και με τέτοια βέλη σκότωσε τα παιδιά της Νιόβης, που καυχιόταν για την πολυτεκνία της, σε σύγκριση με τη Λητώ (΄Ομηρος Ιλ. 11.24.607). Η Άρτεμις λατρευόταν, ανάμεσα σε άλλους και σ΄ ένα ναό, που βρισκόταν μέσα σ΄ ένα μεγάλο δάσος από ίταμους στο αρκαδικό βουνό Αρτεμίσιο. Σήμερα το βουνό είναι ξερό και δεν υπάρχουν παρά ελάχιστα τέτοια δέντρα. Το σκληρό και ανθεκτικό ξύλο του ίταμου ήταν από την αρχαιότητα πολυζήτητο για ξυλουργικές εργασίες. Η ομορφιά του ξύλου και η βραδύτητα ανάπτυξης του δέντρου, που μπορεί να ζήσει 2000 χρόνια, ήταν η αιτία της καταστροφής του. Σήμερα δεν υπάρχουν απ΄ αυτό το περήφανο δέντρο παρά μόνο λίγα φτωχά απομεινάρια ..»
Διαβάστε περισσότερα → Ίταμος ο μυστηριώδης
ΚατηγορίεςΧλωρίδα
Αφήστε μια απάντηση