Το δέντρο-σύμβολο, από τα αρχαία δέντρα της χώρας, δυστυχώς δεν υπάρχει πια, καθώς έπεσε θύμα της ασθένειας των πλατάνων που ακούει στο όνομα «μεταχρωματικό έλκος»
Χρόνια τώρα, οι περιηγητές και οι λάτρεις της φύσης που έβγαιναν από την Ε.Ο. 111 στο ύψος των Τριπόταμων και κατηφόριζαν προς τα νότια, προς τη μεριά της Αρκαδίας, για περίπου τρία χιλιόμετρα, θα συναντούσαν και θα θαύμαζαν τον ιστορικό «Πλάτανο του Παυσανία», ένα δέντρο με ηλικία πολλών χρόνων. Ενα δέντρο-σύμβολο, από τα αρχαία δέντρα της χώρας, το οποίο δυστυχώς δεν υπάρχει πια, καθώς έπεσε θύμα της ασθένειας των πλατάνων που ακούει στο όνομα «μεταχρωματικό έλκος».
Τον θάνατο του δέντρου ανακάλυψαν μέλη του συλλόγου προστασίας της φύσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς Ερυμάνθου-Φολόης «Ωλονός». Σύμφωνα με τα μέλη του συλλόγου, τα οποία στις εξορμήσεις τους ασχολούνται με τα υπεραιωνόβια δέντρα της περιοχής του Ερύμανθου και του οροπεδίου της Φολόης, ο ιστορικός πλάτανος, με ύψος που ξεπερνά τα 40 μέτρα και περίμετρο που φτάνει τα 8 μέτρα, προσβλήθηκε και ξεράθηκε από’ τον μύκητα Ceratocystis platani, που αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ασθένειες δασικών δέντρων στην Ελλάδα.
Σε πολλές περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί νεκρώσεις υπεραιωνόβιων δέντρων πλατάνου με ογκώδεις διαστάσεις. Οταν η ασθένεια διαπιστώθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2003 ήταν ήδη διαδεδομένη σε αρκετές περιοχές της Μεσσηνίας, όπου πιθανολογείται ότι είχε εισαχθεί πριν από τουλάχιστον μία δεκαετία.
Στη συνέχεια το παθογόνο καταγράφηκε στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας το 2004, ενώ το 2005 διαπιστώθηκε και στην Αρκαδία, σε μεμονωμένες κηλίδες. Σταδιακά όμως η ασθένεια επεκτάθηκε και σε νέες περιοχές, το 2009 καταγράφηκε στην Αχαΐα, ενώ το 2010 η ασθένεια διαπιστώθηκε στην Ηπειρο και το 2011 στη Θεσσαλία.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, το εν λόγω δέντρο λέγεται ότι το φύτεψε ο Παυσανίας όταν πέρασε από εκεί το 175 μ.Χ. ή ότι, σύμφωνα με άλλους, ήταν τόσο μεγάλος ώστε τον εντυπωσίασε και το σημείωσε στο βιβλίο του «Τα Αρκαδικά» ως εντυπωσιακό μνημείο. Ωστόσο καμία εκδοχή δεν είναι σωστή, καθώς ούτε το πλατάνι είναι τόσο γέρικο ούτε το φύτεψε ο Παυσανίας, αφού πέρασε 2-3 χιλιόμετρα μακριά από την τοποθεσία του, αλλά ούτε μνεία για τον πλάτανο κάνει στο βιβλίο του.
«Τα Αρκαδικά»
Λέγονται παρόμοιες φανταστικές ιστορίες με την ανάμειξη του ονόματος του Παυσανία, σ’ όλη τη διαδρομή που ακολούθησε από τον Δάρα έως τα Τριπόταμα. Αυτό που ισχύει είναι ότι ο Παυσανίας όντως πραγματοποίησε αυτή τη διαδρομή, όπως αναφέρει στο βιβλίο του «Τα Αρκαδικά» όπου μας δίνει ενδιαφέρουσες μυθικές και αρχαιολογικές πληροφορίες.
Επίσης -πάντα κατά την παράδοση- λέγεται ότι κάτω από τον ίσκιο του το 1812 έγινε το περιβόητο δικαστήριο με δικαστή τον Τουσούμ αγά, κατηγορούμενο τον Λιμάζ αγά και μηνυτή τον Χριστόδουλο Παπαδόπουλο, από το Λιβάρτζι Αχαΐας, για την απαγωγή της πανέμορφης κόρη του Ελένης, της αποκαλούμενης «ωραίας Ελένης του Λιβαρτζίου».
Ο πλάτανος στα Τριπόταμα δεν ήταν ο μοναδικός που έφερε το όνομα του Παυσανία. Ακόμα και σήμερα, στην παραλία του Αιγίου στέκεται περήφανος ένας γεροπλάτανος με ηλικία που υπολογίζεται στα 600 χρόνια και ονομάζεται Πλάτανος του Παυσανία. Η παραπομπή εδώ έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο Παυσανίας αναφέρεται στα γραπτά του στις 12 βρύσες-πηγές που βρίσκονται κοντά του.
O διάσημος αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν, στο βιβλίο του «Πελοπόννησος και Τροία», αναφέρει τον πλάτανο και σημειώνει ότι χρονολογείται από το 1450 και παλιότερα. Το γέρικο δέντρο που αποτελεί μνημείο φυσικής κληρονομιάς από το 1976, έχει περίμετρο στη βάση του περίπου 12 μέτρα (11,7 μ.). Λίγο ψηλότερα η περίμετρος του κορμού μεγαλώνει σημαντικά, στο σημείο όπου ξεκινούν οι δύο τεράστιοι βασικοί κλάδοι του δέντρου.
Το ύψος του πλάτανου δεν είναι ανάλογο του κορμού και είναι εμφανές ότι κλαδιά του δέντρου έχουν κοπεί, πιθανόν για να προστατευτεί από δυνατούς ανέμους. Η ζωηρή πράσινη φυλλωσιά του, που παλιότερα λένε ότι απλωνόταν σε ακτίνα 50 μέτρων, σήμερα δεν είναι εξίσου επιβλητική. Yποδηλώνει ωστόσο ένα υγιές σε γενικές γραμμές δέντρο, που επιβιώνει παρά τους τόνους μπετόν που έχουν πέσει γύρω του.
ΚατηγορίεςΧλωρίδα
Αφήστε μια απάντηση