Είναι ο «ελληνικός» καφές «τούρκικος», όπως τον έλεγαν οι πατεράδες μας, ή μήπως είναι «αραβικός», όπως υποστηρίζουν αρκετοί ερευνητές; Μη βιαστείτε να απαντήσετε, γιατί – τελικά – μπορεί να είναι αιθιοπικός! Οι περισσότεροι από όσους επισκέπτονται την Αιθιοπία σπάνια ακούν κάποιον να τους μιλάει για την πόλη Μπόνγκα, ενώ ελάχιστοι διανύουν τα 460 χιλιόμετρα που τη χωρίζουν από την Αντίς Αμπέμπα, την πρωτεύουσα της δεύτερης πολυπληθέστερης χώρας της Αφρικής. Αδίκως όμως, καθώς από εδώ προέρχεται η περίφημη ποικιλία καφέ Arabica, κι ας υπονοεί το όνομά της πως πατρίδα της είναι η Αραβία.

Η Μπόνγκα είναι μια μικρή πόλη στη Νοτιοδυτική Αιθιοπία, κρυμμένη στο εσωτερικό ενός παρθένου υποτροπικού δάσους με μοναδικές φυσικές ομορφιές, πλούσια πανίδα και, φυσικά, καφεόδεντρα. Λέγεται πως η λέξη «coffee» (καφές) προέρχεται από την Κάφφα, το αρχαίο όνομα της σημερινής Ορόμια, της περιοχής στην οποία βρίσκεται η Μπόνγκα.

H προέλευση του καφέ και η ανακάλυψη των εξαιρετικών ιδιοτήτων του έδωσαν τροφή για πολλούς μύθους. Σύμφωνα με τον επικρατέστερο από αυτούς, κάποια στιγμή γύρω στον 6ο αιώνα ένας γιδοβοσκός ονόματι Καλντί που έβγαζε τα ζωντανά του για βοσκή στα δάση γύρω από την Μπόνγκα παρατήρησε πως όσα από αυτά έτρωγαν τους καρπούς ενός άγνωστου, ως τότε, θάμνου γίνονταν πιο δραστήρια. Η περιέργεια του Καλντί, ο οποίος έσπευσε να δοκιμάσει και ίδιος αυτούς τους μοναδικούς καρπούς, θεωρείται από τους περισσότερους η απαρχή της μακραίωνης ιστορίας του καφέ.

Καφές, κάρδαμο και μέλι

Το Προστατευόμενο Δάσος της Μπόνγκα, το οποίο καλύπτει έκταση περίπου 500 τετραγωνικών χιλιομέτρων, είναι ένα από τα τελευταία εναπομείναντα υποτροπικά υγρά δάση αξιόλογου μεγέθους που έχουν εντοπιστεί στην Αιθιοπία. Εκτείνεται σε υψόμετρο από 500 ως 3.300 μέτρα, το οποίο είναι ιδανικό για την ανάπτυξη των καφεόδεντρων, τα οποία ευδοκιμούν μεταξύ 900 και 1.800 μέτρων. Η σκιά από τα δέντρα του δάσους επιβραδύνει την ανάπτυξη των πολύτιμων καρπών, με αποτέλεσμα να είναι πιο αρωματικοί. Την ίδια ώρα περιορίζει την ανάπτυξη των καφεόδεντρων διευκολύνοντας τους ντόπιους κατά την περίοδο της συγκομιδής. Αλλά στο δάσος της Μπόνγκα δεν υπάρχουν μόνο καφεόδεντρα.

Ξεχωρίζουν το κάρδαμο του δάσους – το πιο ακριβό μπαχαρικό στην Αιθιοπία -, οι μακριές πράσινες πιπεριές που φυτρώνουν μεταξύ των θάμνων κατά μήκος των μονοπατιών και οι μπανανιές με βυσσινιά λουλούδια που μεγαλώνουν προς τα κάτω. Στα κλαδιά των δέντρων μπορεί επίσης να εντοπίσει κανείς ασυνήθιστες ξύλινες κυλινδρικές κατασκευές – παραδοσιακές κυψέλες για τις μελιτοφόρες μέλισσες οι οποίες αδυνατούν να αντισταθούν στον πλούτο της χλωρίδας του δάσους.

Λέγεται πως οι ντόπιοι συχνά καταφεύγουν σε προσευχές, ικετεύοντας τις άγριες μέλισσες να παραμείνουν στις κυψέλες και να κατασκευάσουν κηρήθρες. Οποτε συμβαίνει αυτό, το αποτέλεσμα είναι πράγματι «θεϊκό», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε άρθρο του ο απεσταλμένος του CNN στην Αντίς Αμπέμπα.

Απόδειξη αποτελούν οι εκατοντάδες υπαίθριοι πωλητές στους πάγκους των οποίων μπορεί να βρει κανείς όχι μόνο διάφορες ποικιλίες μελιού αλλά και το περίφημο tej – το φημισμένο και αναπάντεχα δυνατό κρασί από μέλι της Αιθιοπίας. Οσον αφορά την πανίδα του δάσους της Μπόνγκα, πάνω από τα καφεόδεντρα κυριαρχούν οι ασπρόμαυροι κολοβοί (είδος πιθήκων), ενώ κάτω από τον θόλο που σχηματίζουν τα δέντρα περιφέρονται λιοντάρια, λεοπαρδάλεις, ιπποπόταμοι, βουβάλια και αντιλόπες.

Παραδοσιακή αιθιοπική τελετή

Πόλος έλξης για τους λιγοστούς επισκέπτες της Μπόνγκα είναι και η παραδοσιακή αιθιοπική τελετή ψησίματος και κατανάλωσης του καφέ. Ωμοί πράσινοι κόκκοι καφέ καβουρντίζονται στα κάρβουνα, στη συνέχεια τρίβονται σε ξύλινα γουδιά ενώ στο τέλος βράζονται μέσα σε πήλινα δοχεία. Πιο φρέσκο καφέ είναι ομολογουμένως πάρα πολύ δύσκολο να βρει κανείς.

Και η χρήση των καρπών που αναπτύσσονται σε ένα τόσο πλούσιο δάσος έχει ως αποτέλεσμα την παρασκευή ενός εξαιρετικής ποιότητας οργανικού καφέ διαφορετικών ποικιλιών. Αλλά για τους ντόπιους ο καφές δεν αποτελεί απλά ένα εξαιρετικό διεγερτικό. Ανακατεμένος με μέλι χρησιμοποιείται και για την επούλωση των πληγών, ενώ ένα από κριτήρια για να θεωρηθεί μια γυναίκα της παντρειάς είναι η ικανότητά της να ετοιμάσει έναν καφέ.

Ωστόσο, παρά τα καφεόδεντρα και τους άλλους φυσικούς θησαυρούς της, τόσο η Μπόνγκα όσο και η ευρύτερη περιοχή της Κάφφα δεν αποτελούν τουριστικό προορισμό. Ο πληθυσμός της πόλης του καφέ δεν ξεπερνά τις 30.000 ενώ σε ολόκληρη την Κάφφα ζουν περίπου 96.000 άνθρωποι. Παρά τις υπερβολικές δόσεις καφεΐνης η ζωή εδώ εξακολουθεί να κυλάει με αργούς ρυθμούς.

Πηγή: http://www.tovima.gr