Ανήμπορη και υπό το βάρος έντονων και ανάμεικτων συναισθημάτων παρακολουθώ για άλλη μια χρονιά, ο δασικός πλούτος της χώρας μου να απανθρακώνεται. Αυτό που σπούδασα και καλούμαι μέσω της Υπηρεσίας μου να προστατέψω και να διαχειριστώ «εξαφανίζεται» «υπό το μένος» της πύρινης λαίλαιπας.
Πολιτικές επιλογές πριν δέκα εννέα (19) χρόνια και εν μέσω μιας νύκτας, με τις ψήφους κάτι λιγότερο από δέκα (10) βουλευτών, εξοστράκισαν τη καθ’ ύλην αρμόδια Υπηρεσία από το φυσικό της χώρο. Σαν τα κοράκια έπεσαν τότε πάνω στους Δασικούς Υπάλληλους, πολιτικοί, ΜΜΕ και εκπρόσωποι τύπου του Π.Σ., «κατασπαράζοντας» και ακυρώνοντας τη γνώση και την εμπειρία των Δασικών Υπαλλήλων, που με τα πενιχρά μέσα που διαθέταν προσπαθούσαν να ανταπεξέλθουν στο τόσο δύσκολο έργο της κατάσβεσης.
Δεν ξέρω αν σήμερα ήταν η Δασική Υπηρεσία στη θέση της Πυροσβεστικής, πως θα ήταν η κατάσταση των πύρινων μετώπων, ξέρω όμως ότι υπάρχει διαφορετική φιλοσοφία, θεώρηση και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Ξέρω ότι η γνώση του τοπογραφικού αναγλύφου, της επικρατούσας δασικής βλάστησης, των τοπικών καιρικών συνθηκών κ.α., είναι αυτά που συντελούν στο να αντιμετωπίσει κανείς κατά το δυνατόν, μια δασική πυρκαγιά. Έμαθα στον τόπο της πυρκαγιάς, ότι αν δεν «μπεις μέσα» και αντιμετωπίσεις από κοντά τη φωτιά, δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική αντιμετώπιση.
Σήμερα δεκαεννέα χρόνια μετά, όπου πλέον στην χώρα μας επικρατεί η φιλοσοφία της αεροπυρόσβεσης, τεράστιες εκτάσεις απανθρακώνονται. Χωρίς διάθεση ακύρωσης και υποβιβασμού του έργου και του κόπου των πυροσβεστών, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι πρέπει επιτέλους να αλλάξει ο τρόπος αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. Δεν μπορώ να επιρρίψω ευθύνες σε κανένα πυροσβέστη γιατί αντιμετωπίζει με τον τρόπο αυτό τη δασική πυρκαγιά, που δεν μπορεί να καταλάβει παρόλο που είναι πυροσβέστης ότι η δασική πυρκαγιά είναι δυναμική και όχι στατική, ότι δυστυχώς μπορεί να μεταβάλλεται λόγω εναλλαγής των τοπικών συνθηκών. Δεν διδάχθηκε για όλα εκείνα τα «στοιχεία» που συντελούν στην εξάπλωση της δασικής πυρκαγιάς. Δεν ήταν αυτό το αντικείμενό του. Οι Δασικοί Υπάλληλοι, αυτό που εκείνοι μαθαίνουν (πυροσβέστες) για ένα εξάμηνο το σπουδάζουν από 4 έως πέντε χρόνια στις σχολές των Πανεπιστημίων και των Ανώτατων Τεχνολογικών Ιδρυμάτων.
Ας παραγκωνιστούν επιτέλους οι μικρότητες και οι εγωισμοί και ας πάρει επιτέλους η Πολιτεία την απόφαση να σχεδιάσει και οργανώσει την δασοπυρόσβεση στη χώρα μας, σε μια άλλη βάση, όπου η επιστήμη θα έχει τον πρώτο λόγο.
Ας αλλάξει επιτέλους η φιλοσοφία και ας χρησιμοποιηθεί η εμπειρία και η γνώση της καθ’ ύλην αρμόδιας Υπηρεσίας, ώστε να σταματήσει η κατασπατάληση οικονομικών και ανθρώπινων πόρων.
Ας γίνει επιτέλους κατανοητό ότι δεν μπορεί την ώρα της πυρκαγιάς να είναι «εντός» του δασικού περιβάλλοντος όλοι οι άλλοι εκτός από τους Δασικούς Υπαλλήλους.
Ας καταλάβουν επιτέλους οι ιθύνοντες ότι οι Δασικοί είναι στο δάσος καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, αφού αυτό σπούδασαν αυτή είναι η δουλειά τους, αυτό καλούνται να εκτελέσουν, με τα μέσα που τους διατίθενται, από τη θέση του Δημοσίου Υπαλλήλου. Και όχι περιστασιακά, αν και όταν τύχει πυρκαγιά στη συγκεκριμένη θέση και περιοχή.
Λόγω της επικρατούσας δασικής βλάστησης, η χώρα μας θα πλήττεται πάντα από πυρκαγιές. Ας μη ξεχνάμε ότι η πυρκαγιά είναι και μέσο διαχείρισης των μεσογειακών Δασών. Το θέμα είναι να έχουμε τις μικρότερες δυνατές απώλειες, σε φυσικούς και οικονομικούς πόρους.
Η Δασική Υπηρεσία έχει αποδείξει ότι όταν καλείται να κερδίζει στοιχήματα (βλ. δασικοί χάρτες) πάντα το καταφέρνει, με οποιοδήποτε κόστος των υπαλλήλων που την απαρτίζουν, δουλεύοντας ατελείωτες ώρες και παραμερίζοντας τις προσωπικές ανάγκες τους.
Ας διορθώσει επιτέλους η Πολιτεία τις λάθος επιλογές της…
Αντιγόνη Καραδόντα
Δασοπόνος
(Σ.σ.: Οι σκέψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν παρά μόνο την γράφουσα.)
ΚατηγορίεςΔασική Υπηρεσία, Πυρκαγιές - Αναδασώσεις
Έχει τονιστεί αρκετές φορές το πόσο σημαντικό είναι να προλαβαίνουμε την πυρκαγιά στο αρχικό της στάδιο, καθότι σε περίπτωση που “ξεφύγει”, η δυσκολία κατάσβεσής της είναι πολύ μεγαλύτερη και εξαρτάται ισχυρά από παράγοντες που δε μπορούμε να ελέγξουμε, όπως η ένταση και η κατεύθυνση του ανέμου, το ανάγλυφο του εδάφους, κλπ.
Αυτό που δε βλέπω να επισημαίνεται αρκετά ή και ουδόλως, τουλάχιστον από τα Μ.Μ.Ε., είναι το πόσο σημαντικό είναι να αποφεύγουμε τις πυρκαγιές που μπορούμε να αποφύγουμε. Για παράδειγμα, θεωρώντας ότι είναι σχετικά ακριβή τα όσα ενημερωνόμαστε από τα Μ.Μ.Ε., αρκετές φωτιές ακούμε ότι ξεκινούν από “χαζές” αιτίες, όπως για παράδειγμα εργασίες κατά ημέρα υψηλού κινδύνου (π.χ. χρησιμοποίηση τροχού), καύση χόρτων κατά περίοδο που απαγορεύεται, κλπ. Μάλιστα, εάν αναλογιστούμε ότι αρκετές από τις πυρκαγιές αυτές εξελίχθηκαν σε μεγάλες, με ιδιαιτέρως δυσμενή αποτελέσματα, μπορούμε να κατανοήσουμε τη σημαντικότητα του προηγουμένου.
Με δεδομένο λοιπόν το ότι πάντοτε θα υπάρχουν πολίτες που δε θα συμμορφώνονται με τις ισχύουσες Απαγορευτικές Διατάξεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (Π.Υ.), το ζητούμενο είναι ο αριθμός αυτών να είναι ο μικρότερος δυνατός. Οι δύο βασικοί τρόποι μείωσης του αριθμού αυτού είναι 1) Η ενημέρωση του κοινού και 2) η επιβολή κυρώσεων στους παραβάτες. Το τελευταίο δρα αποτρεπτικά για τους ίδιους, αλλά και για τους υπόλοιπους πολίτες που το μαθαίνουν. Είναι κατανοητό το ότι δεν είναι ευχάριστο να τιμωρείς κάποιον, στις περιπτώσεις αυτές όμως θεωρώ ότι είναι αναγκαίο, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, και σαφώς προτιμότερο των αποτελεσμάτων που επιφέρει το αντίθετο. Άλλωστε, δεν πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικές κυρώσεις, αλλά ουσιαστικά για ποινές που θα καταλήξουν ως χρηματικά πρόστιμα.
Η σχετική μου εμπειρία είναι ότι η επιβολή κυρώσεων στους παραβάτες της ετήσιας Απαγορευτικής Διάταξης της Π.Υ., σχετικά με τον περιορισμό της καύσης κλπ., είναι κάτι που αποφεύγεται, διότι επικρατεί η αντίληψη του “να μην ταλαιπωρούμε τον κόσμο”… Ιδιαίτερα δε στις μικρές κοινωνίες.
Είναι όμως αντιπροσωπευτική η “σχετική εμπειρία μου”; Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί μόνο εφόσον δοθούν στη δημοσιότητα στατιστικά στοιχεία από την Π.Υ. Για παράδειγμα, πόσες μηνύσεις υποβλήθηκαν κατά μέσο όρο από κάθε Π.Υ., εξαιρουμένων των κατ’ αγνώστου υποβληθέντων, για παραβάσεις της ετήσιας Απαγορευτικής Διάταξης σχετικά με τον περιορισμό της καύσης κατά τους μήνες πυροπροστασίας. Η εκτίμησή μου είναι ότι ο αριθμός αυτός, εάν ποτέ δοθεί στη δημοσιότητα, θα είναι ιδιαίτερα μικρός.
Το αποτέλεσμα, κατά την άποψή μου, είναι η ετήσια Απαγορευτική Διάταξη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας να μην λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, λόγω αποφυγής επιβολής κυρώσεων, με δυσμενή αποτελέσματα για το δημόσιο συμφέρον.
Τέλος, τονίζεται ότι το παρόν δεν έχει ως σκοπό να “επιτεθεί” στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, αλλά στην αντίληψη που περιγράφεται παραπάνω.
Πιστεύω ότι μια συνεργασία των δύο υπηρεσιών σε σωστές βάσεις και με τη χρήση των επίγειων και εναέριων μέσων θα ήταν ότι καλύτερο και αποτελεσματικό