Ακύρωση πράξης κύρωσης του δασικού χάρτη Μαραθώνα Αττικής
Σόφη Ε. Παυλάκη, Δικηγόρος
Τοπίο του Μαραθώνα στην περιοχή του Τύμβου
Η προσβαλλόμενη πράξη κύρωσης του επίμαχου δασικού χάρτη κρίθηκε ανεπαρκώς αιτιολογημένη κατά το μέρος που αφορούσε το περιληφθέν ως δασικό τμήμα ακινήτου, το οποίο ενέπιπτε ωστόσο στο σύνολό του εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου. Η Διοίκηση προέβη δηλαδή ανεπίτρεπτα στην κύρωση του επίμαχου δασικού χάρτη κατά τρόπον ώστε να συμπεριλαμβάνεται σε αυτόν, ως δασικό, τμήμα πολεοδομούμενου ακινήτου και χωρίς προηγουμένως να έχουν αρθεί σχετικές αμφιβολίες ως προς τα ακριβή όρια του οικείου ρυμοτομικού σχεδίου.
Η απόφαση 1544/2017[1] του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας εκδόθηκε επί αιτήσεως ακυρώσεως της υπ΄ αριθ. 514/15.2.2012 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής (Δ΄ 88), με την οποία κυρώθηκε ως προς ορισμένα τμήματά του ο δασικός χάρτης της δημοτικής κοινότητας Μαραθώνα Δήμου Μαραθώνα νομού Αττικής. Η ακύρωση της προσβαλλομένης πράξεως ζητήθηκε κατά το μέρος που αφορούσε ακίνητο, επί του οποίου ο αιτών επικαλείτο ιδιοκτησιακό δικαίωμα.[2]
Όπως έγινε δεκτό από το Δικαστήριο, οι πράξεις με τις οποίες κυρώνονται αναρτηθέντες δασικοί χάρτες, αποτελούν εκτελεστές διοικητικές πράξεις, κατά των οποίων χωρεί αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Υπόκεινται επομένως σε αίτηση ακυρώσεως όχι μόνον οι πράξεις κύρωσης, οι οποίες εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 19 του ν. 3889/2010,[3] δηλαδή μετά την εξέταση των αντιρρήσεων που ασκήθηκαν από τους ενδιαφερομένους και τη διόρθωση των χαρτών σύμφωνα με όσες από τις αντιρρήσεις έγιναν δεκτές,[4] αλλά και οι πράξεις κύρωσης, οι οποίες εκδίδονται κατ΄ άρθρο 17 του ιδίου ως άνω νόμου και αφορούν το μέρος των αναρτηθέντων δασικών χαρτών που δεν έχει αμφισβητηθεί με την άσκηση αντιρρήσεων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την απόφαση, οι κατά τα άρθρα 15 και 16 του ν. 3889/2010 αντιρρήσεις, οι οποίες δεν στρέφονται κατά διοικητικής πράξεως, αλλά κατά αναρτηθέντων δασικών χαρτών που υπόκεινται σε κύρωση, δεν συνιστούν ενδικοφανή προσφυγή, η οποία κωλύει την παραδεκτή άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως[5] κατά της μερικής κύρωσης των χαρτών δυνάμει του άρθρου 17, αφού άλλωστε η αίτηση ακυρώσεως, κατά το σύστημα που καθιερώνει ο νόμος, χωρεί ακριβώς στην περίπτωση αυτή, επειδή το τμήμα του δασικού χάρτη που αφορά δεν αποτέλεσε αντικείμενο αμφισβήτησης με την υποβολή αντιρρήσεων.
Κατά συνέπεια, παρ΄ ότι στο άρθρο 17 του ν. 3889/2010 δεν περιλαμβάνεται διάταξη αντίστοιχη με αυτή του άρθρου 19 παρ. 4 (ήδη παρ. 5) αυτού, η οποία να προβλέπει ρητά την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως, η πράξη μερικής κύρωσης δασικού χάρτη του άρθρου 17 του ν. 3889/2010, η οποία συνεπάγεται οριστικοποίηση του χάρτη κατά το μέρος αυτό και πρόσδοση σε αυτόν πλήρους αποδεικτικής ισχύος, υπόκειται για την ταυτότητα του λόγου και αυτή σε αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, τούτο δε κατά τις γενικές διατάξεις, αλλά και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 19 παρ. 4(5) του ν. 3889/2010.
Το Δικαστήριο πρόεβη εν προκειμένω στην ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης κύρωσης του ένδικου δασικού χάρτη με το σκεπτικό ότι κατ΄ άρθρο 3 παρ. 6 του ν. 998/1979[6] περί προστασίας δασών και δασικών εκτάσεων, οι περιοχές για τις οποίες υφίστανται εγκεκριμένα έγκυρα σχέδια πόλεως δεν υπάγονται στις διατάξεις του νόμου αυτού. Η ως άνω διάταξη απηχώντας τη θεμελιώδη αντίληψη του αλληλοαποκλεισμού του δασικού χαρακτήρα ορισμένης εκτάσεως και της πολεοδόμησής της, διατηρήθηκε και μετά τις τροποποιήσεις του άρθρου 3 του ν. 998/1979,[7] με την εξαίρεση όμως των εντός σχεδίου πόλεως πάρκων και αλσών, για τα οποία ορίσθηκε ρητά[8] ότι υπάγονται στη δασική νομοθεσία.
Ωστόσο, η προσβαλλόμενη πράξη κύρωσης του επίμαχου δασικού χάρτη ήταν κατά το Δικαστήριο ανεπαρκώς αιτιολογημένη κατά το μέρος που αφορούσε το περιληφθέν ως δασικό τμήμα του ακινήτου του αιτούντος, το οποίο κατά τα γενόμενα δεκτά στην υπόθεση ενέπιπτε στο σύνολό του εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου. Τούτο δε, διότι η Διοίκηση παρ΄ ότι είχε σοβαρές και τεκμηριωμένες αμφιβολίες ως προς τα ακριβή όρια του εν λόγω ρυμοτομικού σχεδίου, οι οποίες είχαν οδηγήσει τις δασικές αρχές να προβούν σε αλλεπάλληλα διαβήματα ζητώντας τη συνδρομή της πολεοδομικής υπηρεσίας για την εφαρμογή των ορίων αυτών, προέβη τελικά στην κύρωση του δασικού χάρτη κατά τρόπον, ώστε να συμπεριλαμβάνεται σε αυτόν, ως δασικό, τμήμα του ακινήτου του αιτούντος χωρίς να έχουν αρθεί οι εν λόγω αμφιβολίες, οι οποίες αντιθέτως διατηρήθηκαν και μετά την έκδοση της προσβαλλομένης πράξεως και προκάλεσαν νέες ενέργειες των δασικών υπηρεσιών. Για τον λόγο δε αυτό κρίθηκε ότι έπρεπε να γίνει δεκτή η αίτηση και ακυρώθηκε η προσβαλλομένη πράξη κύρωσης του δασικού χάρτη ΔΚ Μαραθώνα Δήμου Μαραθώνα Ν. Αττικής, κατά το μέρος που αφορούσε το περιληφθέν ως δασικό στον κυρωθέντα χάρτη τμήμα του ακινήτου του αιτούντος.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Βλ. ΣτΕ 1544/2017 σε: περιοδικό «Περιβάλλον & Δίκαιο» τ. 2/2017, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2017.
[2] Ο αιτών είναι κατά την απόφαση ψιλός κύριος ενός ακινήτου επιφανείας 1.050 τ.μ. εντός του σχεδίου πόλεως του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Δικαστών και Εισαγγελέων, που εγκρίθηκε το έτος 1970 και βρίσκεται στη Δημοτική Κοινότητα Μαραθώνα Δήμου Μαραθώνα στη θέση «Σχινιάς». Τμήμα του ακινήτου του, εμβαδού 375,47 τ.μ., περιλαμβάνεται στον κυρωθέντα με την προσβαλλόμενη πράξη δασικό χάρτη, ως δασικό και ως εκτός σχεδίου πόλεως. Ο αιτών προσκόμισε σχετικό συμβόλαιο γονικής παροχής και αγοραπωλησίας έτους 1975, έγινε δε δεκτό ότι με έννομο συμφέρον άσκησε την κρινομένη αίτηση. Σύμφωνα περαιτέρω με την απόφαση, με έγγραφο του έτους 2011 της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής βεβαιώθηκε η ανάρτηση του δασικού χάρτη της Δημοτικής Κοινότητας Μαραθώνα Δήμου Μαραθώνα Ν. Αττικής και εκλήθη κάθε ενδιαφερόμενος να υποβάλει αντιρρήσεις εντός 45 ημερών από την ημερομηνία της τελευταίας δημοσίευσης στον Τύπο. Σχετική ανακοίνωση δημοσιεύθηκε νομίμως στον Τύπο, στη συνέχεια δε ενημερώθηκαν οι αποδέκτες ότι η 45νθήμερη προθεσμία υποβολής αντιρρήσεων κατά του περιεχομένου του δασικού αυτού χάρτη έληγε την 30.5.2011. Ο αιτών δεν κατέθεσε αντιρρήσεις σε σχέση με το ως άνω ακίνητό του εντός της προθεσμίας αυτής, αλλά μετά τη λήξη της στις 26.9.2011. Είχε προηγηθεί την 5η.7.2011 έγγραφο της ως άνω Διευθύνσεως Δασών Ανατ. Αττικής προς το Υπουργείο ΠΕΚΑ, κοινοποιούμενο και προς την «Κτηματολόγιο ΑΕ», με το οποίο η εν λόγω υπηρεσία υπέβαλε ερώτημα ως προς το αν οι εκπρόθεσμες αντιρρήσεις έπρεπε να εισαχθούν στην αρμόδια ΕΠΕΑ, επιπλέον δε σημείωνε τα εξής: «… [Η] υπηρεσία μας έχει γίνει δέκτης πολλών διαμαρτυριών πολιτών – ιδιοκτητών οικοπέδων στον ΟΣ [Οικοδομικό Συνεταιρισμό] Δικαστών και Εισαγγελέων, οι οποίοι θίγονται από τον δασικό χάρτη, καθώς η απόδοση των ορίων του ρυμοτομικού σχεδίου έγινε βάσει των σκαναρισμένων μη γεωαναφερμένων ορθοφωτοχαρτών, επί των οποίων η αρμόδια πολεοδομία απέδωσε αναλογικά τα όρια του σχεδίου, με αποτέλεσμα μικρά τμήματα των οικοπέδων τους στα όρια του σχεδίου να αποδίδονται ως εκτός σχεδίου δασικές εκτάσεις. Οι θιγόμενοι δεν πρόλαβαν ν΄ ασκήσουν εμπρόθεσμα αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη καθώς δεν ενημερώθηκαν εγκαίρως από το ΔΣ του ΟΣ, ενώ δεν γίνονται δεκτές από το Γραφείο Υποστήριξης Ανάρτησης Δασικών Χαρτών της Κτηματολόγιο ΑΕ, οι εκπρόθεσμες αντιρρήσεις. Ωστόσο, εφ΄ όσον κατά την απόδοση των ορίων του ρυμοτομικού σχεδίου του ΟΣ Δικαστών και Εισαγγελέων διαπιστωθεί ότι εμφιλοχώρησαν σφάλματα, αυτά πρέπει, κατά την άποψή μας, να διορθωθούν, ανεξαρτήτως αν οι θιγόμενοι υπέβαλαν εμπρόθεσμα αντίρρηση. Ύστερα από τα παραπάνω, έχουμε τη γνώμη ότι προ της κύρωσης του δασικού χάρτη, πρέπει να προηγηθεί η όσο το δυνατόν ακριβέστερη αποτύπωση του ρυμοτομικού σχεδίου του εν λόγω ΟΣ από την Κτηματολόγιο ΑΕ σε συνεργασία με την αρμόδια πολεοδομία …». Σε απάντηση, η Δ/νση Δασικών Χαρτών ΥΠΕΚΑ απηύθυνε προς την ως άνω Δ/νση Δασών Ανατ. Αττικής έγγραφό της, με το οποίο διευκρίνιζε αφ΄ ενός ότι εφ΄ όσον η προθεσμία για την υποβολή αντιρρήσεων είναι κατά τον νόμο αποκλειστική, οι εκπρόθεσμες αντιρρήσεις δεν θα εξετασθούν από την ΕΠΕΑ και θα τεθούν στο αρχείο, οι δε εκτάσεις τις οποίες αφορούν θα θεωρηθούν ως εκτάσεις, για τις οποίες δεν ασκήθηκαν αντιρρήσεις και αφ΄ ετέρου ότι στις περιπτώσεις που υπήρχε η διαπίστωση από την αρμόδια Δασική Υπηρεσία (Δ/νση Δασών νομού) ότι είχαν παρεισφρήσει τεχνικά σφάλματα στην εφαρμογή ορίων εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου των περιπτώσεων του άρθρου 23 του ν. 3889/2010 και είχε παρέλθει η προθεσμία υποβολής αντιρρήσεων, πριν την κύρωση του δασικού χάρτη, μπορούσε να ζητηθεί με αλληλογραφία ο επαναπροσδιορισμός των εν λόγω ορίων και η σχετική πιστοποίηση από τις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες, ώστε η Διεύθυνση Δασών να εισηγείτο στην αρμόδια ΕΠΕΑ, ακόμη και αυτεπαγγέλτως, την έκδοση απόφασης για τη διόρθωση του δασικού χάρτη πριν την κύρωσή του. Εν όψει αυτού η ως άνω Δ/νση Δασών με έγγραφό της προς τη Δ/νση Πολεοδομίας Παλλήνης ζήτησε στοιχεία σχετικά με τις αποκλίσεις που είχαν παρατηρηθεί στο περίγραμμα του σχεδίου πόλεως του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Δικαστών και Εισαγγελέων λόγω διαφορετικού προβολικού συστήματος και κακής ποιότητας των διαγραμμάτων, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα ότι εμφανίζονταν τμήματα οικοπέδων στις παρυφές του σχεδίου ως εκτός σχεδίου δασικές εκτάσεις. Η Δ/νση Πολεοδομίας Παλλήνης απάντησε ότι δεν διέθετε πινακίδες εφαρμογής του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου, ότι οι διαστάσεις των πλευρών και οι συντεταγμένες των κορυφών των ΟΤ εκτιμώνταν γραφικά από τις πινακίδες κλ. 1:2.000 του εγκεκριμένου σχεδίου και ότι μπορούσαν να αξιοποιηθούν οι πινακίδες εφαρμογής που είχε συντάξει ο Οικοδομικός Συνεταιρισμός και απεικόνιζαν το εγκεκριμένο σχέδιο και τις διαστάσεις των οικοπέδων που είχαν διανεμηθεί. Περαιτέρω, με έγγραφο της Δ/νσης Τοπογραφικών Εφαρμογών του ΥΠΕΚΑ απευθυνόμενο και κοινοποιούμενο προς όλες τις προαναφερόμενες δασικές και πολεοδομικές αρχές, εκτέθηκε ότι: α) οι εν λόγω ρυμοτομικές και οικοδομικές γραμμές καθορίζονταν από τα διαγράμματα της 26-24.9.1987 απόφασης του Νομάρχη Ανατ. Αττικής (Δ΄ 990), με την οποία είχε αναθεωρηθεί το αρχικό ρυμοτομικό σχέδιο του 1968 (απόφαση Νομάρχη Αττικής Τ100303/21.3.1968/9.4.1968, Δ΄ 65), και ότι με την αναθεώρηση αυτή ήρθη η ασυμφωνία μεταξύ αρχικού σχεδίου και διανομής του ΟΣ, β) τα διαγράμματα της αναθεώρησης είχαν συνταχθεί σε μικρή κλίμακα (1:2.000) σε σύστημα αναφοράς HATT και προβληματική ποιότητα ως προς τη σχεδίαση και την ευκρίνεια των γραμμών και ως προς την ακρίβεια των καννάβων (αποκλίσεις μέχρι 7 μ. ιδίως στον άξονα των Χ), με αποτέλεσμα να μην ήταν δυνατή η εξαγωγή ορθογωνίων συντεταγμένων για τις κορυφές των ΟΤ βάσει γραφικών εκτιμήσεων από τα ρυμοτομικά διαγράμματα και ότι γ) κατόπιν τούτων, ως όρια της εντός σχεδίου περιοχής έπρεπε να εκληφθούν τα εφαρμοσθέντα στο έδαφος (οικόπεδα, οδοί) βάσει της διενεργηθείσας διανομής, αφού αυτός ήταν και ο σκοπός της αναθεώρησης, για τον λόγο δε αυτόν απεστάλη συνημμένα φάκελος προς τη Δ/νση Πολεοδομίας Παλλήνης για τυχόν διορθώσεις των ορίων του εγκεκριμένου σχεδίου. Εν όψει τούτων, η Δ/νση Δασικών Χαρτών ΥΠΕΚΑ ζήτησε να ενημερωθεί από τη Δ/νση Πολεοδομίας Παλλήνης, αν είχαν γίνει διορθώσεις των ορίων, επισήμανε δε ότι σε περίπτωση αρνητικής απάντησης ή αδυναμίας απάντησης μέχρι τις 22.12.2011, η Δ/νση Δασών Ανατολικής Αττικής μπορούσε να προχωρήσει στην κύρωση του εν λόγω δασικού χάρτη. Όσον δε αφορά ειδικά τον αιτούντα, ο ίδιος με αίτησή του προς την ως άνω Δ/νση Δασών την 5η.1.2012 ζήτησε να ενημερωθεί, αν είχαν διαβιβασθεί προς αυτήν από την «Κτηματολόγιο ΑΕ» οι εκπρόθεσμες αντιρρήσεις του και αν η εν λόγω διοικητική αρχή είχε διαπιστώσει την ύπαρξη τεχνικών σφαλμάτων στην εφαρμογή των ορίων του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου, αν είχε ζητήσει τον επαναπροσδιορισμό των ορίων αυτών και αν είχε εισηγηθεί στην αρμόδια ΕΠΕΑ την αντιμετώπιση του ακινήτου του ως κειμένου εντός του ως άνω ρυμοτομικού σχεδίου. Σε απάντηση, η Δ/νση Δασών την 30.1.2012 πληροφόρησε τον αιτούντα αφ΄ ενός ότι η «Κτηματολόγιο ΑΕ» είχε μεν διαβιβάσει τις αντιρρήσεις του, αλλά οι εκπρόθεσμες αντιρρήσεις δεν επρόκειτο να εξετασθούν από την ΕΠΕΑ, αφ΄ ετέρου δε ότι δεν είχε λάβει καμία απάντηση ως προς την εφαρμογή των ορίων του ρυμοτομικού σχεδίου. Κατόπιν τούτων και δεδομένου ότι δεν υπεβλήθησαν συμπληρωματικά στοιχεία από τη Δ/νση Πολεοδομίας, εξεδόθη η προσβαλλομένη 514/15.2.2012 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής (Δ΄ 88), με την οποία κυρώθηκε ο δασικός χάρτης της δημοτικής κοινότητας Μαραθώνα Δήμου Μαραθώνα Ν. Αττικής βάσει του άρθρου 17 του ν. 3889/2010, δηλαδή κατά το μέρος, επί του οποίου δεν είχαν υποβληθεί αντιρρήσεις κατά του περιεχομένου του. Με τον κυρωθέντα δασικό χάρτη τμήμα της εκτάσεως, επί της οποίας ο αιτών προέβαλλε ιδιοκτησιακό δικαίωμα, ετοποθετείτο εντός του μνημονευομένου στην υπόθεση πολυγώνου και χαρακτηριζόταν ως δασικού χαρακτήρα. Τέλος, προέκυψε ότι και μετά την έκδοση της προσβαλλομένης πράξεως και κατόπιν επανειλημμένων οχλήσεων, αιτήσεων θεραπείας και εξώδικων διαμαρτυριών τρίτων, η Δ/νση Δασών Ανατ. Αττικής με έγγραφό της στις 10.9.2013 ζήτησε και πάλι από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Παλλήνης να της γνωστοποιηθούν τα όρια του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του ΟΣ Ελλήνων Δικαστών και Εισαγγελέων, αποτυπωμένα με εξάρτηση από το κρατικό γεωδαιτικό σύστημα ΕΓΣΑ ΄87, βάσει «των τσιμεντένιων χτιστών οροσήμων», χωρίς ωστόσο η ως άνω πολεοδομική υπηρεσία ν΄ ανταποκριθεί στο αίτημα αυτό.
[3] Το Δικαστήριο απασχόλησαν οι διατάξεις των άρθρων 13 έως και 20 και 23 του ν. 3889/2010 (Α΄ 182), όπως ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο (ήτοι κατά τον χρόνο έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης), δηλαδή πριν τη μετέπειτα τροποποίηση ή αντικατάστασή τους με τις διατάξεις των νόμων 4030/2011 (Α΄ 249), 4164/2013 (Α΄ 156) και 4389/2016 (Α΄ 94). Με τις ως άνω διατάξεις του ν. 3889/2010, ως ίσχυαν, ρυθμίσθηκε η διαδικασία κατάρτισης, θεώρησης και ανάρτησης δασικών χαρτών και υποβολής αντιρρήσεων κατά των αναρτηθέντων χαρτών και εξέτασής τους καθώς επίσης και η κύρωση των δασικών χαρτών, σε πρώτο στάδιο κατά το μέρος που το περιεχόμενό τους δεν είχε αποτελέσει αντικείμενο αντιρρήσεων και κατά το μέρος που είχε αμφισβητηθεί με τις ασκηθείσες αντιρρήσεις. Κατ΄ εξουσιοδότηση των διατάξεων αυτών εκδόθηκε η υα 199284/707/ 14.12.2010 (Β΄ 2159), με την οποία (όπως τροποποιήθηκε και με την υα 115464/154/17.3.2011, Β΄ 525) ρυθμίζονταν ειδικότερα θέματα σχετικά με τη διαδικασία που προέβλεπε στα ανωτέρω άρθρα του ο ν. 3889/2010.
[4] Ως προς αυτές άλλωστε η δυνατότητα ασκήσεως αιτήσεως ακυρώσεως προβλεπόταν ρητά από το άρθρο 19 παρ. 4 του ν. 3889/2010 (βλ. άρθρο 19 παρ. 5, μετά την αντικατάσταση του άρθρου 19 από το άρθρο 153 παρ. Ζ΄ του ν. 4389/2016).
[5] Βλ. άρθρο 45 παρ. 2 του πδ/τος 18/1989 (Α΄ 8).
[6] Βλ. άρθρο 3 παρ. 6 ν. 998/1979 (Α΄ 289), όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο.
[7] Βλ. τροποποιήσεις που επήλθαν με τα άρθρα 1 παρ. 1 του ν. 3208/2003, Α΄ 303 και 9 παρ. 1 του ν. 3818/2010, Α΄ 17.
[8] Βλ. άρθρο 3 παρ. 5 ν. 998/1979, όπως τροποποιήθηκε με τα άρθρα 1 παρ. 1 του ν. 3208/2003 και 9 παρ. 1 του ν. 3818/2010.
.
.
.
Δημοσιεύτηκε στο dasarxeio.com | 28.08.2017
.
ΚατηγορίεςΔασικοί Χάρτες, Νομοθεσία
Αφήστε μια απάντηση