ΤΥΠΟΙ ΚΟΡΜΟΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΞΥΛΕΙΑ
Δρ Ιωάννης Κακαράς
Ομ. Καθηγητής ΤΕΙ, Τεχνολόγος ξύλου και ξύλινων κατασκευών
6947300591
http://users.teilar.gr/~kakaras
http://kakarasioannis.blogspot.gr
Η Ελληνικής προέλευσης ξυλεία έλατου, πεύκου, κυπαρισσιού, σε μορφή κατεργασμένων λεπτών κορμών και δοκών μεγάλων διατομών, είναι κατάλληλη για κατασκευές διαφόρων τύπων ξύλινων κατοικιών από συμπαγή ξύλινη τοιχοποιία. Στο άρθρο που ακολουθεί αναλύεται η προτεινόμενη τεχνολογία παραγωγής και επισημαίνεται η ανάγκη υιοθέτησης του ξύλου κυπαρισσιού σε δομικές κατασκευές γιατί αυτό αποδείχθηκε το καλύτερο δομικό ξύλο από την Μινωική εποχή μέχρι τη δεκαετία του 1970.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ξύλινη κατοικία στην Ελλάδα δεν έχει μεγάλη αποδοχή γιατί δεν προωθείται απο την Πολιτεία, απο τους Έλληνες Μηχανικούς και την αγορά. Η άγνοια και η εμμονή στο μπετόν ως το μοναδικό δομικό υλικό ακόμη και σε ορεινές περιοχές της χώρας μας όπου υπάρχει αφθονία ξύλου κωνοφόρων έχουν οδηγήσει στην κυριαρχία ακαλαίσθητων πολυώροφων κτιρίων από μπετόν. Η ποσότητα της ξυλείας που απαιτείται για την κατασκευή μιάς μεσαίου μεγέθους κατοικίας είναι μικρή και είναι διαθέσιμη ακόμη και απο ξυλεία παραγωγής των ελληνικών δασών έλατου και πεύκου. Να σημειώσουμε ότι το ξύλο αποδεκτής ποιότητας έλατου και πεύκου των ελληνικών δασών έχει μεγαλύτερη μηχανική αντοχή και ανθεκτικότητα σε προσβολές μυκήτων και εντόμων από την εισαγόμενη ξυλεία. Η άσκηση μιας δασικής πολιτικής σε θέματα στοιχειώδους διαχείρισης των δασών μας και διενέργειας αναδασώσεων με κυπαρίσσι θα έλυνε μεσοπρόθεσμα το πρόβλημα δομικού ξύλου στη χώρα μας.
Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται πρόταση για κατασκευή διαφόρων τύπων ξύλινων κατοικιών με συμπαγείς ξύλινους τοίχους από ελληνική ξυλεία πεύκου, έλατου, κυπαρισσιού. Οι τύποι αυτοί έχουν παραδοσιακό – χωριάτικο στυλ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο ελληνικό κυπαρίσσι, ένα δένδρο με τεράστιες δυνατότητες αξιοποίησης του δομικού ξύλου που μας δίνει, και ταυτόχρονα, σύμφωνα με τη γνώμη ειδικών στη Δασοπονία, μεσογειακό ενδημικό είδος, ολιγαρκές ως δένδρο και καταλληλότατο για αναδασώσεις. Οι κατοικίες αυτές κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες:
(Α) Τύποι κορμοκατοικιών με οριζόντια διάταξη των ξύλινων δομικών στοιχείων τοιχοποιίας (πριστή ξυλεία έλατου, πεύκου, κυπαρισσιού, πάχους 15 cmκαι πλάτους 25cmκαι άνω) και
(Β) Τύποι κορμοκατοικιών με κατακόρυφη διάταξη λεπτών κορμών κυρίως κυπαρισσιού αλλά και έλατου και πεύκου με διάμετρο από 12 cmκαι άνω.
Η εν λόγω πρόταση απευθύνεται κυρίως σε όσους αγαπούν το ξύλο ως δομικό υλικό και έχουν σχέση με την κατεργασία και αξιοποίηση του ξύλου, την παραγωγή πριστής ξυλείας σε Πριονιστήρια. Απευθύνεται σε επιστήμονες του ξύλου και σε Δασικούς, αλλά και σε Αρχιτέκτονες και Πολιτικούς Μηχανικούς. Ανάλογοι τύποι ξύλινων κατοικιών κατασκευάζονται απο μικρές οικογενειακού τύπου Βιοτεχνίες σε χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης και Αμερικής. Στην Ελλαδα δεν υπάρχουν μονάδες που να παράγουν τέτοιου τύπου ξύλινες κατοικίες. Ωστόσο είναι εύκολο για κάποιον να συνεργασθεί με Μονάδα κατεργασίας Ξύλου ή με κάποιον τεχνίτη ξύλου και χειριστή κλασικών μηχανημάτων ξύλου και αλυσοπρίονου και να προβεί στην κατασκευή της ξύλινης κατοικίας. Σε αρκετές χώρες πολλοί ιδιώτες κατασκευάζουν μόνοι τους τα ξύλινα σπίτια, γιατί η σχετική τεχνολογία είναι πολύ απλή. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται έκδοση νόμιμης άδειας μέσω Μηχανικού.
Οι εν λόγω τύποι ξύλινης κατοικίας σε στυλ αγροικίας, ταιριάζουν περισσότερο σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές της πατρίδας μας, δηλ. θα έλεγα στο 60% της Ελληνικής γής.
Η προμήθεια της πρώτης ύλης ξύλινων δοκών από έλατο και πεύκο μπορεί να γίνει με απευθείας παραγγελία της ξυλείας σε Πριονιστήρια που λειτουργούν σε αρκετές περιοχές της Ελάδας όπως σε Καρδίτσα, Τρίκαλα, Καλαμπάκα, Γρεβενά, Τρίπολη, Δράμα, Ιωάννινα και σε πολλά άλλα μέρη της επαρχίας με δάση έλατου και πεύκου.
Για την προμήθεια κυπαρισσιών πρέπει κανείς να ερευνήσει την αγορά σε ιδιωτικούς κυπαρισσώνες και να οργανώσει την όλη επιχείρηση υλοτομίας και διαμόρφωσης των κορμών. Όσο και αν η διαδικασία αυτή είναι κάπως δύσκολη, είναι χαμηλού κόστους και έχει ενδιαφέρον. Το κυπαρίσσι είναι το πλέον κατάλληλο ξύλο για δομικές κατασκευές γιατί είναι ανθεκτικό σε μύκητες – έντομα λόγω των ελαιορητινών που περιέχει στη μάζα του. Ωστόσο στην Ελλάδα δεν αξιοποιείται λόγω άσκησης κακής δασικής πολιτικής, αλλά και άγνοιας. Είναι γνωστό ότι επί πολλούς αιώνες από την Μινωική εποχή (1800 π.Χ) μέχρι και την 10ετία του 1970 το ξύλο κυπαρισσιού αποτελούσε ένα από τα βασικότερα είδη δομικού ξύλου για στέγες, πατώματα, σκάλες, για ξύλινα σκάφη και άλλες ξύλινες κατασκευές. Η στέγη των αρχαίων Ναών όπως του Παρθενώνα ήταν από κυπαρίσσι. Σε σχετικά πρόσφατη μελέτη – έρευνα επάνω στο κυπαρίσσι ειδικών ερευνητών Δασολόγων από όλες τις χώρες της Μεσογείου συμπεραίνεται η ιδιαίτερη αξία του κυπαρισσιού τόσο ως δασικού δένδρου όσο και για το μεγάλης αξίας δομικό ξύλο που παράγεται από αυτό. Η Δασική Υπηρεσία πρέπει να υιοθετήσει τα δεδομένα αυτά και να εφαρμόσει μακροχρόνιο πρόγραμμα αναδασώσεων και ίδρυσης δασικών φυτωρίων με ποικιλία κυπαρισσιού ανθεκτική στο έλκος του φλοιού του κυπαρισσιού που ως γνωστό προκαλεί εκτεταμένες ξηράνσεις ακόμα και αιωνόβιων κυπαρισσιών.
Για την προτεινόμενη εφαρμογή οι κορμοί κυπαρισσιού πρέπει να είναι υγιείς, ευθυτενείς, χωρίς σφάλματα στρεψοϊνιας, με μήκος τουλάχιστο 5 mκαι άνω και διάμετρο κορυφής όχι μικρότερη από 12cm. Η ύπαρξη ρόζων επιτρέπονται γιατί οι λεπτοί κορμοί διατηρούνται σχεδόν ατόφιοι, αρκεί να μη είναι σάπιοι ή πολύ μεγάλοι. Οι κορμοί αποφλοιώνονται, και ξηραίνονταιστο 12% σε υπόστεγο, χωρίς να δημιουργηθούν ραγάδες μεγαλύτερες του 1cm και στη συνέχεια μορφοποιούνται με τον τρόπο που αναλύεται στη συνέχεια.
Η πριστή ξυλεία (ξύλινοι δοκοί) πρέπει να είναι υγιής δηλ. χωρίς προσβολές μυκήτων, εντόμων, ευθυτενής, ισοπαχής. Οι μεγάλες διαστάσεις των πριστών επιτρέπουν την ύπαρξη ρόζων, γεγονός που καθιστά την προμήθεια εύκολη και σε χαμηλή τιμή. Η ξυλεία πρέπει να ειναι ξηραμένη στο 12% του ξηρού βάρους του ξύλου και πλανισμένη στις επίπεδες επιφάνειες των πριστών.
Σχετική εμπειρία για τις ξύλινες κατοικίες απεκόμισε ο υπογράφων επί 15ετία στην Βιομηχανία ξύλου του Δασαρχείου Καλαμπάκας την περίοδο 1976 έως 1989 αλλά και στη συνέχεια ως Καθηγητής ΤΕΙ στο μάθημα της Τεχνολογίας Ξύλινων δομικών κατασκευών. Στο Τμήμα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου και Επίπλου σχεδιάζουμε σε επίπεδο εφαρμοσμένης έρευνας τη δυνατότητα παραγωγής τύπων ξύλινων κατοικιών από συμπαγή ολόσωμα δομικά στοιχεία πριστών ή λεπτών κορμών έλατου, πεύκου και κυπαρισσιού ελληνικής προέλευσης.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
(Α) Τύποι κορμοκατοικίας με οριζόντια διάταξη των λεπτών κορμών ή των ξύλινων δοκών τοιχοποιίας
Τα διάφορα σχήματα κορμών που έχουν επικρατήσει στα παραδοσιακά κορμόσπιτα είναι τα ακόλουθα:
Α1) Απλή ολόσωμη μορφή κορμών, οι οποίοι έχουν υποστεί κατεργασία με τσεκούρι, ξύστρα και σκεπάρνι (Εικ. 1α) Η επιλογή αυτή δημιουργεί κάποια προβλήματα στις κατά μήκος και στις γωνιακές συνδέσεις λόγω περιορισμένης επαφής των κορμών και αυτό αντιμετωπίζεται με κατάλληλη στεγανοποίηση, όπως θα αναλυθεί παρακάτω.
Α2) Κορμοί με δύο επίπεδες πλευρές επαφής και εγκοπή στο μέσο (Εικ. 1β). Οι κορμοί διαμορφώνονται στο πριστήριο και έχουν βασικά πλεονεκτήματα όπως: δημιουργείται μεγάλη επιφάνεια επαφής των κορμών, με καλύτερη μόνωση, ευκολότερη στεγανοποίηση, καλύτερο δέσιμο των κορμών και με δυνατότητα επιλογής του πάχους των κορμών. Η μορφή αυτή ενδείκνυται για κορμούς ελάτης και πεύκης των ελληνικών δασών με μικρή σχετικά διάμετρο π.χ. 20 έως 32 cm.
Α3) Κορμοί με τρεις επίπεδες πλευρές, δηλ. τις δύο πλευρές επαφής και την εσωτερική πλευρά. Το σχήμα αυτό επιτρέπει καλύτερη αξιοποίηση των κορμών γιατί από κάθε κορμό με τρεις τομές λαμβάνονται δύο στοιχεία κορμών και δύο ακροσανίδες (Εικ. 1γ). Το σχήμα αυτό επιτρέπει για τα ελληνικά δεδομένα την αξιοποίηση κορμών ελάτης και πεύκης μέσης διαμέτρου 35-50 cmκαι μέτριας ποιότητας που παράγουν τα δάση μας, με σκοπό την κατασκευή κορμοκατοικιών σε ημιορεινές και ορεινές εκτάσεις.
Α4) Κορμοί με τρεις επίπεδες πλευρές, όπως η περίπτωση 3, με τη διαφορά ότι ο καθένας προέρχεται από ένα κορμό μικρής διαμέτρου (Εικ. 1δ). Το σχήμα αυτό επιτρέπει την αξιοποίηση κορμιδίων μικρής διαμέτρου και τη διαφοροποίηση της τοιχοποιίας ή την ενίσχυση της μόνωσης από την εσωτερική πλευρά. Μια τέτοια επιλογή κορμιδίων μικρής διαμέτρου (12-15 cmμε καθαρό μήκος 7 mπερίπου) θα μπορούσε να οδηγήσει στην υιοθέτηση ενός τύπου κορμόσπιτου (καμπίνας) από κορμίδια κυπαρισσιού, καστανιάς, ελληνικής προέλευσης που θα καλλιεργούνταν σε άγονα και φτωχά ημιορεινά εδάφη της χώρας μας. Για ένα τέτοιο σχεδιασμό σε ένα στρέμμα μπορεί να φυτευτούν 80 κυπαρίσσια ανά 3,5 m. Δηλ. για ισόγειο κατοικία 7×15 mγια την οποία απαιτούνται 240 τεμ. κατεργασμένα κορμίδια διαμ. 12 cmκαι μήκους 7 mαρκούν 3 στρέμματα έκτασης που θα φυτευθούν και θα απαιτήσουν στοιχειώδη φροντίδα επί 20 χρόνια περίπου.
Α5) Κορμοί με εγκάρσια κοίλη τομή, σε σχήμα μισοφέγγαρου (Εικ. 2Α).
Α6) Κορμοί με δύο κατά μήκος τομές τύπου V, η μία από τη πάνω πλευρά σε προεξοχή και η άλλη από την κάτω πλευρά σε εσοχή (Εικ. 2Β).
Α7) Κορμοί με τρεις επίπεδες πλευρές, όπως η περίπτωση της Εικ. 1γ, αλλά με τις δύο επίπεδες πλευρές επαφής σε μικρή κλίση προς την τρίτη εσωτερική πλευρά, ώστε να διασφαλίζεται η απορροή των νερών της βροχής (Εικ. 2.Γ).
Εικ.1. Σχήματα κορμών για κατασκευή κορμοκατοικιών. α: στρόγγυλοι κορμοί, β: στρόγγυλοι κορμοί με δύο επίπεδες πλευρές επαφής, γ: στρόγγυλοι κορμοί με τρεις επίπεδες πλευρές (δύο επαφής και μία εσωτερική), δ: όπως (γ) αλλά με κορμούς μικρής διαμέτρου.
Εικ. 2. Σύνθετα σχήματα κορμών. Α: κορμοί με εγκάρσια τομή σε σχήμα μισοφέγγαρου, Β: κορμοί με εγκάρσιες τομές που φέρουν προεξοχή και εσοχή σε σχήμα V, Γ: κορμοί με τρεις τομές εκ των οποίων οι δύο τομές επαφής υπό μικρή κλίση προς την Τρίτη για απορροή των νερών της βροχής.
Συνδέσεις των οριζόντιων κορμών ή δοκών τοιχοποιίας μεταξύ τους
Οι κατά μήκος συνδέσεις των κορμών πρέπει να εξασφαλίζουν στερεότητα στην κατασκευή και στεγανότητα, δηλ. αποτροπή εισόδου του αέρα και των νερών της βροχής καθώς και διάφορων μικροοργανισμών, εντόμων κ.α. στο εσωτερικό της τοιχοποιίας. Οι τεχνικές που έχουν αναπτυχθεί είναι οι ακόλουθες:
Σύνδεση τύπου μισοφέγγαρου, στην οποία σε κάθε κορμό δημιουργείται μια κοίλη κατά μήκος τομή (σχήμα μισοφέγγαρου) με κατάλληλο εργαλείο σε κοινή σβούρα ή με παραδοσιακή χειρωνακτική κατεργασία με κοίλο σκεπάρνι (Εικ.2Α). Η κοίλη πλευρά κάθε κορμού τοποθετείται επάνω στη στρογγυλή πλευρά του από κάτω κορμού εξασφαλίζοντας έτσι πλήρη απομάκρυνση των νερών της βροχής.
Σύνδεση ολόσωμων κορμών με εγκοπή κατά μήκος στα σημεία επαφής των κορμών και τοποθέτηση ξένου μόρσου από κόντρα πλακέ ή σανίδα (Εικ.3α). Η δημιουργία της εγκοπής μπορεί να γίνει με ηλεκτρικό δισκοπρίονο χειρός βαρέως τύπου και με τη βοήθεια οδηγού σανίδας που καρφώνεται επάνω στον κορμό, όπως δείχνει η Εικ. 3β).
Σύνδεση τύπου V. Στην πάνω πλευρά κάθε κορμού δημιουργείται προεξοχή σε σχήμα Vγια να ταιριάξει απόλυτα με την εσοχή σε σχήμα Vπου δημιουργείται στην κάτω πλευρά του επόμενου κορμού (Εικ. 2Β). Το σχέδιο αυτό σύνδεσης εξασφαλίζει επίσης πλήρη απομάκρυνση των νερών της βροχής.
Τομές σε σχήμα Vμπορεί να γίνουν με τη χρήση ηλεκτρικού δισκοπριόνου χειρός βαρέως τύπου και τη βοήθεια σανίδας οδηγού, η οποία καρφώνεται επάνω στο κορμό όπως δείχνει η Εικ. 4. Με το δισκοπρίονο ρυθμισμένο σε γωνία κοπής 45ο κάνουμε δύο κατά μήκος τομές με αντίθετη κατεύθυνση η μία προς την άλλη.
Για τους κορμούς με τρεις επίπεδες πλευρές χρειάζεται επαρκής στεγανοποίηση και κάλυψη του αρμού με σανίδα εσωτερικά (Εικ.2Γ). Το λοξό μέτωπο των κορμών της εικόνας αυτής εξασφαλίζει καλύτερη απορροή των νερών της βροχής.
Σε όλες τις παραπάνω τεχνικές για την πλήρη στεγανοποίηση της τοιχοποιίας στα σημεία επαφής των επίπεδων ή καμπύλων επιφανειών των κορμών ή δοκών μπορεί να χρησιμοποιηθούν διάφορα υλικά στεγανοποίησης όπως πετροβάμβακας, τσόχα, στεγανωτικά αρμών, αφρώδη πολυμερή, σιλικονούχα υλικά, ενισχυμένος και ανθυγροσκοπικός σοβάς κ.α.
Εικ. 3.α ,β: Μέθοδος κατεργασίας για δημιουργία εσοχών με ηλεκτρικό δισκοπρίονο χειρός. 1: σανίδα οδηγός, 2: ηλεκτρικό δισκοπρίονο χειρός βαρέως τύπου.
Εικ. 4. Μέθοδος κατεργασίας κορμών για δημιουργία εσοχής και προεξοχής τύπου V. α. κάρφωμα σανίδας οδηγού υπό γωνία 10-15,ο β. με δισκοπρίονο δημιουργούμε δύο κατά μήκος τομές με ρύθμιση του δίσκου στις 45ο, γ. δημιουργία της προεξοχής τύπου V χρήση δισκοπριόνου τύπου radial και αρμολόγηση κορμών.
Οι 7 διαφορετικοί ως προς το σχήμα κορμοί που αναλύθηκαν (Εικ. 1, 2, 3 και 4) καλύπτουν όλες τις περιπτώσεις διαθέσιμης πρώτης ύλης σε κορμούς μικρής και μεγάλης διαμέτρου από διαμ. 12 cmμέχρις και 30 έως 50 cmσε οποιοδήποτε από τα τρία είδη ξύλου που αναφέραμε. Οι εξωτερικοί τοίχοι κατασκευάζονται με κορμούς ή κατάλληλα μορφοποιημένους κορμούς πάχους τουλάχιστον 18 cm, ενώ οι εσωτερικοί τοίχοι από μικρότερου πάχους δομικά στοιχεία (γύρω στα 10cm).
Γωνιακές συνδέσεις οριζόντιων κορμών ή δοκών τοιχοποιίας
Έχει αναπτυχθεί μια ποικιλία από γωνιακές συνδέσεις κορμών, από τις οποίες μπορεί να επιλέξει κανείς αυτή που του ταιριάζει. Οι βασικότερες από τις γωνιακές συνδέσεις κορμών όπως τις ταξινομεί ο RogerHard(1985) με σχόλια για την κάθε μια, αναλύονται στη συνέχεια:
Σύνδεση μιας στρογγυλευμένης εγκοπής με προεξέχοντα άκρα κορμών (Εικ. 5-1) Εύκολη στην κατασκευή με εγκοπή στο μισό της διαμέτρου μόνο στη κάτω πλευρά κάθε κορμού. Αποβάλλει τα νερά ικανοποιητικά.
Σύνδεση με διπλή εγκοπή (Εικ. 5-3). Δύο ορθογώνιες εγκοπές (πάνω και κάτω) με επίπεδη βάση σε κάθε προεξέχοντα κορμό. Μπορεί να σχηματισθεί με τσεκούρι. Απορρέει τα νερά. Δεν χρειάζεται κάρφωμα.
Σύνδεση κοινής χελιδονοουράς (Εικ. 5-4). Απλή (με άκρα τετραγωνισμένα) ή σύνθετη (άκρα σε σχήμα τραπεζίου) χελιδονοουρά, η οποία δεν χρειάζεται κάρφωμα και εφαρμόζεται είτε σε στρογγυλούς ή σε τετραγωνισμένους κορμούς. Πρόκειται για αρκετά δύσκολη σύνδεση.
Σύνδεση τύπου V(Εικ. 5-5). Ο ένας κορμός δεν προεξέχει και το άκρο του μορφοποιείται σε σχήμα V. Ο άλλος κορμός προεξέχει και φέρει εγκοπή σε σχήμα Vστην πλευρά μάτισης. Απαιτείται κάρφωμα. Η σύνδεση αυτή είναι κατάλληλη και για κορμούς της Εικ. 1β και 1γ.
Μισοχαρακτή σύνδεση με στρογγυλεμένη γωνία σύνδεσης άκρου (Εικ. 5-6). Απορρέει τα νερά και χρειάζεται κάρφωμα.
Γωνιακή σύνδεση άκρων με ορθοστάτη (Εικ. 5-8). Τα εγκάρσια άκρα των κορμών καρφώνονται σε κάθετο ορθοστάτη (τεταρτημόριο κορμού). Με παρεμβολή γωνίας από χονδρές σανίδες προκύπτει πιο ενισχυμένη σύνδεση (Εικ. 5-10). Εύκολες συνδέσεις που απαιτούν ενισχυμένη στεγανοποίηση άκρων.
Οι περισσότερες από τις συνδέσεις στρογγυλών κορμών που παρουσιάσθηκαν παραπάνω μπορεί να αναπαραχθούν με τετραγωνισμένους κορμούς. Ωστόσο οι πλέον συνηθισμένοι γωνιακοί σύνδεσμοι τετραγωνισμένων κορμών είναι:
Γωνιακή σύνδεση επικάλυψης (μισοχαρακτός γωνιακός) (Εικ.6Α). Το μισό προεξέχον άκρο του τετραγωνισμένου κορμού τοποθετείται πάντα από την επάνω πλευρά για καλύτερη απορροή των νερών και καρφώνεται με προτρύπημα.
Σύνδεση σύνθετης χελιδονοουράς (Εικ. 6Β). Πρόκειται για την καλύτερη παραδοσιακή γωνιακή σύνδεση με τραπεζοειδή διατομή άκρων, που εξασφαλίζει δέσιμο των κορμών σε δύο κατευθύνσεις, δεν χρειάζεται κάρφωμα και απορρέει τα νερά.
Όσο πιο πολύπλοκος είναι ένας σύνδεσμος, τόσο καλύτερο δέσιμο των κορμών και στις δύο κατευθύνσεις επιτυγχάνεται και δεν χρειάζεται κάρφωμα. Όπου απαιτείται κάρφωμα, συνιστώνται καρφιά μήκους 20-24 cm(15 cmγια τα άκρα), γαλβανισμένα για εξωτερική χρήση.
Εικ. 5. Γωνιακές συνδέσεις κορμών. 1: Σύνδεση μιας κοίλης εγκοπής.2: Σύνδεση αιχμηρής εγκοπής. 3: Σύνδεση με διπλή εγκοπή. 4: Σύνδεση κοινής χελιδονοουράς. 5: Σύνδεση τύπου V. 6: Μισοχαρακτή με στρογγυλεμένη γωνία σύνδεση άκρου. 7: Μισοχαρακτή σύνδεση. 8: Γωνιακή σύνδεση άκρων με ορθοστάτη 9: Γωνιακή σύνδεση μόρσου και ορθοστάτη. 10. Γωνιακή σύνδεση με κάρφωμα ορθοστάτη και δύο σανίδων (Πηγή: προσαρμογή από Hard 1985)
Εικ. 6. Γωνιακές συνδέσεις τετραγωνισμένων κορμών. A: μισοχαρακτός γωνιακός σύνδεσμος επικάλυψης. B: Γωνιακή σύνδεση σύνθετης χελιδονοουράς.
(Β) Κορμοκατοικία με κάθετη διάταξη κορμών
Η τοιχοποιία με κατακόρυφη διάταξη των κορμών (στύλων) παρουσιάζει ενδιαφέρον γιατί προκύπτουν σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως:
Η απορροή των νερών της βροχής γίνεται παράλληλα προς τις ίνες και τις ραγάδες, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της αντοχής σε σήψη και ρίκνωση – διόγκωση.
Δεν απαιτούνται πολύπλοκες γωνιακές συνδέσεις.
Είναι δυνατή η χρησιμοποίηση στύλων μικρότερου μήκους και μικρότερης διαμέτρου (μήκος από 2,40 mκαι πάνω και διάμετρο από 12cmκαι άνω).
Η όλη κατεργασία και κατασκευή είναι ευκολότερη (αρκεί ένας τεχνίτης) και το συνολικό κόστος είναι μικρότερο από το αντίστοιχο της κατασκευής με οριζόντιους κορμούς.
Οι κάθετοι κορμοί τοιχοποιίας στερεώνονται στο κάτω άκρο τους επάνω σε οριζόντιους ξύλινους στρωτήρες θεμελίωσης και στο άνω άκρο τους σε άνω οριζόντιους στρωτήρες. Οι ξύλινοι στρωτήρες θεμελίωσης στερεώνονται περιμετρικά επάνω στην βάση από μπετόν ή σε περιμετρικό τοιχίο με ισχυρές αγκυρόβιδες με μεταλλικά ούπα. Οι στρωτήρες στο πάνω άκρο των κορμών διατρέχουν περιμετρικά τους εξωτερικούς και εσωτερικούς τοίχους ως σενάζι αυξάνοντας έτσι τη στερεότητα της κατασκευής.
Στην τοιχοποιία με κάθετους στύλους μπορεί να χρησιμοποιηθούν όλα τα σχήματα των κορμών που αναφέρθηκαν παραπάνω (Εικ. 1 και Εικ.2). Η Εικ. 7 Α,Β,Γ παρουσιάζει τρεις δυνατές επιλογές:
α) Ο τύπος διπλού τοίχου (Εικ. 7Α), στον οποίο έχουμε δύο στρώσεις κάθετων κορμών με ελάχιστη διάμετρο 10cmκαι στο μέσο μία στρώση από κόντρα πλακέ θαλάσσης πάχους 22 mm. Μεταξύ της εξωτερικής στρώσης κορμών και του κόντρα πλακέ μπορεί να τοποθετηθεί ασφαλτική στρώση υγρομόνωσης, η οποία στο κάτω μέρος των κορμών κάμπτεται προς τα έξω και παρεμβάλλεται μεταξύ των στρωτήρων θεμελίωσης και των κάτω άκρων των κορμών. Με τη λεπτομέρεια αυτή αποκλείεται η ροή του νερού της βροχής επάνω στους στρωτήρες θεμελίωσης. Οι κορμοί παρυφωμένοι στις τρείς κατά μήκος πλευρές τους, οι οποίες έρχονται σε επαφή μεταξύ τους και με το κόντρα πλακέ, στερεώνονται με πλάγιο κάρφωμα ή βίδωμα (μετά από προτρύπημα) των άκρων τους στους ξύλινους στρωτήρες στο κάτω και στο πάνω μέρος. Οι ξύλινοι στρωτήρες έχουν πάχος 5-7 cm και πλάτος μικρότερο κατά 2-3 cmαπό το συνολικό πάχος του τοίχου, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα νερά της βροχής δεν θα εισχωρούν οριζόντια στους στρωτήρες θεμελίωσης γιατί οι κορμοί προεξέχουν κατά 2-3 cmτων στρωτήρων. Κάθε κορμός καρφώνεται (βιδώνεται) με λοξό κάρφωμα χωριστά στον πάνω και κάτω στρωτήρα και στο κόντρα πλακέ. Οι ξύλινοι στρωτήρες πρέπει να είναι από πεύκο καλής ποιότητας, εμποτισμένοι υπό πίεση (ή με εμβάπτιση επί 4 ώρες) με υδροδιαλυτά βορικά άλατα και μετά ξηραμένοι στο 12% και πολύ καλά εμποτισμένοι με λινέλαιο (βλέπε παρακάτω). Μεταξύ στρωτήρων θεμελίωσης και κάτω άκρων κορμών παρεμβάλλεται ισχυρή στεγανωτική ασφαλτική στρώση υγρομόνωσης.
β) Ο τύπος μονού τοίχου (Εικ. 7Β), αποτελείται από μια σειρά κορμών με ελάχιστη διάμετρο 18 cmπου καρφώνονται (βιδώνονται) λοξά (πλάγια) μετά από προτρύπημα στους κάτω και επάνω οριζόντιους δοκούς (στρωτήρες). Οι ξύλινοι στρωτήρες πρέπει να είναι από πεύκο καλής ποιότητας, συντηρημένοι όπως στην περίπτωση (α) και επικαλυμμένοι με ενισχυμένη ασφαλτική στρώση υγρομόνωσης. Οι κατακόρυφες ενώσεις των κορμών εξωτερικά και εσωτερικά πρέπει να στεγανοποιηθούν με τα ίδια υλικά που χρησιμοποιούμε στους οριζόντιους κορμούς τοιχοποιίας.
γ) Ο τύπος διπλού τοίχου από ημίπριστους κορμούς με διάμετρο τουλάχιστο 18cmμεταξύ των οποίων παρεμβάλλεται στρώση από κόντρα πλακέ θαλάσσης και ενισχυμένη ασφαλτική στρώση υγρομόνωσης (Εικ. Γ). Το σάντουϊτς τεσσάρων στρώσεων εξασφαλίζει στερεότητα και υγρομόνωση στην κατασκευή. Ακόμη πιο βελτιωμένη κατασκευή επιτυγχάνεται με την παρύφωση των ημίπριστων κορμών, ώστε το κάθε ημίπριστο να έχει σταθερό πλάτος. Και στον τύπο αυτό υπάρχουν κάτω και επάνω ξύλινοι στρωτήρες, όπως στους δύο άλλους τύπους. Η στερέωση των ημίπριστων κορμών επάνω στους στρωτήρες θεμελίωσης στους άνω στρωτήρες και στο κόντρα πλακέ θαλάσσης γίνεται με λοξό κάρφωμα ή βίδωμα.
Εικ 7. Σχέδια τοίχων με κάθετους κορμούς. Α: διπλός τοίχος από κορμούς και ενδιάμεση στρώση κόντρα πλακέ. Β: μονός τοίχος από κορμούς, Γ: διπλός τοίχος από μισούς κορμούς και κόντρα πλακέ στο μέσον (Πηγή: Προσαρμογή από Hard R. 1977)
Προληπτική συντήρηση κορμών και Στεγανοποίηση συνδέσεων
Πριν από την διαδικασία στεγανοποίησης των συνδέσεων των κορμών πρέπει να έχει εκτελεσθεί με ιδιαίτερη φροντίδα η συντήρηση όλων των ξύλινων δομικών στοιχείων. Η πιο απλή επέμβαση συνίσταται στην επάλειψη των κορμών με δυνατό εντομοκτόνο – μυκητοκτόνο με πινέλο, δύο και τρία πλούσια χέρια με μεσολάβηση τεσσάρων ημερών από χέρι σε χέρι. Ακολουθεί πολύ πλούσια επάλειψη όλων των κορμών με χρήση πινέλου, με λινέλαιο αραιωμένο με 20% διαλύτη (νεύτη ή Whitespirit). Το λινέλαιο είναι πολύ φθηνό, οικολογικό λάδι που εισερχόμενο μέσα στο ξύλο αποτρέπει την πρόσληψη νερού και υγρασίας από το περιβάλλον. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αποφυγή κινδύνου προσβολής από μύκητες (σήψη) και ταυτόχρονα αποτρέπει τη ρίκνωση – διόγκωση του ξύλου και τη δημιουργία ραγάδων. Η τελική βαφή του οικήματος γίνεται με την ολοκλήρωση της κατασκευής.
Για την πλήρη στεγανοποίηση των συνδέσεων των κορμών έχουν αναπτυχθεί διάφορες τεχνικές που περιγράφονται στη συνέχεια:
Συνδέσεις παραδοσιακών στρογγυλών κορμών. Η Εικ. 8 δείχνει τις μεθόδους στεγανοποίησης. Στις περιπτώσεις (Α) και (Β) πρώτα τοποθετείται υλικό από υαλοβάμβακα και σχοινί από κάνναβη εμποτισμένο με πίσσα και μετά τοποθετούνται κορμίδια που καρφώνονται στους κορμούς. Στην περίπτωση (Γ) γίνεται συνδυασμός υλικών υαλοβάμβακα στο κέντρο και μετά σοβά και σήτας στερεωμένης με καρφιά στους κορμούς. Ένα άλλο υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι πετροβάμβακας εμποτισμένος σε κολλώδες βερνίκι, το οποίο εφάπτεται και συγκολλάται στην επιφάνεια επαφής των κορμών. Μετά καλύπτεται με στρώση βερνικιού. Το υλικό αυτό ακολουθεί το ξύλο στις μεταβολές των διαστάσεων λόγω ρίκνωσης και διόγκωσης. Καλό είναι οι κορμοί πριν την εφαρμογή τους επιτόπου, ανά δύο να στερεώνονται με σφιγκτήρα (δίχαλο άγκιστρο) και να βελτιώνεται ο αρμός των κορμών με επανειλημμένη διέλευση αλυσοπρίονου στα σημεία επαφής για απομάκρυνση των εξάρσεων.
Συνδέσεις μορφοποιημένων κορμών. Για κορμούς με επίπεδες πλευρές στα σημεία επαφής μπορεί να χρησιμοποιηθούν διάφορα υλικά στεγανοποίησης (υαλοβάμβακας, πηχάκια, ελαστικά πλαστικά κορδόνια κ.α.). Για κορμούς σε μισοφέγγαρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί υαλοβάμβακας, πλαστικά κορδόνια πάχους 13mmπερίπου, που στερεώνονται με μικρά καρφιά στη επιφάνεια των κορμών που εξασφαλίζουν πλήρη αεροστεγή στεγανοποίηση και αποτρέπουν την είσοδο διαφόρων μικροοργανισμών (σκορπιοί, αράχνες, έντομα). Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σοβάς (τσιμεντοκονίαμα) από μίξη καθαρής άμμου (τρία μέρη) + τσιμέντο (ένα μέρος) + άσβεστος + νερό.
Εικ. 8 Στεγανοποίηση αρμών (συνδέσεων). Α: με σοβά ή υαλοβάμβακα και λεπτά κορμίδια ή τεταρτιμόρια κορμιδίων, Β: με υαλοβάμβακα, σοβά, σφήνες και σήτα στερεωμένα με καρφί, Γ: με υαλοβάμβακα, ίνες από καννάβι εμποτισμένους με πίσσα και σφράγισμα με λεπτά κορμίδια καρφωμένα υπό γωνία, Δ: με ξένο μόρσο από σανίδα και πλαστικό κορδόνι. Ε: με πλαστικά κορδόνια και σοβά.. 1: λεπτά κορμίδια ή τεταρτιμόρια. 2: σοβάς ή υαλοβάμβακας, 3:καρφιά, 4: σφήνα ξύλου. (Πηγή: Προσαρμογή από Hard R. 1977).
Τελική βαφή
Μετά την προληπτική συντήρηση των κορμών και στεγανοποίηση των αρμών, ακολουθεί η τελική βαφή στις εξωτερικές πλευρές των τοίχων για την οποία προτείνεται μια από τις δύο μεθόδους που περιληπτικά περιγράφονται στη συνέχεια:
• Εφαρμογή ακρυλικής βαφής με αλκύδια εξωτερικής χρήσεως για ξύλο με εγγύηση από την κατασκευάστρια εταιρεία για 10 χρόνια. Ακολουθείται η λεπτομερής συνταγή της κατασκευάστριας εταιρείας με τουλάχιστο τρία χέρια: πρώτα το αστάρι, μετά δύο χέρια η τελική βαφή. Συνιστάται η επιλογή βαφής με χρώμα γιατί αυξάνεται η προστασία από τα καιρικά φαινόμενα.
• Εφαρμογή αλκυδικής πολυουρεθανικής ριπολίνης εξωτερικής χρήσεως για ξύλο με εγγύηση 10 ετών. Ακολουθείται η ακριβής συνταγή της κατασκευάστριας εταιρείας από τρία χέρια: πρώτα το αστάρι (βελατούρα) και μετά δύο χέρια η ριπολίνη στο επιθυμητό χρώμα.
Για την εσωτερική βαφή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακρυλικό βερνίκι εσωτερικής χρήσεως.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Berglund Magnus, 1986. Stone, log and earth houses. The Tauton Press, 1986. U.S.A.
Hard Roger 1977. Build your own low-cost Log Home.Storey Publishing 1985.
Κακαράς Ιωάννης 2012. Τεχνολογία Ξύλινων Δομικών Κατασκευών. Εκδόσεις ΙΩΝ 2012.Αθήνα.
Olsen R. 2006. Log houses of the world. HNA Abrams Inc. 2006
Opolovnikov A.V. and Y.A. 1989. The wooden architecture of Russia. Thames and Hudson London.
Seddon Leigh 1985. Practical pole building Construction. Williamson Pub. Co. USA.
Teissier Erik, DuCros et Al 1999. Κυπαρίσσι. Έναπρακτικόεγχειρίδιο. 1999 Studio Leonardo Floresce, Italy.
———- ♦ ———-
.
.
Δημοσιεύτηκε στο dasarxeio.com | 24.06.2018
ΚατηγορίεςΔασικά Προϊόντα
Αφήστε μια απάντηση