Φωτογραφία 1: Δασική πυρκαγιά (Pixabay)
Γράφει ο Γιώργος Σουρβάς
Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγο Α.Π.Θ.
M.Sc. Γεωπληροφορικής
Πριν λίγες ημέρες έληξε και επίσημα η αντιπυρική περίοδος για το 2019. Αν και η κατάσταση φέτος ήταν βελτιωμένη συγκρινόμενη με το μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας, δε παύουν οι δασικές πυρκαγιές να αποτελούν μία μόνιμη ανησυχία πλέον, όλων των Ελλήνων.
Όπως φαίνεται από τις στατιστικές αναφορές του συστήματος EFFIS η συνολικά καείσα έκταση για το 2019 περιορίστηκε στο 40% περίπου του μέσου όρου της προηγούμενης δεκαετίας.1
Γράφημα 1: Καείσα έκταση ανά μήνα
* Η καείσα έκταση που αποτυπώνεται με το σύστημα EFFIS αντιστοιχεί στο 80% περίπου της συνολικής διότι εμφανίζονται μόνο οι πυρκαγιές που ήταν μεγαλύτερες των 30 εκταρίων.
Ο συνολικός αριθμός όμως των δασικών πυρκαγιών που έκαψαν τουλάχιστον 30 εκτάρια ακολούθησε από κοντά το μέσο όρο των προηγούμενων ετών.
Γράφημα 2: Πλήθος πυρκαγιών ανά μήνα
Στo παρακάτω γράφημα του EFFIS βλέπουμε ότι η συνολική καείσα έκταση για το 2019 ήταν η δεύτερη χαμηλότερη μετά το 2010 ενώ το πλήθος των πυρκαγιών ανέρχεται στην τρίτη υψηλότερη θέση μετά το 2011 και 2012. Δηλαδή είχαμε αυξημένο αριθμό πυρκαγιών, χωρίς όμως να προσβάλουν αντίστοιχα, πολύ μεγάλες εκτάσεις. Φυσικά υπήρχαν και κάποιες εξαιρέσεις που όλοι θυμόμαστε, όπως η πυρκαγιά στο Κοντοδεσπότι Ευβοίας με 23.500 περίπου στρέμματα.
Γράφημα 3: Πλήθος πυρκαγιών και καείσα έκταση ανά έτος
Τώρα που ο μεγάλος κίνδυνος έχει περάσει για το 2019 και εισερχόμαστε ουσιαστικά στη χειμερινή περίοδο είναι μια καλή ευκαιρία να εξετάσουμε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς, ως πολίτες, ώστε η επόμενη χρονιά να μας βρει λίγο πιο ενημερωμένους και προετοιμασμένους. Αυτά που αναφέρονται παρακάτω δεν αφορούν κατ΄ανάγκη μόνο εκείνους τους συμπολίτες μας, που ζουν σε αυτές που αναφέρουμε πλέον ως ζώνες μίξης Δασών-Οικισμών (Γ. Ξανθόπουλος2), αλλά όλους εμάς, που ως ενεργοί πολίτες θέλουμε να ενημερωθούμε, να προστατευθούμε και να επιστρέψουμε κάτι στο περιβάλλον. Θα αναφερθούν τρεις ενέργειες που όποιος επιθυμεί μπορεί να υλοποιήσει.
Ενέργεια πρώτη: Μια βασική αρχή πρόληψης είναι η ενημέρωση
Πριν λίγους μήνες εκατοντάδες υποψήφιοι Δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι ζητούσαν την ψήφο μας, υποσχόμενοι ότι θέλουν να δουλέψουν για την ευημερία και την ασφάλεια μας. Τώρα μπορούμε να ζητήσουμε και εμείς από το Δήμο μας, να οργανώσει ενημερωτικές εκδηλώσεις με θέμα τα σχέδια αντιπυρικής προστασίας και το μνημόνιο των ενεργειών που έχει συντάξει. Οι πολίτες που ζουν σε κοντινή απόσταση με δασικές εκτάσεις, έχουν το δικαίωμα να ενημερωθούν για τις διαδικασίες και τους χώρους συγκέντρωσης, αν και όταν παραστεί η ανάγκη.
Σύμφωνα με το «Σχέδιο δράσεων Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση κινδύνων λόγω δασικών πυρκαγιών». (Αρ. πρωτ 3752/25-05-2018) οι Δήμοι έχουν την μέριμνα, σύμφωνα με τις ισχύουσες πυροσβεστικές διατάξεις, για την τήρηση των υποχρεώσεων καθαρισμού, από τους ιδιοκτήτες, νομείς, και επικαρπωτές, των οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται εντός πόλεων, κωμοπόλεων και οικισμών και σε απόσταση μέχρι 100 μέτρων από τα όριά τους, καθώς και την υποχρέωση αυτεπάγγελτου καθαρισμού, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων. Επίσης είναι υπόχρεοι για τη σύνταξη ή επικαιροποίηση των μνημονίων ενεργειών για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση/βραχεία διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών. Στα μνημόνια ενεργειών πρέπει να αναφέρονται τα σημεία συγκέντρωσης των πολιτών. Συνεπώς μπορούμε να ζητήσουμε ενημέρωση σχετικά με πού και πότε θα συγκεντρωθούν (σημεία συγκέντρωσης3) οι πολίτες, εφόσον χρειάζονται μεταφορά, καθώς και τα προσωπικά αντικείμενα που μπορούν να έχουν μαζί τους.
Φωτογραφία 2: Ζώνη μίξης Δασών- Οικισμών
Ενέργεια δεύτερη: Προκατασταλτικά μέτρα αν το σπίτι μας βρίσκεται μέσα ή κοντά σε δάσος
Εκτός της ενημέρωσης από το Δήμο μας, μπορούμε να λάβουμε μια σειρά από μέτρα εφόσον έχουμε τη πολυτέλεια του χρόνου. Αυτά αφορούν τον έλεγχος και την υλοποίηση των παρακάτω ενεργειών, που προτείνει μεταξύ άλλων, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας πριν την έναρξη κάθε αντιπυρικής περιόδου.4
- Δημιουργούμε μια αντιπυρική ζώνη γύρω από το σπίτι καθαρίζοντας σε ακτίνα τουλάχιστον 10 μέτρων τα ξερά χόρτα και φύλλα, τις πευκοβελόνες και τα κλαδιά.
- Κλαδεύουμε τα δένδρα μέχρι το ύψος των 3 μέτρων, ανάλογα με την ηλικία και την κατάστασή τους.
- Απομακρύνουμε τα ξερά κλαδιά από τα δένδρα και τους θάμνους.
- Δεν αφήνουμε τα κλαδιά των δένδρων να ακουμπούν στους τοίχους, τη στέγη και τα μπαλκόνια του σπιτιού. Τα κλαδεύουμε αφήνοντας απόσταση τουλάχιστον 5 μέτρων από το σπίτι.
- Αραιώνουμε τη δενδρώδη βλάστηση έτσι ώστε, τα κλαδιά του ενός δένδρου να απέχουν τουλάχιστον 3 μέτρα από τα κλαδιά του άλλου. Για ακόμη μεγαλύτερη προστασία απομακρύνουμε τη δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση γύρω από το κτίσμα σε απόσταση τουλάχιστον 10 μέτρων εφόσον οι εργασίες καθαρισμού της φυσικής βλάστησης που επιβάλλονται για την προστασία των κτιρίων δεν προσκρούουν σε καμία περίπτωση στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
- Δεν τοποθετούμε πλαστικές υδρορροές ή σωλήνες στους τοίχους του σπιτιού.
- Δεν τοποθετούμε παραθυρόφυλλα από εύφλεκτα υλικά στα παράθυρα και τις μπαλκονόπορτες.
- Φροντίζουμε ώστε τα καλύμματα στις καμινάδες και τους αεραγωγούς του σπιτιού να είναι από άφλεκτο υλικό ώστε να μην διεισδύσουν σπίθες.
- Δεν αποθηκεύουμε εύφλεκτα αντικείμενα κοντά στο σπίτι.
- Τοποθετούμε τα καυσόξυλα σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους.
- Δεν κατασκευάζουμε ακάλυπτες δεξαμενές καυσίμου κοντά στο σπίτι.
- Προμηθευόμαστε τους κατάλληλους πυροσβεστήρες και φροντίζουμε για τη συντήρησή τους.
- Εξοπλιζόμαστε με σωλήνα ποτίσματος με μήκος ανάλογο της περιοχής που θέλουμε να προστατεύσουμε.
- Εξοπλιζόμαστε με μια δεξαμενή νερού, μια απλή αντλία που λειτουργεί χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και ένα σωλήνα νερού.
Ενέργεια τρίτη: Εθελοντισμός
Όλοι οι πολίτες, ανεξάρτητα αν ζούμε κοντά ή μακριά από μια δασική έκταση, μπορούμε να προσφέρουμε εθελοντικά, λίγο από το χρόνο μας, ώστε να δώσουμε το δικαίωμα και στις επόμενες γενιές, να θαυμάσουν τα όμορφα δάση της πατρίδας μας, με την μοναδική βιοποικιλότητα τους. Τόσο στην Αττική, όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα υπάρχουν σοβαρές και αξιόλογες εθελοντικές ομάδες δασοπροστασίας που βοηθούν πραγματικά κατά την αντιπυρική περίοδο τόσο σε επίπεδο πυροφύλαξης όσο και δασοπυρόσβεσης.
Φωτογραφία 3: Παρατηρητήριο (Samuel Silitonga)
Φυσικά και δεν είναι λογικό να γίνουμε όλοι πυροσβέστες, άλλα και μια μόνο ώρα προφύλαξης σε ένα από τα υπέροχα και τόσο χρήσιμα περιαστικά μας δάση είναι αρκετή να κάνει τη διαφορά. Η ηθική ανταμοιβή αλλά και η ηρεμία που μπορεί να μας προσφέρει το δάσος, όταν έρθουμε έστω και λίγο σε επαφή μαζί του είναι ανεκτίμητα.
Συνεπώς, βλέπουμε πως και εμείς σε προσωπικό επίπεδο, όχι μόνο μπορούμε, αλλά έχουμε υποχρέωση να δράσουμε ώστε να μην χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε μια μεγάλη πυρκαγιά. Ή αν χρειαστεί, να μην μας βρει απροετοίμαστους και πανικόβλητους. Τώρα, με ηρεμία και διαύγεια, μπορούμε να προγραμματίσουμε σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο τις δράσεις που μας ταιριάζουν και μας αφορούν, ενημερώνοντας παράλληλα ο καθένας από εμάς και ένα συμπολίτη του.
Το κράτος δεν μπορεί να είναι πάντα και παντού.
_____________________________
2 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΑΠΟ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΜΙΞΗΣ ΔΑΣΩΝ – ΟΙΚΙΣΜΩΝ: ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ. Κωνσταντινιά Τσαγκάρη, Γαβριήλ Ξανθόπουλος, Ανάργυρος Ρούσσος, Ευαγγελία Δασκαλάκου, Καλλιόπη Σαπουντζάκη, Σταμάτης Καλογήρου
3 Οι χώροι που επιλέγονται για να συγκεντρωθούν οι πολίτες πρέπει να εξασφαλίζουν εκ των προτέρων όλες τις προϋποθέσεις υγιεινής και ασφάλειας και να αποκλείουν το ενδεχόμενο της ανάγκης για εκ νέου απομάκρυνσή τους από το χώρο ή τους χώρους αυτούς.
ΚατηγορίεςΠυρκαγιές - Αναδασώσεις
Να σας κάνω μια ερώτηση; δηλαδή παράταση του κοινοφελους όσοι εργάζονται με 8 μήνες συμβάσεις που πήραν παράταση για κάποιους μήνες τώρα που έληξε η σύμβαση τους τον Οκτώβριο και τους έλεγαν ότι θα τους δώσουν παράταση αλλά δεν ξέρουμε αν όντος θα τους δώσουν και συνέχιζαν και δούλευαν και αύριο ενδέχεται να πληρωθούν το μισώ μήνα και όχι ολόκληρο τι γίνεται με αυτό το θέμα τελικά; μήπως γνωρίζεται;
Εντάξει το κατάλαβα…θέλουμε έναν κόσμο χωρίς κριτική παρά μόνο κολακευτικά σχόλια. Δεν κατάλαβα που έθιξε το ιστολόγιο η τοποθέτησή μου ή τον συντάκτη.
Με συγχωρείτε λοιπόν για την αναστάτωση και δεσμεύομαι ότι από δω και πέρα δε θα ξανασχολιάσω.
Όσον αφορά την ανωνυμία νομίζω στο χαοτικό διαδίκτυο όλοι προσπαθούν να την διασφαλίσουν. Σε λίγο θα κατακριθούμε γιατί χρησιμοποιούμε και VPN. Και νομίζω ότι θα ήμουν κατακριτέος εάν προσωπικά μείωνα κάποιον ή έκανα απαξιωτικά σχόλια προς κάποιον προσωπικά.
Τέλος πάντων σας ευχαριστώ για τη μέχρι τώρα φιλοξενία και συγνώμη για την κατάχρηση χώρου και χρόνου.
Η κριτική από την προσβολή και την απαξίωση έχει τεράστια διαφορά. Ξαναδιάβασε το πρώτο σχόλιο σου και έλα στη θέση αυτού που το συντάσσει ή δημοσιεύει. Εκτός αν η φράση «Συνάδελφε φτάνει με την αντιπυρική προστασία» είχε κάποιον άλλον ως αποδέκτη.
Συνάδελφε φτάνει με την αντιπυρική προστασία κλπ. Όλα αυτά είναι στοιχειώδη γνώση οποιουδήποτε τυπικού δασολόγου…δεν είναι δυνατόν να το αντιμετωπίζουμε και να το υπεραναλύουμε λες και ψάχνουμε τον τετραγωνισμό του κύκλου…Αυτά τα άρθρα είναι για αδαείς επί του αντικειμένου. Επιγραμματικά-χωρίς τις υποκατηγορίες που περιλαμβάνουν-:
1) Διαχείριση δασών – που σημαίνει χρηματοδότηση
2) Ευνόηση παραδασόβιων πληθυσμών και δραστηριοτήτων τους
3) Ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπηρεσιών
4) Επίλυση ιδιοκτησιακού.
Απλά πράγματα…γράφουμε γράφουμε γράφουμε…φτάνει η υπερανάλυση. Έχουμε καταντήσει φιλόσοφοι.
ΥΓ το σχόλιο προφανώς και δεν αφορά τον συντάκτη.
Εάν εσυ είσαι δασολόγος και έχεις κουραστεί από την “υπερανάλυση” για την αντιπυρική προστασία δεν σημαίνει ότι οι χιλιάδες που διάβασαν το άρθρο είναι δασολόγοι. Το ιστολόγιο δεν απευθύνεται μόνο σε όσους κατέχουν τη “στοιχειώδη γνώση οποιουδήποτε τυπικού δασολόγου”. Απευθύνεται και σε αυτούς που εσύ χαρακτηρίζεις ως “αδαείς επί του αντικειμένου”.
Αγαπητό dasarxeio προς τι η επιθετικότητα? Εσύ δηλαδή που είσαι του αντικειμένου δεν έχεις κουραστεί από αυτό το φαύλο κύκλο γύρω από τις πυρκαγιές κλπ?
Το αδαείς επί του αντικειμένου είναι μειωτικό ας πούμε για έναν γιατρό για το παρόν θέμα? Εάν εγώ χαρακτηριστώ αδαής για ένα ιατρικό θέμα πρέπει να το εκλάβω ως προσβολή?
Ούτε το συνάδελφο έθιξα με το σχόλιο ούτε μείωσα κάποιον προσωπικά. Το σχόλιο είναι καυστικό ως προς το μηχανισμό στη χώρα που 3 και λίγο καιγόμαστε και ενώ ξέρουμε τι φταίει δεν κάνουμε τίποτα και το ρίχνουμε σε υπεραναλύσεις.
Προσωπικά μετά από 20 χρόνια σταδιοδρομίας έχω κουραστεί με την όλη κατάσταση. Απαγορεύεται?
Πάμε πάλι από την αρχή.
1. Η μεγάλη πλειοψηφία των επισκεπτών του ιστολογίου δεν έχουν 10, 20 ή 30 χρόνια σταδιοδρομίας και εάν κρίνουμε από τον αριθμό αυτών που πρόβαλλαν στην οθόνη τους το συγκεκριμένο άρθρο, μάλλον πρόκειται για κάτι που ενδιαφέρει χιλιάδες αναγνώστες.
2. Κανείς δεν σε υποχρεώνει να διαβάζεις κάτι που δεν σε ενδιαφέρει ή σε έχει κουράσει. Ούτε με το πιστόλι στον κρόταφο είσαι ούτε θα πέσει η αξία των μετοχών σου για το ιστολόγιο που δημοσιεύει “υπεραναλύσεις”. Το διαδίκτυο σου προσφέρει άπειρες επιλογές.
3. Με τέτοιου είδους απαξιωτικά σχόλια, και μάλιστα χωρίς πραγματικό ονοματεπώνυμο, το μόνο που πετυχαίνεις είναι να αποκαρδιώνεις τους συντελεστές του ιστολογίου αλλά και τους συντάκτες (δασολόγοι οι περισσότεροι) που στέλνουν κάποιο κείμενο τους για δημοσίευση. Αυτός είναι ο στόχος σου; Θα ήταν καλύτερο το διαδίκτυο χωρίς τη ύπαρξη του ιστολογίου; Εξάλλου υπάρχουν τόσα πολλά μέσα όπου προβάλλονται οι απόψεις των ανθρώπων του δασικού κλάδου γιατί να υπάρχει και το dasarxeio;