Της Φρειδερίκης Χαραλαμπίδου Παπαθεμελή*
Τα παιδιά κάθε ηλικίας έρχονται σε επαφή με την φύση μέσω της οικογένειας, της τηλεόρασης και του σχολείου.
Η προσέγγιση όμως ειδικών θεμάτων που αφορούν το περιβάλλον και η ευαισθητοποίηση είναι καθήκον του σχολείου. Πέραν από τα μαθήματα που διδάσκονται ήδη στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τις απρόσωπες εικόνες στα σχολικά βιβλία και διδάσκονται από καθηγητές οι οποίοι τις περισσότερες φορές είναι αδιάφοροι προς το αντικείμενο.
Οι γνώσεις που παρέχονται στα παιδιά από τα ήδη υπάρχοντα μαθήματα που αφορούν το περιβάλλον λόγω των πολλών και διαφορετικών κεφαλαίων με διαφορετικά αντικείμενα στο ίδιο μάθημα δεν είναι ικανοποιητικές και δεν συγκρατούνται από τους μαθητές αλλά γίνεται αποστήθιση με αποτέλεσμα να μην μπορούν να δουν οι μαθητές την μαγεία του περιβάλλοντος.
Οι εκδρομές που πραγματοποιούνται σε διάφορα μέρη αναψυχής δεν έχουν αποτέλεσμα στην ευαισθητοποίηση καθώς σπανίως υπάρχει ενημέρωση για τον τόπο που επισκέπτονται ή πλήρης ξενάγηση και παροχή πληροφοριών. Προτεραιότητα δίνεται στην αθλητική διασκέδαση των παιδιών και στην ξεκούραση των καθηγητών.
Αυτό που προτείνω σαν πρώην μαθήτρια και φοιτήτρια σε σχολή με αντικείμενο το Περιβάλλον είναι ο διαχωρισμός του αντικειμένου Περιβάλλον και Φύση από τα υπάρχοντα μαθήματα και συγκρότηση ενός νέου μαθήματος με εντελώς διαφορετική προσέγγιση και τρόπο εξέτασης των μαθητών.
Σε κάθε μάθημα θα διδάσκονται οι μαθητές τις περιβαλλοντικές αξίες, την αμοιβαία σχέση ανθρώπου και φύσης, την διαχρονική εξέλιξη των ζώων της Ελλάδας, την ιδιαίτερη χλωρίδα της περιοχής μας και σαν συμπέρασμα θα πρέπει να μπορεί ο μαθητής να αντιληφθεί την διαφορετικότητα του περιβάλλοντος που συναντάει και να μπορεί να το προστατέψει από κινδύνους που θα αναγνωρίσει ο ίδιος.
“Μέσα από τις λεπτομέρειες της καθημερινότητας θα αντιληφθούν οι μαθητές την μαγεία της φύσης”
Ξεκινώντας από τις απλές θεωρίες και τους ορισμούς, θα αναθέτονται συνεχώς εργασίες με περιβαλλοντολογικά θέματα στους μαθητές και κάποιες από τις εργασίες θα προσαρμόζονται σε εκδρομές όπου θα γίνεται σύνδεση της θεωρίας και της πράξης. Τα παιδιά θα ήταν πιο εύκολο να αντιληφθούν το περιβάλλον ξεκινώντας από την διαδρομή από το σπίτι τους προς το σχολείο, καταγράφοντας φυτά και ζώα που συναντούν ενώ οι σχολικές εκδρομές θα πρέπει να γίνονται σε πάρκα, λίμνες, ποτάμια, θάλασσες, λιβάδια και βουνά της περιοχής με επιστήμονες στην διάθεση των παιδιών για πλήρη ξενάγηση και ενημέρωση όπως και επίλυση των ιδιαίτερων ερωτήσεων που δεν γνωρίζουν οι δάσκαλοι.
Στο τελείωμα της ημέρας θα μπορούσε να γίνει αξιολόγηση των πληροφοριών που δέχτηκαν οι μαθητές μέσα από εκθέσεις και ερωτηματολόγια. Κάπως έτσι η ευαισθητοποίηση θα μπορούσε ακόμα και να μετρηθεί ποσοστιαία και το αποτέλεσμα του μαθήματος θα ήταν πολύ σημαντικότερο από τα υπόλοιπα μαθήματα. Οι εξετάσεις στο μάθημα αυτό δεν θα ήταν γραπτές αλλά ο βαθμός θα ήταν αντίστοιχος με την προσπάθεια κατανόησης και συμμετοχής σε όλες τις δράσεις που προηγήθηκαν.
Σε κάθε μάθημα θα μπορούσε να υπάρχει μια παρόμοια προσέγγιση. Στην σημερινή εποχή με την ραγδαία εξάπλωση της τεχνολογίας της ηλεκτρονικής πραγματικότητας, της αστικοποίησης και της μείωσης του ελεύθερου χρόνου τα παιδιά χρειάζονται από το σχολείο πραγματικές εμπειρίες, όχι αποστήθιση και εικόνες από τα βιβλία. Πρέπει το σχολείο να μάθει στα παιδιά να βρίσκουν το περιβάλλον τους ενδιαφέρον χωρίς να εξαρτούνται από ντοκιμαντέρ και ζωολογικούς κήπους για να εντυπωσιαστούν από την ζωή γύρω τους. Μέσα από τις λεπτομέρειες της καθημερινότητας θα αντιληφθούν οι μαθητές την μαγεία της φύσης.
Μην τους δείχνετε το δέντρο, δείξτε τους το δάσος.
* Η Φρειδερίκη Χαραλαμπίδου Παπαθεμελή είναι φοιτήτρια στο Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
.
.
.