[πηγή: Museum of London]
Μόνο πρόσωπα, τα οποία δραστηριοποιούνταν ήδη στη γεωργική παραγωγή, έχοντας την ιδιότητα του γεωργού, μπορούν να ζητήσουν να υπαχθούν στο Πρόγραμμα Μακροχρόνιας Παύσης Εκμετάλλευσης Γεωργικών Γαιών (ΜΠΕΓΓ) του Κανονισμού (ΕΟΚ) 2078/1992.
Με την απόφαση υπ΄ αριθ. 3188/2015 της μείζονος (επταμελούς) συνθέσεως του Στ΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας έγινε δεκτό ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη γεωργικής εκτάσεως στο Πρόγραμμα Μακροχρόνιας Παύσης Εκμετάλλευσης Γεωργικών Γαιών (ΜΠΕΓΓ) του Κανονισμού (ΕΟΚ) 2078/1992 είναι ο κάτοχός της να έχει την ιδιότητα του γεωργού.
Ειδικότερα, με την κρινομένη αίτηση ζητήθηκε η αναίρεση προηγούμενης αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Λάρισας, δυνάμει της οποίας είχε απορριφθεί προσφυγή της αναιρεσείουσας εταιρείας κατ΄ αποφάσεως της 14.11.2007 του Διευθυντή της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Μαγνησίας, με την οποία είχε καταγγελθεί σχετική, από 26.1.1998, σύμβαση που είχε συνάψει η αναιρεσείουσα με το Υπουργείο Γεωργίας για την εκμετάλλευση εκτάσεως 2.374 στρ. σε περιοχή του Ν. Μαγνησίας, στο πλαίσιο του Προγράμματος Μακροχρόνιας Παύσης Εκμετάλλευσης Γεωργικών Γαιών (ΜΠΕΓΓ) του Κανονισμού (ΕΟΚ) 2078/1992 του Συμβουλίου της 30ής Ιουνίου 1992 και διετάχθη η αποβολή της ως άνω εκτάσεως από το κοινοτικό αυτό Πρόγραμμα.
Η υπόθεση εισήχθη εκ νέου προς συζήτηση στην επταμελή σύνθεση του Στ΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, μετά την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) της 5.2.2015 (C-498/2013), με την οποία το εν λόγω Δικαστήριο απεφάνθη επί του προδικαστικού ερωτήματος, που είχε διατυπωθεί για την υπόθεση αυτή, με την 2890/2013 απόφαση του ιδίου Τμήματος (πενταμελούς συνθέσεως).
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) με την από 5.2.2015 απόφασή του (υπόθεση C-498/2013), ερμηνεύοντας τις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1 και 5 παρ. 1 στοιχ. γ΄ του Κανονισμού (ΕΟΚ) 2078/92 του Συμβουλίου, της 30.6.1992 «Σχετικά με μεθόδους γεωργικής παραγωγής που συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος καθώς και με τη διατήρηση του φυσικού χώρου» (ΕΕ L 215) και του Παραρτήματος Ι της Αποφάσεως 2000/115/ΕΚ της Επιτροπής, της 24.11.1999 (ΕΕ L 38 της 12.2.2000), όπως αυτές παρατίθενται στην προδικαστική 2890/2013 απόφαση του Δικαστηρίου, δέχθηκε ότι:
– υπάρχουν αποκλίσεις μεταξύ των διαφόρων γλωσσικών αποδόσεων του άρθρου 2 παρ. 1 του Κανονισμού (ΕΟΚ) 2078/92, σε ορισμένες από τις οποίες (ελληνική, γαλλική, ιταλική και ολλανδική) γίνεται λόγος για «κατόχους γεωργικών εκμεταλλεύσεων», προκειμένου να προσδιοριστεί ποια πρόσωπα αφορά το θεσπιζόμενο με τον Κανονισμό καθεστώς ενισχύσεων, ενώ σε άλλες (ισπανική, γερμανική και αγγλική) απαντάται η λέξη «γεωργός»,
– ότι οι διατάξεις του δικαίου της Ένωσης πρέπει να ερμηνεύονται και να εφαρμόζονται ομοιόμορφα και η προαναφερόμενη διάταξη θα πρέπει να ερμηνευθεί με γνώμονα την όλη οικονομία και τον σκοπό της ρύθμισης, της οποίας αποτελεί στοιχείο,
– ότι εν προκειμένω, μολονότι στην απόδοση, μεταξύ άλλων, στην ελληνική γλώσσα του άρθρου 2 παρ. 1 του Κανονισμού (ΕΟΚ) 2078/92 χρησιμοποιείται ο όρος «κάτοχος γεωργικής εκμετάλλευσης» και όχι η λέξη «γεωργός», οι δύο αυτές έννοιες είναι κατ΄ ουσίαν ταυτόσημες,
– ότι αυτό προκύπτει τόσο από το προοίμιο του Κανονισμού (ΕΟΚ) 2078/1992, όπου, σε όλες τις γλωσσικές αποδόσεις χρησιμοποιείται η λέξη «γεωργός», περιλαμβανομένων της τέταρτης και της δωδέκατης αιτιολογικής σκέψης, όπου προσδιορίζεται ότι το θεσπιζόμενο καθεστώς ενισχύσεων αφορά τους «γεωργούς», όσο και από το άρθρο 1 του ιδίου Κανονισμού, το οποίο ορίζει ότι σκοπός του συγκεκριμένου καθεστώτος ενισχύσεων είναι, μεταξύ άλλων, να εξασφαλιστεί «στους γεωργούς» εύλογο εισόδημα,
– ότι από τη δεύτερη, τη δέκατη και τη δωδέκατη αιτιολογική σκέψη του Κανονισμού αυτού, προκύπτει ότι βασικός σκοπός του θεσπιζόμενου κοινοτικού καθεστώτος ενισχύσεων ήταν να ρυθμιστεί η γεωργική παραγωγή,
– ότι αυτός ήταν ο σκοπός και του Προγράμματος ΜΠΕΓΓ, δυνάμει του οποίου καταβαλλόταν οικονομικό αντιστάθμισμα στους γεωργούς που δεσμεύονταν να παύσουν, στο πλαίσιο της γεωργικής τους δραστηριότητας, να καλλιεργούν τμήμα των γεωργικών τους εκτάσεων, για λόγους σχετικούς με το περιβάλλον και με την προστασία των φυσικών πόρων.
Με τις σκέψεις αυτές το ΔΕΕ δέχθηκε ότι μόνο πρόσωπα, τα οποία δραστηριοποιούνταν ήδη στη γεωργική παραγωγή, που είχαν δηλαδή την ιδιότητα του γεωργού, μπορούσαν να ζητήσουν να υπαχθούν στο Πρόγραμμα ΜΠΕΓΓ και ότι η ερμηνεία που απορρέει από τις ανωτέρω σκέψεις είναι σύμφωνη και με τους επιδιωκόμενους από τον Κανονισμό (ΕΟΚ) 2078/1992 σκοπούς.
Για τους λόγους αυτούς το ΔΕΕ απεφάνθη επί του ως άνω προδικαστικού ερωτήματος ως ακολούθως: «Ο Κανονισμός (ΕΟΚ) 2078/1992 του Συμβουλίου, της 30ής Ιουνίου 1992, σχετικά με μεθόδους γεωργικής παραγωγής που συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος καθώς και με τη διατήρηση του φυσικού χώρου, έχει την έννοια ότι μόνον πρόσωπα, τα οποία δραστηριοποιούνταν ήδη στη γεωργική παραγωγή μπορούσαν να υπαχθούν σε Πρόγραμμα Μακροπρόθεσμης Παύσεως της Καλλιέργειας Γεωργικών Εκτάσεων, δυνάμει του άρθρου 2 παρ. 1 στοιχ. στ΄ του Κανονισμού αυτού».
Εν όψει τούτων, η κρίση του δικάσαντος Διοικητικού Εφετείου, περί απορρίψεως της προσφυγής της αναιρεσείουσας κατά της αποφάσεως του Διευθυντή Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Μαγνησίας, με την οποία καταγγέλθηκε η από 26.1.1998 συναφθείσα μεταξύ αυτής και του Ελληνικού Δημοσίου σύμβαση για την ένταξη της ένδικης εκτάσεως στο Πρόγραμμα ΜΠΕΓΓ και διετάχθη η αποβολή της από το Πρόγραμμα αυτό, είναι νόμιμη, εφ΄ όσον, κατά τα δεκτά γενόμενα, η αναιρεσείουσα δεν ασκούσε γεωργική δραστηριότητα ούτε είχε οποιαδήποτε απώλεια γεωργικού εισοδήματος από την παύση γεωργικής εκμετάλλευσης, αλλά συνεστήθη ως εμπορική εταιρεία, η δε μίσθωση της προαναφερομένης εκτάσεως και η ένταξή της στο εν λόγω Πρόγραμμα είχε εμπορικό – κερδοσκοπικό σκοπό.
Κατά συνέπεια απερρίφθη ως αβάσιμος ο περί του αντιθέτου λόγος αναιρέσεως, με τον οποίο προβλήθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου ότι δεν είναι απαραίτητο για την ένταξη γεωργικής εκτάσεως στο Πρόγραμμα ΜΠΕΓΓ ο κάτοχός της να έχει την ιδιότητα του γεωργού.
Εν όψει δε της κατά τα ανωτέρω δοθείσας από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ερμηνείας των διατάξεων των Κανονισμών (ΕΟΚ) 2078/1992 και 746/19, πρέπει κατά την απόφαση να απορριφθούν ως αβάσιμοι και οι ειδικότεροι ισχυρισμοί της αναιρεσείουσας, ότι δηλαδή: α) στον Κανονισμό (ΕΟΚ) 2078/1992 γίνεται διάκριση μεταξύ των εννοιών «γεωργός» (agriculteurs) και «κάτοχος γεωργικών εκμεταλλεύσεων» (exploitants agricoles) και β) ότι στο άρθρο 2 παρ. 1 του Κανονισμού 2078/1992 ορίζεται ρητά ότι η παροχή ενισχύσεων δίδεται στους «κατόχους γεωργικών εκμεταλλεύσεων», οι οποίοι αναλαμβάνουν την υποχρέωση να προβούν στην παύση της καλλιέργειας των γεωργικών εκτάσεων για περίοδο τουλάχιστον είκοσι (20) ετών, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς που συνδέονται με το περιβάλλον, ιδίως για τη δημιουργία βιοτόπων ή εθνικών δρυμών ή για την προστασία των υδρολογικών συστημάτων και ότι οι Κανονισμοί (ΕΟΚ) 2078/1992 και 746/1996 επιδιώκουν διττό στόχο, ήτοι γεωργικής πολιτικής και προστασίας του περιβάλλοντος και, κατά συνέπεια, η ιδιότητα του γεωργού δεν είναι απαραίτητη για την ένταξη σε προγράμματα που αφορούν σε στόχους προστασίας του περιβάλλοντος, όπως το Πρόγραμμα ΜΠΕΓΓ.
Σόφη Παυλάκη, Δικηγόρος
_________________________________
* Η απόφαση δημοσιεύεται στο περιοδικό “Περιβάλλον και Δίκαιο” τ. 1/2016, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη.
.
.
.
ΚατηγορίεςΝομοθεσία
Αφήστε μια απάντηση