Παναγιώτης Γαλάνης,
Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου και Δικαίου της Ενέργειας,
Υπ. Δρ. Νομικής ΕΚΠΑ
panagiotisgln@gmail.com
Ένα ζήτημα που κατά κόρον απασχολεί τους ιδιοκτήτες είναι η λεγόμενη «έκθεση αυτοψίας» αυθαιρέτου. Όταν συνταχθεί αυτή, πολλοί εντολείς με ρωτούν πώς μπορούν να προστατευθούν εναντίον της.
Έκθεση αυτοψίας και έννοια του αυθαιρέτου
Τα πολιτικά δικαστήρια εσφαλμένα απαιτούν σωρευτικά δύο προϋποθέσεις για να καταστεί ένα ακίνητο αυθαίρετο: αφενός την πραγματοποίηση της όποιας κατασκευής άνευ άδειας ή καθ’ υπέρβαση άδειας ή με βάση ανακληθείσα/ακυρωθείσα άδεια και αφετέρου τη διενέργεια αυτοψίας σε αυτό από την πολεοδομική αρχή και τη βεβαίωση στην έκθεση ότι πρόκειται για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση. Η δεύτερη αυτή προϋπόθεση βρίσκεται βεβαίως εκτός του γραπτού δικαίου. Ο εκάστοτε νόμος προβλέπει με σαφήνεια τις προϋποθέσεις για να καταστεί κάτι αυθαίρετο και το ορίζει περιοριστικά και σφαιρικά. Περαιτέρω τα πολιτικά δικαστήρια δέχονται ότι η έκθεση αυτοψίας αποτελεί διαπιστωτική πράξη.
Η νομολογία των διοικητικών δικαστηρίων, αντίθετα, διακρίνει μεταξύ ορισμού του αυθαιρέτου και διαπίστωσης και χαρακτηρισμού αυτού. Η διαπίστωση και ο χαρακτηρισμός αποτελούν το πρώτο στάδιο για την επιβολή των κυρώσεων.
Κατά τον Ν 4495/2017, εκτός των ως άνω περιπτώσεων, στις αυθαίρετες κατασκευές/χρήσεις υπάγονται και οι χαρακτηριζόμενες ως πολεοδομικές παραβάσεις, που βεβαίως χαρακτηρίζονται από μικρότερες παραβάσεις, που δεν παραβιάζουν σημαντικά δομικά στοιχεία των ακινήτων.
Εντοπισμός
Εν αντιθέσει με προγενέστερούς του νόμους, ο Ν. 4495/2017 προβλέπει αυτεπάγγελτο εντοπισμό των αυθαιρέτων κατασκευών και αρμόδια είναι τα κατά τόπους αρμόδια Τμήματα Ελέγχου Δόμησης – Τοπικά Παρατηρητήρια που έχουν συσταθεί στις Περιφέρειες.
Η διαδικασία κινείται είτε κατόπιν καταγγελίας είτε ελέγχου αυτεπάγγελτα σε κάποια περιοχή είτε δειγματοληπτικού ελέγχου είτε κατόπιν αξιολόγησης των στοιχείων του πληροφοριακού συστήματος είτε κατόπιν εντολής της Διεύθυνσης Ελέγχου Δομημένου Περιβάλλοντος και Εφαρμογής Σχεδιασμού – Παρατηρητηρίου.
Οι ελεγκτές δόμησης – που κληρώνονται – ελέγχουν πλέον με αυτοψία την αυθαιρεσία.
Έκθεση αυτοψίας: περιεχόμενο
Σήμερα, η έκθεση αυτοψίας περιλαμβάνει στοιχεία σχετικά με το ακίνητο (θέσεις, διαστάσεις κλπ.), το οποίο και αφορά αποκλειστικά, ενώ δεν αφορά τον κύριο/νομέα κλπ. Διάφορο είναι το ζήτημα της πραγματοποίησης αυθαιρεσιών λ.χ. από τον κάτοχο (μισθωτή για παράδειγμα).
Δεν τοιχοκολλάται, αλλά αναρτάται στο ηλεκτρονικό σύστημα εντός δύο ημερών, ενώ την ημέρα της σύνταξής της τοιχοκολλάται πρόσκληση προς τους ενδιαφερομένους για να λάβουν γνώση της (εντός 3-7 ημερών) από το αρμόδιο Τοπικό Παρατηρητήριο.
Προκειμένου η πολεοδομική Αρχή να προβεί νόμιμα στη σύνταξη έκθεσης αυτοψίας και στην κατεδάφιση αυθαίρετης κατασκευής, θα πρέπει να περιέχεται στη συντασσόμενη έκθεση ή στην επί της ενστάσεως εκδιδομένη απόφαση ειδική διαπίστωση για το ότι με την εν λόγω κατασκευή στοιχειοθετείται παράβαση συγκεκριμένης ουσιαστικής πολεοδομικής διατάξεως.
Η έκθεση αυτοψίας αυθαίρετης κατασκευής συνιστά πραγματοπαγή διοικητική πράξη, για το λόγο ότι αφορά την αυθαίρετη κατασκευή και όχι τον εκάστοτε ιδιοκτήτη, νομέα, κάτοχο ή κατασκευαστή της, η δε τοιχοκόλλησή της στο αυθαίρετο αποτελεί πρόσφορο τρόπο γνωστοποίησης του περιεχομένου της σε κάθε ενδιαφερόμενο, προκειμένου αυτός να ασκήσει ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής την προβλεπόμενη ένσταση, η οποία συνιστά ενδικοφανή προσφυγή.
Προσβολή έκθεσης αυτοψίας
Προσβάλλεται με άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής εντός αποκλειστικής προθεσμίας 30 ημερών από την κοινοποίησή της. Αυτή κατατίθεται στο αρμόδιο κατά τόπον Τοπικό Παρατηρητήριο και αυτό τη διαβιβάζει, εντός 30 ημερών, στην Επιτροπή Εξέτασης Προσφυγών Αυθαιρέτων της Περιφερειακής Ενότητας. Η τελευταία σε προθεσμία 20 ημερών την εξετάζει και αποφαίνεται, αποδεχομένη ή απορρίπτουσα αυτήν. Όμως, η ενδικοφανής αυτή προσφυγή δεν είναι υποχρεωτική και απλώς αν δεν ασκηθεί, η έκθεση αυτοψίας καθίσταται οριστική. Μπορεί να περιλαμβάνει και αίτημα υπαγωγής στους οικείους νόμους περί αυθαιρέτων. Μπορεί, επίσης, να υποβληθεί υπεύθυνη δήλωση αποδοχής της έκθεσης αυτοψίας.
Η άσκηση και η εκδίκαση της προσβολής έχουν ανασταλτικό αποτέλεσμα.
Νομικές ενέργειες μετά τη σύνταξη έκθεσης αυτοψίας
Αρμόδιος για να κινηθεί νομικά εναντίον της έκθεσης είναι ο δικηγόρος. Συνεπώς, μετά τη σύνταξη έκθεσης αυτοψίας, ο ιδιοκτήτης θα συμβουλευτεί τον ειδικό δικηγόρο για την κίνηση των μέσων άμυνας εναντίον της.
♦⋅♦⋅♦
ΚατηγορίεςΔόμηση - Αυθαίρετα
Αφήστε μια απάντηση