Με απόφασή του (ΣτΕ 1697/2025) το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε νόμιμη την πράξη με την οποία πολίτης υποχρεώθηκε να επαναφέρει ρέμα στην πρότερη φυσική του κοίτη, προχωρώντας παράλληλα σε καθαίρεση κατασκευών που είχαν ανεγερθεί εντός αυτής.
Το ανώτατο ακυρωτικό Δικαστήριο τόνισε ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν υποχρέωση να λαμβάνουν μέτρα άμεσης αποκατάστασης ρεμάτων από παράνομες επεμβάσεις, ανεξαρτήτως της διαδικασίας οριοθέτησής τους. Τα μέτρα αυτά, λόγω του κατεπείγοντος χαρακτήρα τους, μπορούν να επιβάλλονται ακόμη και πριν την ολοκλήρωση οριοθέτησης, εφόσον υπάρχει τεκμηριωμένη διαπίστωση παραβίασης.
Οι ισχυρισμοί του ιδιοκτήτη ότι θα έπρεπε να προηγηθεί οριοθέτηση του ρέματος, ιδίως λόγω αμφισβήτησης της φυσικής του θέσης με επίκληση στοιχείων από το Ιταλικό Κτηματολόγιο, απορρίφθηκαν ως αβάσιμοι. Το ΣτΕ σημείωσε ότι ο αιτών δεν αντέκρουσε τα στοιχεία περί μετατόπισης της κοίτης και διάνοιξης νέας, ορθογωνικής κοίτης μέσα στην ιδιοκτησία του, γεγονός που τεκμηριώνει την αυθαίρετη επέμβαση.
Κατά το Δικαστήριο, από το 2010 η κοίτη του ρέματος μετακινήθηκε προς τα βορειοδυτικά και αλλοιώθηκε τόσο ως προς το πλάτος όσο και ως προς το σχήμα της, χωρίς να βρίσκεται πλέον ούτε στη φυσική ούτε στην κτηματολογική της θέση. Ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε πλήρως αιτιολογημένη.
ΣτΕ 1697/2025 – Περίληψη
– Η προσβαλλόμενη πράξη με την οποία καλείται ο αιτών να επαναφέρει την κοίτη του ρέματος στην πρότερη θέση της, εκτελώντας ταυτόχρονα και εργασίες καθαίρεσης/κατεδάφισης συνιστά κατ’ ουσίαν απόφαση χαρακτηρισμού των κατασκευών εντός της κοίτης του ρέματος ως αυθαίρετων και, ταυτοχρόνως, πράξη κατεδάφισής τους και, υπό την έννοια αυτή, η κρινόμενη αίτηση υπάγεται στην ακυρωτική αρμοδιότητα του αρμόδιου διοικητικού εφετείου. Κατ’ εκτίμηση, όμως, των περιστάσεων, το Δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχει περίπτωση να κρατηθεί η υπόθεση από το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επαναφοράς του ρέματος στην προτέρα θέση του συνιστά μέτρο αποκατάστασής του το οποίο οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν την υποχρέωση να λαμβάνουν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους για την προστασία των ρεμάτων από παράνομες επεμβάσεις. Επομένως, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος ο λόγος ακυρώσεως ότι η έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης, με την οποία επιβάλλεται η επαναφορά του ρέματος στην προτέρα του θέση δεν προβλέπεται από καμία διάταξη νόμου. Επιπλέον, ακριβώς λόγω της φύσης των επιβαλλόμενων βάσει των διατάξεων αυτών ως μέτρων άμεσης αποκατάστασης των ρεμάτων, που ενέχουν τον χαρακτήρα επείγοντος, αυτά είναι αποσυνδεδεμένα από την προβλεπόμενη διαδικασία οριοθέτησης των ρεμάτων, που αποβλέπει στην πάγια προστασία τους, και συνεπώς, τα μέτρα αυτά είναι δυνατόν να επιβάλλονται και πριν την οριοθέτησή τους, σύμφωνα με αιτιολογημένη κρίση της διοίκησης, όσον αφορά τη θέση της κοίτης τους, η οποία εκφέρεται ενόψει συγκεκριμένης παραβίασης. Επομένως, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος ο προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως ότι πριν την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης έπρεπε να προηγηθεί η διαδικασία οριοθέτησης του ρέματος στο σύνολό του, καθώς και ο ειδικότερος ισχυρισμός ότι σε περιπτώσεις όπως η συγκεκριμένη, που η φυσική θέση του ρέματος αμφισβητείται από τον διοικούμενο και δη με επίκληση δημοσίων εγγράφων (Ιταλικό Κτηματολόγιο), τότε προ πόσης λήψης μέτρου θα πρέπει να προηγείται οριοθέτηση του ρέματος. Συνεπώς, ο προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως είναι απορριπτέος στο σύνολό του.
Επί αυτών των διαπιστώσεων της Διοίκησης, ο αιτών ουδέν αντέταξε ούτε αμφισβήτησε τη μετατόπιση της κοίτης του ρέματος και τη διάνοιξη νέας ορθογωνικής κοίτης για την παροχέτευση του ύδατος εντός της ιδιοκτησίας του. Με τα δεδομένα αυτά, προκύπτει ότι πράγματι υπήρξε αυθαίρετη επέμβαση στο τμήμα του ρέματος που διέρχεται εντός της ιδιοκτησίας του αιτούντος, αφού η θέση της κοίτης του ρέματος δεν είναι αυτή στην οποία βρισκόταν πριν την αρχική επέμβαση το 2010, επιπλέον, δε, η κοίτη διαφέρει και ως προς το πλάτος και το σχήμα της. Επομένως, το συμπέρασμα ότι κατά το έτος 2010 ο ιδιοκτήτης της ΚΜ 1133 μετέβαλε την θέση της κοίτης του ρέματος, και μάλιστα, ούτε στην κτηματολογική της θέση, αλλά προς τα βορειοδυτικά της ΚΜ 1133, με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέας ορθογωνικής κοίτης, τελεί σε συμφωνία με τα στοιχεία του φακέλου, η δε προσβαλλόμενη πράξη είναι αιτιολογημένη.
Πρόεδρος: Μ. Γκορτζολίδου
Εισηγητής: Αν. Σπανού
ΣτΕ 1697/2025 [Νόμιμη απόφαση περί επαναφοράς κοίτης ρέματος στην πρότερη θέση της]
Categories: Υδατικοί πόροι