Ενα δαιδαλώδες και αλληλοσυγκρουόμενο θεσμικό πλαίσιο για την κατεδάφιση των αυθαιρέτων οδηγεί σε φαύλο κύκλο τις διάφορες βαθμίδες τοπικής αυτοδιοίκησης και «δένει τα χέρια» στις αρμόδιες κατά το νόμο αποκεντρωμένες διοικήσεις της χώρας, οι οποίες παρουσιάζονται ανήμπορες να στείλουν μπουλντόζες σε αυθαίρετα που έχουν τελεσιδικήσει.

Ο φαύλος κύκλος της γραφειοκρατίας: για πρωτόκολλα κατεδάφισης στα δάση υπεύθυνες είναι οι αποκεντρωμένες διοικήσεις, σε αιγιαλούς, παραλίες και δημόσια κτήματα οι Κτηματικές Υπηρεσίες και για τα υπόλοιπα οι Πολεοδομίες!Κοινός τόπος μεταξύ των διορισμένων γενικών γραμματέων αποτελεί «ότι η προσπάθεια για την εκτέλεση τελεσίδικων πρωτοκόλλων κατεδάφισης “σκοντάφτει” σε ένα σύστημα με οργανωτικά κενά και πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων».

Οι αιτιάσεις τους αναφορικά με την επιχείρηση κατεδάφισης που οργανώνει η κυβέρνηση για τα αυθαίρετα που βρίσκονται σε αιγιαλούς, παραλίες και δάση (χθεσινό πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της «Ελευθεροτυπίας») επικεντρώνονται πρωτίστως στην επιχειρησιακή αδυναμία των αποκεντρωμένων διοικήσεων οι οποίες χωρίς δικά τους τεχνικά μέσα εμποδίζονται να επέμβουν αποτελεσματικά.

Ποιος γκρεμίζει;

Εδώ και δύο χρόνια που θεσμοθετήθηκε ο νόμος για τον «Καλλικράτη» και έδωσε στις επτά αποκεντρωμένες διοικήσεις τη σχετική αρμοδιότητα, μεσολάβησε ένα νομοθετικό πήγαινε-έλα με αντίστοιχο «παλαντζάρισμα» για το ποιος κατεδαφίζει, τι και με ποια μέσα. Τελικώς, τον Απρίλιο του 2012 με το νόμο 4067 η μπίλια «έκατσε» οριστικά στις αποκεντρωμένες διοικήσεις.

Ομως οι γκρίζες ζώνες και η πολυδιάσπαση δεν επιλύθηκαν: υπεύθυνες για τη βεβαίωση, σύνταξη και εκτέλεση πρωτοκόλλων κατεδάφισης εντός δασών και δασικών περιοχών είναι οι αποκεντρωμένες διοικήσεις, για τη σύνταξη πρωτοκόλλων σε αιγιαλό και παραλία καθώς και σε δημόσια κτήματα είναι οι Κτηματικές Υπηρεσίες και για τα λοιπά αυθαίρετα οι Πολεοδομίες! Το τελικό πρόσταγμα για την κατεδάφιση όλων αυτών δίνεται από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις.

Οι Κτηματικές Υπηρεσίες και οι Πολεοδομίες με τη σειρά τους έχουνεπιβεβαιωμένη έλλειψη προσωπικού, με αποτέλεσμα πολλά αυθαίρετα να ξεφεύγουν από την τσιμπίδα του νόμου.

Ομως η επιχειρησιακή δυνατότητα των αποκεντρωμένων διοικήσεων είναι περιορισμένη και εξαρτημένη από τη βούληση των αιρετών περιφερειών και των δήμων από τους οποίους ζητούν μηχανήματα και προσωπικό για να γκρεμίσουν, λαμβάνοντας συνήθως αρνητική απάντηση!

«Δικαίωμα η επίταξη»

«Ο γενικός γραμματέας ζητάει από περιφέρειες και δήμους μηχανολογικό εξοπλισμό και τεχνικό προσωπικό για κατεδάφιση αυθαιρέτων. Σε ποσοστό 99% όμως έχουμε αρνητικές απαντήσεις. Για να λειτουργήσουμε θα έπρεπε να υπάρχει πάγια συμφωνία συνδρομής», τονίζει ο Στρατής Δουλδούρης, γενικός διευθυντής Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της αποκεντρωμένης διοίκησης Αιγαίου.

Προσβλέποντας στο ξεπέρασμα των εμποδίων η Χριστιάνα Καλογήρου, γενική γραμματέας της παραπάνω αποκεντρωμένης διοίκησης, πρότεινε στο υπουργείο Περιβάλλοντος δραστικές αλλαγές.

«Προκειμένου να είναι αποτελεσματικότερη και γρηγορότερη η ανταπόκριση στη βούληση του νομοθέτη έχουμε υποβάλει πρόταση νομοθετικής τροποποίησης ώστε η Αποκεντρωμένη Διοίκηση να έχει τη δυνατότητα του εντέλλεσθαι στην εκτέλεση και όχι απλώς της υποβολής του αιτήματος προς τις τεχνικές υπηρεσίες της αιρετής Περιφέρειας. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ έχει εκφράσει την κατ’ αρχήν συμφωνία ώστε με αυτή την νομοθετική παρέμβαση να καταστεί ευχερέστερη η εφαρμογή του νόμου», σημειώνει.

Ενα βήμα παραπέρα πάει ο ομόλογός της στην αποκεντρωμένη διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης, Αθανάσιος Καρούντζος, προτείνοντας επίταξη τεχνικού εξοπλισμού των δήμων. «Προκειμένου να ξεπεραστούν τα εμπόδια και να μπορούμε να κατεδαφίζουμε πρέπει ο νόμος να μας δίνει το δικαίωμα της επίταξης δημοτικών μηχανημάτων. Πολλοί δήμοι εξυπηρετούν τις πελατειακές τους σχέσεις και αρνούνται να δώσουν τεχνικό εξοπλισμό, παρά το γεγονός ότι τον διαθέτουν».

Το κουβάρι

Αν και οι περιφέρειες παλαιότερα μπορούσαν να κατεδαφίσουν με δικά τους μηχανήματα, ο «Καλλικράτης» έδωσε την αρμοδιότητα στις αποκεντρωμένες αφαιρώντας τους τα τεχνικά μέσα.

«Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει σταθερή και μόνιμη βάση χρηματοδότησης κατ’ έτος ώστε να μπορούμε να κάνουμε προγραμματισμό κατεδαφίσεων. Σήμερα για πρώτη φορά γίνεται κάτι από το ΥΠΕΚΑ.

»Παράλληλα οι αποκεντρωμένες διοικήσεις δεν έχουν τμήμα αυθαιρέτων και η σχετική αρμοδιότητα ανήκει στις διευθύνσεις Περιβάλλοντος και Χωροταξίας που δεν έχουν κατάλληλες ειδικότητες και προσωπικό. Εχουμε κάνει τις προτάσεις μας στο υπουργείο και αναμένουμε», καταλήγει ο κ. Καρούντζος.

Οι διοικητικές και νομοθετικές παλινωδίες επιφέρουν σύγχυση στους γενικούς γραμματείς που δεν ξέρουν πώς πρέπει να κινηθούν ώστε να ξεμπερδέψουν το «κουβάρι» των αυθαιρέτων.

Σ’ αυτό το πνέυμα, ο γενικός γραμματέας αποκεντρωμένης διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας, Ηλίας Θεοδωρίδης, τονίζει ότι το κράτος οφείλει να αποσαφηνίσει τι θέλει: «Θα χρεωθεί σ’ εμάς η κατεδάφιση ή στις αιρετές Περιφέρειες; Αν τη χρεώσει σ’ εμάς πρέπει να μας χρηματοδοτήσει ώστε να μπορούμε να κατεδαφίζουμε χωρίς να εξαρτώμαστε από μηχανήματα και προσωπικό της Περιφέρειας».

Εξαιτίας αυτής της δυσλειτουργίας σε πολλές περιπτώσεις οι αποκεντρωμένες διοικήσεις περιορίζονται στη συλλογή των στοιχείων και στη δημιουργία βάσης δεδομένων για τα αυθαίρετα, την οποία κοινοποιούν στο ΥΠΕΚΑ.

ΚατηγορίεςΔόμηση - Αυθαίρετα