Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στις ΟΙΚΟΤΡΙΒΕΣ, το μηνιαίο ένθετο στην “Αυγή” της Κυριακής.
Σε πρόσφατο κείμενο («Οικοτριβές», 31/3/2013) για τη δασική πολιτική σημείωνα ότι η δασική πολιτική στην Ελλάδα περιορίζεται στην αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών και τη διευκόλυνση όλων των ειδών επενδυτών και καταπατητών που εποφθαλμιούν δάση και δασικές εκτάσεις για κερδοσκοπικούς λόγους.
Δεν πέρασε πολύ καιρός και δυστυχώς η θέση αυτή επιβεβαιώνεται. Ενόψει της έναρξης της αντιπυρικής περιόδου (λες και τον υπόλοιπο χρόνο είμαστε σε φιλοπυρική περίοδο) είχαμε ένα μπαράζ συνεδριάσεων και πομφολύγων εκ μέρους της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, πάντα με εντολή Σαμαρά. Την ίδια στιγμή, όπως καταγγέλλεται από πολλές πλευρές, η πρόληψη έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί, η συντήρηση βασικών υποδομών καθυστερεί, παρά το ότι ήδη βρισκόμαστε στον Ιούνιο, ενώ η διαχείριση των πυρκαγιών, που συγκροτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση του θέματος, εντοπίζεται μόνο στις προτάσεις των ειδικών.
Πριν λίγες μέρες επιβεβαιώθηκε και το δεύτερο σκέλος της περιγραφής της ελληνικής δασικής πολιτικής με την περιγραφή από τον κ. Καλαφάτη, Αναπληρωτή Υπουργό ΠΕΚΑ, μιας σειράς νομοθετικών κυρίως πρωτοβουλιών που αφορούν στα δάση και διατυπώθηκαν στο αναπτυξιακό συνέδριο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για την προγραμματική περίοδο 2014–2020. Δράσεις που, όπως αναφέρθηκε από τον κ. Καλαφάτη, περιλαμβάνονται σε αυτές τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα έπρεπε να είχαν γίνει δεκαετίες πριν.
Η κυβέρνηση, σύμφωνα με τον κ. Καλαφάτη, θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να αναπτύξουν, δηλαδή να χτίσουν οι ιδιώτες-επενδυτές και οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί στα δάση και τις δασικές εκτάσεις. Στην ομιλία του κυριαρχούν η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας για την προσέλκυση επενδυτών και η διευκόλυνση επενδυτών για την τουριστική ανάπτυξη των δασών. Σε τέτοιες ρυθμίσεις αποβλέπουν, εξάλλου, και οι έχοντες συμφέροντα σε κραυγαλέες περιπτώσεις, όπως αυτή του Κισσού στο Χορτιάτη Θεσσαλονίκης. Δηλαδή και άλλες κατασκευές, ακόμη περισσότερο τσιμέντο, ακόμη περισσότερες ανάγκες σε οδικά δίκτυα και δίκτυα ενέργειας και νερού εκτός πόλεων, ακόμη μεγαλύτερο κατακερματισμό της συνέχειας των δασών και του παραδοσιακού αγροδασικού ελληνικού τοπίου. Αυτά θα επιτευχθούν με μια σειρά μέτρων, όπως η τροποποίηση των διατάξεων της δασικής νομοθεσίας για τις επιτρεπόμενες επεμβάσεις, με τη προώθηση μέτρων στήριξης επενδυτών σε διάφορες μορφές τουρισμού κ.λπ. Και για να μην έχουμε καμία αμφιβολία, όλα αυτά θα γίνουν χτίζοντας (παντού χτίζουν οι άνθρωποι) το νέο (!!!) αναπτυξιακό πρότυπο.
Αξίζει να σταθεί κανείς ιδιαίτερα στην αναφορά του Αναπληρωτή Υπουργού στην αξιοποίηση εκτάσεων δασικού χαρακτήρα μέσω του οικοτουρισμού και του αγροτουρισμού. Ο οικοτουρισμός προϋποθέτει ελάχιστες και ιδιαίτερα ήπιες επεμβάσεις στη φύση (π.χ. διάνοιξη μονοπατιών). Τα δάση μας σήμερα διαθέτουν επαρκές δίκτυο δρόμων (σε πολλές περιπτώσεις υπερβολικό) και πληθώρα παλαιών μονοπατιών που χρειάζονται συντήρηση για την κίνηση επισκεπτών (χωρίς οχήματα εννοείται). Στα ορεινά απαντούν πληθώρα καταφυγίων και άλλων καταλυμάτων σε λειτουργία ή εγκαταλειμμένων οικημάτων (συχνά ολόκληρων χωριών) που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν τους οδοιπορούντες. Οπότε αναρωτιέται κανείς, τι εννοεί ο κ. Καλαφάτης με τον όρο «αξιοποίηση»; Ο δε αγροτουρισμός δεν ασκείται σε δασικές περιοχές, με εξαίρεση κάποιες κτηνοτροφικές δραστηριότητες, η στήριξη των οποίων αφορά κυρίως στα μέτρα σχετικά με την άσκηση της εκτατικής κτηνοτροφίας και αγροδασοπονίας και όχι με τη δασική πολιτική ή με τον τουρισμό. Καθώς το πλαίσιο των εξαγγελιών αρχίζει και τελειώνει με διευκολύνσεις νέων οικοδομήσεων, τουριστικών και κατοικίας, είναι εύλογο να υποθέσει κανείς ότι, «βαφτίζοντας το κρέας ψάρι», η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να βρει κι άλλες δικαιολογίες για οικοδόμηση σε δάση και δασικές εκτάσεις.
Σε ό,τι αφορά τα θέματα της διαχείρισης δασών και λιβαδιών φαίνεται ότι προετοιμάζεται πλιάτσικο. Η αναγγελθείσα τροποποίηση του καθεστώτος των δασικών συνεταιρισμών, στο πνεύμα της εξυπηρέτησης των ιδιωτικών κερδοσκοπικών συμφερόντων, μάλλον προμηνύει δεινά για τα δάση μας. Ήδη κυκλοφορεί ευρέως ότι πρόκειται να προωθηθούν ρυθμίσεις για μισθώσεις σε ιδιώτες, με πρόσχημα τα καυσόξυλα, γεγονός που σηματοδοτεί επιστροφή στη δεκαετία του ‘50, όταν οι έμποροι έκαναν κουμάντο στα δάση. Ταυτόχρονα, διατυπώνονται και απόψεις για παραχώρηση στους δασικούς συνεταιρισμούς της πλήρους διαχείρισης των δασών, με τη δικαιολογία ότι η δασική υπηρεσία δεν διαθέτει πια επαρκές προσωπικό για να επιβλέπει τη διαχείριση. Φυσικά η δασική υπηρεσία δεν διαθέτει επαρκές προσωπικό διότι έχουν να γίνουν προσλήψεις επιστημονικού προσωπικού πάνω από δέκα χρόνια με ευθύνη των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.
Θα κάνει και έργο για την κτηνοτροφία η κυβέρνηση, όπως εξαγγέλλει. Και όταν λέμε «έργο», εννοούμε βελτίωση «βοσκοτόπων» σε δάση και δασικές εκτάσεις. Τώρα τι εννοεί ακριβώς ο κ. Αναπληρωτής είναι άγνωστο, διότι στα δάση δεν υλοποιούμε έργα βελτίωσης βοσκόμενων εκτάσεων, λόγω του ότι τα δάση κανονικά δεν βόσκονται, εκτός εξαιρέσεων για ειδικούς λόγους (π.χ. προστασία από πυρκαγιές). Εξάλλου, η λογική των έργων βελτίωσης βοσκότοπων είναι ένας παρωχημένος τρόπο να αντιμετωπίζει κανείς τη διαχείριση των βοσκόμενων λιβαδικών εκτάσεων, μέρος της οποίας είναι τα έργα βελτίωσης. Έργα βελτίωσης γίνονται στα βοσκόμενα λιβάδια και η σύγχρονη λιβαδοπονία που εφαρμόζεται τουλάχιστον στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά αυτά τα έργα να υλοποιούνται στο πλαίσιο εφαρμογής ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης. Θεωρούνται αναγκαία για την εκτατική κτηνοτροφία, ιδιαίτερα αν υπάρχει βούληση στήριξής της για παραγωγή ποιοτικών προϊόντων, ταυτόχρονα με θεσμικές παρεμβάσεις για καλύτερη οργάνωση και οικονομική στήριξή της. Υπάρχει επίσης ανάγκη της δασικής υπηρεσίας σε προσωπικό και πόρους για να στηρίξει επιστημονικά και τεχνικά τους κτηνοτρόφους στη διαχείριση των λιβαδιών. Αλλά προσλήψεις στον καιρό των μνημονίων, ειδικά μάλιστα «ενοχλητικών» δασικών υπαλλήλων, δεν φαίνεται να συγκαταλέγονται στα ενδιαφέροντα της κυβέρνησης.
Όσο για τη Δασική Υπηρεσία, ο κ. Καλαφάτης δηλώνει ότι θα της αφαιρεθούν περιττά βάρη. Μάλλον θα εννοεί αρμοδιότητες όπως το να ελέγχει αν καταρτίστηκαν σωστά οι δασικοί χάρτες. Αυτά δεν χρειάζονται, διότι θα τους ελέγχουν απευθείας οι επενδυτές και θα τελειώνει η διαδικασία μια ώρα αρχύτερα. Έτσι δεν θα κουράζονται και οι βουλευτές της ΝΔ να ρωτούν πότε θα ελεγχθούν τα οικονομικά των δασαρχών που υπερασπίζονται τη δημόσια περιουσία. Αφού είναι γνωστό ότι η «μαφία των αγριογούρουνων» ζητά την αυτοθυσία μερικών μελών της κάθε χρόνο για να λιγδώνει το αντεράκι των δασαρχών, ενώ ακούγεται ότι οι αλεπούδες «χαρίζουν» κάθε χρόνο δεκάδες κότες στους δασάρχες για να προστατεύουν τις «βίλες» που φτιάχνουν στις κουφάλες απ’ τα πουρνάρια. Δική τους παράνομη οργάνωση έχουν συστήσει και οι αρκούδες, που στέλνουν κουβάδες το μέλι. Αυτές οι «εστίες διαφθοράς» πρέπει να παταχθούν.
Αυτά τα θέματα απασχολούν έντονα τον κ. Καλαφάτη και την κυβέρνηση σε ό,τι αφορά τα δάση. Και μάλιστα τη στιγμή που η Ελλάδα δεν διαθέτει Εθνικό Πρόγραμμα για τα δάση ούτε απογραφή δασών, ενώ παράλληλα πρέπει να προετοιμαστεί για την κλιματική αλλαγή, να αντιμετωπίσει επικίνδυνα φαινόμενα, όπως η αύξηση των προσβολών σε σημαντικά δασικά είδη, όπως το πλατάνι, να μεταβεί από την πολιτική καταστολής των δασικών πυρκαγιών στην πολιτική διαχείρισης τους κ.ά. Οι εξαγγελίες Καλαφάτη για τα δάση φαντάζουν να βγήκαν από αραχνιασμένο ντουλάπι. Τη ίδια στιγμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα δάση τίθενται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, λόγω της αναγνώρισης της συμβολής τους στην προσαρμογή και την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής, της συμβολής τους στην βελτίωση της ποιότητας των υδατικών πόρων και, βέβαια, στη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΟΣ
Δρ. δασολόγος
Πηγή: ΟΙΚΟΤΡΙΒΕΣ
ΚατηγορίεςΔασική Πολιτική
Απάντηση