Τα μάτια είναι ένα από τα πολλά αξιοθαύμαστα χαρακτηριστικά της μυστηριώδους βασίλισσας του δάσους, που της χάρισε και το πετυχημένο προσωνύμιο «βελουδομάτα». Δεν είναι το χρώμα όμως αυτό που σηματοδοτεί το θαυμαστό «μάτι της μπεκάτσας», παρόλο που ανάμεσα στα καφετιά φυλλώματα, το μαυριδερό αυτό βελούδινο κουμπί φαίνεται σαν να φωτίζει τον περίγυρο, τόσο έντονα ξεχωρίζει.
Δεν υπάρχει άλλο πουλί με τα αντιστοίχων δυνατοτήτων μάτια. Μπορεί οι κουκουβάγιες να έχουν μάτια που βλέπουν στο σκοτάδι, μπορεί ο αετός να έχει μάτια-τηλεσκόπια, όμως κανένα από τα είδη αυτά δεν έχει το μάτι-περισκόπιο της μπεκάτσας.
Οι κουκουβάγιες πρέπει να στρίψουν το κεφάλι τους, καμιά φορά και τριακόσιες εξήντα μοίρες για να μπορέσουν να δουν στο πλάι και πίσω τους.
Η μπεκάτσα είτε είναι ακίνητη, είτε πετά στον αέρα, είτε ψαχουλεύει με το ράμφος βυθισμένο στο έδαφος, πάντα θα έχει ορατότητα σε όλο τον περίγυρό της.
Πάνω της, δεξιά και αριστερά, μπροστά και πίσω ακόμη, χωρίς να χρειαστεί να στρίψει καθόλου το κεφάλι της. Είναι από αυτά που αποκαλούμε τα θαύματα της φύσης και γι’ αυτό κατάφερε να επιβιώσει εδώ και εκατομμύρια χρόνια που είναι στη φύση.
Η οπτική οξύτητα και η αντίληψη του βάθους που αντιλαμβάνεται με επιτυχία πετώντας ανάμεσα στα κλαδιά είναι μοναδικά και ουσιαστικά αποτελεί την υπέρτατη άμυνά της για να ξεφύγει από τους διώκτες της.
Πώς τα καταφέρνει όλα αυτά η μπεκάτσα;
Σε 360 μοίρες…
Τα μάτια της είναι πολύ μεγάλα, οι αναλογίες ματιών σε σχέση με το μέγεθος του κεφαλιού της είναι δυσανάλογες. Τεράστια καμπυλωτά μάτια που προεξέχουν από το περίγραμμα του κεφαλιού στο οριζόντιο και στο κάθετο επίπεδο.
Η θέση τους, σχεδόν στην κορυφή του κεφαλιού, σε συνδυασμό με το σχήμα του κρανίου της που δεν είναι καμπυλωτό, βοηθά έτσι ώστε να μην υπάρχουν καθόλου τυφλές ζώνες, ούτε πίσω της ούτε πάνω της. Ουσιαστικά σε κάθε στιγμή που ξεκουράζεται στο γιατάκι της ή πετάει, ελέγχει την περίμετρό της σε 360 μοίρες.
Τίποτε δεν μπορεί να πλησιάσει κοντά της ή να εμφανιστεί τριγύρω χωρίς να γίνει αντιληπτό.
Εχει εύρος οπτικού πεδίου για κάθε μάτι περισσότερο από 180 μοίρες και παρόλο που έχει τοποθετημένα τα μάτια στα πλάγια του κεφαλιού και όχι μετωπιαία όπως οι κουκουβάγιες, έχει τελικά διόφθαλμη όραση μπροστά σε 22 αλλά και πίσω σε 33 μοίρες.
Αυτό δίνει τη δυνατότητα να αντιλαμβάνεται έγκαιρα και αποτελεσματικά το βάθος πεδίου που απαιτείται για μια γρήγορη πτήση ανάμεσα σε τόσα εμπόδια, όπως τα κλαδιά του δάσους.
Από την άλλη, η πλευρική της όραση τη βοηθά να αντιμετωπίζει κινδύνους που εμφανίζονται ξαφνικά στο πλάι της. Γι’ αυτό καταφέρνει να «βάζει» πάντα εμπόδια πίσω της, που την κρύβουν όχι μόνο από έναν αλλά και από δύο κυνηγούς ταυτόχρονα.
Ο τρόπος που καταφέρνει να πετάξει μέσα από μια τρύπα της βλάστησης και με τόση ταχύτητα είναι εντυπωσιακός. Χωρίς διόφθαλμη όραση αυτό δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να γίνει. Μπορεί να πετά ανάμεσα στα κλαδιά βρίσκοντας και την παραμικρή «τρύπα» και συγχρόνως να αντιλαμβάνεται τη θέση των κυνηγών πίσω και στο πλάι της, ώστε να τροποποιεί την πτήση της για να κρυφτεί πίσω από τη βλάστηση.
Το βράδυ εκτός από τα αρπακτικά της νύχτας που πρέπει να αποφύγει, εντοπίζει πολύ εύκολα όλα τα σημεία που νεροκρατούν και έχουν υγρασία. Αντιλαμβάνεται άραγε την υπέρυθρη ακτινοβολία και «βλέπει» την υγρασία του εδάφους;
Είναι μυστήριο πώς καταφέρνει να κινείται στο σκοτάδι αλλά και στο φως της ημέρας με την ίδια ευκολία και άνεση.
Ευέλικτα & αθόρυβα…
Τα καθαρά νυκτόβια πουλιά αποφεύγουν να κινούνται την ημέρα και σπάνια θα δούμε έναν μπούφο να πετά ημέρα στο δάσος. Το βράδυ κινείται και αυτός ευέλικτα και αθόρυβα ανάμεσα στα δέντρα, όχι όμως με τη σβελτάδα και τη χάρη της βελουδομάτας μας. Ούτε θα τολμούσε να πετάξει προς τον ήλιο την ημέρα όπως κάνει πάντα η μπεκάτσα για να τυφλώσει τον διώκτη της.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το θέαμα της μπεκάτσας που ξετρυπώνει φτεροκοπώντας μέσα από τα κλαδιά και τα βάτα. Πώς καταφέρνει να βρίσκει τα ανοίγματα και να μην τραυματίζεται στα τεράστια μάτια της;
Ενα τέτοιο πολύτιμο εργαλείο, που κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου, προστατεύεται στις περιπτώσεις αυτές από μια μεμβράνη που σκεπάζει το τεράστιο μάτι της όταν περνά μέσα από τα ξερόκλαδα.
Να χρησιμοποιεί άραγε αυτό το «φίλτρο» και κατά τις πτήσεις της προς τον ήλιο που τη βοηθούν να ξεφεύγει και από τις τουφεκιές;
Τα μυστήρια που συνοδεύουν το πουλί αυτό είναι περισσότερα από τις δυνατότητές του και αυτό είναι που δένει τόσο πολύ τους μπεκατσοκυνηγούς με τη βελουδομάτα βασίλισσα του δάσους.
ΘΩΜΑΣ ΜΠΑΤΣΕΛΑΣ
Πηγή: ΕΘΝΟΣ, ΕΝΘΕΤΟ «ΚΥΝΗΓΙ»
Αφήστε μια απάντηση