Σόφη Παυλάκη, Δικηγόρος
sophiepavlaki@gmail.com
Α. Εισαγωγή
Ελάχιστες υποθέσεις έχουν απασχολήσει τα δικαστηριακά χρονικά, φορτισμένες με τόσο έντονο περιβαλλοντικό, νομικό και κοινωνικοπολιτικό ενδιαφέρον, όσο η λειτουργία των μεταλλείων χρυσού της Χαλκιδικής. Με μια σειρά δικών, που ήδη κρατεί πλέον της δεκαπενταετίας, η αξιοποίηση των κοιτασμάτων των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων στις θέσεις Σκουριές, Ολυμπιάδα, Μαντέμ Λάκκος, Μαύρες Πέτρες και Στρατώνι Χαλκιδικής παρέμεινε σταθερά στο δικαστικό προσκήνιο και απασχόλησε σημαντικά την κοινή γνώμη κυρίως όσον αφορά τη νομιμότητα των σχετικών αδειοδοτικών διαδικασιών, αλλά και την κρίσιμη στάθμιση μεταξύ παρεχομένης προστασίας του περιβάλλοντος αφ΄ ενός και επωφελούς για την εθνική μας οικονομία αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου και των μεταλλευτικών κοιτασμάτων της περιοχής αφ΄ ετέρου.
Β. Ιστορικό πλαίσιο και εξελίξεις
Όπως συνάγεται από το σκεπτικό των παρατιθέμενων δικαστικών αποφάσεων και σύμφωνα και με τις σχετικές πηγές, η μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή της βορειοανατολικής Χαλκιδικής ανάγεται στις αρχές της κλασικής αρχαιότητας. Στη σύγχρονη εποχή η εκμετάλλευση των μεταλλείων της περιοχής είχε αρχικά παραχωρηθεί στην «Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων», η οποία το έτος 1953 εκμεταλλεύθηκε τα υπόγεια μεταλλεία Μαντέμ Λάκκου και Μαύρων Πετρών, κατασκεύασε εργοστάσιο εμπλουτισμού στο Στρατώνι και διαμόρφωσε λιμενικές εγκαταστάσεις για τη μεταφορά των παραγόμενων προϊόντων.
Το έτος 1972 η δραστηριότητα επεκτάθηκε και στην Ολυμπιάδα με την εκμετάλλευση του χρυσοφόρου κοιτάσματος της περιοχής αυτής και την κατασκευή μονάδας κατεργασίας των προϊόντων της εξορύξεως, που προωθούνταν στις λιμενικές εγκαταστάσεις Στρατωνίου. Το 1991 η ως άνω εταιρεία τέθηκε σε ειδική εκκαθάριση του ν. 1892/1990, συνεπεία ζημιών. Μετά από δύο άγονους διαγωνισμούς, η οικονομική μονάδα των μεταλλείων Κασσάνδρας αποκτήθηκε τελικά από την εταιρεία «TVX GOLD Inc.», την οποία υποκατέστησε στην υπογραφή της σχετικής σύμβασης η θυγατρική της «TVX Hellas Ανώνυμη Εταιρεία Μεταλλείων και Βιομηχανίας Χρυσού».
Η σχετική σύμβαση που υπεγράφη, αφορούσε τη μεταβίβαση του συνόλου του ενεργητικού των εν λόγω μεταλλείων και κυρώθηκε με τον ν. 2436/1996 (Α΄ 192), ενώ με το πδ/γμα 266/1996 (Α΄ 192) εγκρίθηκε η εισαγωγή κεφαλαίων από το εξωτερικό υπέρ της εν λόγω εταιρείας, προκειμένου να υλοποιήσει σχέδιο επένδυσης των μεταλλείων. Κατόπιν εκπονήσεως σχετικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) εκδόθηκε η κυα 45129/14.1.1999 περί εγκρίσεως των περιβαλλοντικών όρων των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων Στρατωνίου, που περιελάμβανε τα υπόγεια μεταλλεία Μαύρων Πετρών και Μαντέμ Λάκκου, το εργοστάσιο εμπλουτισμού και συνοδά έργα καθώς και η απόφαση 110005/18.9.2000 του Γενικού Γραμματέα ΥΠΕΧΩΔΕ περί εγκρίσεως των περιβαλλοντικών όρων των εγκαταστάσεων παραγωγής χρυσού στην Ολυμπιάδα.
Η τελευταία αυτή πράξη ακυρώθηκε με την 613/2002 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), με την οποία κρίθηκε ότι, εν όψει της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που είχε τότε υποβληθεί, το αδειοδοτούμενο έργο αντέκειτο στην αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης λόγω της επαπειλούμενης βλάβης στις δασικές εκτάσεις και τα υδατορεύματα καθώς και των περιβαλλοντικών κινδύνων που ενείχε η επιλεγείσα μεταλλουργική μέθοδος (συνδυασμένη εφαρμογή βιοξειδώσεως και υδατικής οξειδώσεως υπό πίεση), συνεπεία της δημιουργίας αερίων κυανιούχων ενώσεων και της ανάγκης μεταφοράς μεγάλων ποσοτήτων διαλύματος αρσενικού.
Μετά την ακύρωση της εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, με τις αποφάσεις 614-5/2002 της Ολομέλειας ΣτΕ ακυρώθηκαν οι αποφάσεις των δασικών υπηρεσιών περί διανοίξεως δασικών οδών για την εξυπηρέτηση της ως άνω εκμεταλλεύσεως και η απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, με την οποία εγκρίθηκε, από πλευράς αρχαιολογικού νόμου, η χωροθέτηση του έργου, αντίστοιχα. Ακολούθως, η ως άνω εταιρεία επεχείρησε την επέκταση των εγκαταστάσεων Στρατωνίου και ειδικότερα την επέκταση της εξόρυξης στο κοίτασμα Μαύρων Πετρών εντός των ορίων του οικείου οικισμού και σε ένα τμήμα της κάτω από τον δομημένο οικισμό Στρατονίκης χωρίς ωστόσο να υποβάλει νέα μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οι σχετικώς εκδοθείσες πράξεις ακυρώθηκαν με την 3615/2002 απόφαση της Ολομέλειας ΣτΕ, καθ΄ όσον δεν στηρίζονταν σε νέα έγκριση περιβαλλοντικών όρων για το τμήμα της επέκτασης, ούτε είχε αρμοδίως εκδοθεί απόφαση των συναρμόδιων υπουργών που να βεβαιώνει αιτιολογημένα ότι δεν επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εν λόγω επέκταση.
Τελικά η Διοίκηση αποκατέστησε την εν λόγω πλημμέλεια με την κυα 130910/11.2.2003, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι της επέκτασης της εκμετάλλευσης στο κοίτασμα Μαύρων Πετρών και η οποία εν συνεχεία, αντικαταστάθηκε από την κυα 143088/11.4.2005, εν όψει της μεταβιβάσεως του μεταλλείου στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός ΑΕ. Η τελευταία αυτή απόφαση και η έγκριση της σχετικής τεχνικής μελέτης προσβλήθηκαν με αιτήσεις ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, από κατοίκους της περιοχής, επ΄ αυτών δε εκδόθηκαν οι 461-3/2010 απορριπτικές αποφάσεις της Ολομέλειας του Δικαστηρίου.
Εν τω μεταξύ, η εταιρεία «TVX Hellas», εν όψει και της ακυρώσεως των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων, δεν μπόρεσε να υλοποιήσει το επενδυτικό σχέδιο που αποτέλεσε όρο της συναφθείσας με το ελληνικό Δημόσιο συμβάσεως, με αποτέλεσμα την καταγγελία της εκ μέρους του Δημοσίου και τον εξωδικαστικό συμβιβασμό των εκατέρωθεν αξιώσεων. Ο συμβιβασμός αυτός κυρώθηκε με το άρθρο 51 του ν. 3220/2004 (Α΄ 15), με το επόμενο δε άρθρο 52 κυρώθηκε η νέα σύμβαση του Δημοσίου με την εταιρεία Ελληνικός Χρυσός ΑΕ, βάσει της οποίας το σύνολο των στοιχείων του ενεργητικού των μεταλλείων Κασσάνδρας μεταβιβάστηκε σε αυτήν έναντι τιμήματος 11.000.000 ευρώ, επεβλήθη δε στην Ελληνικός Χρυσός ΑΕ η υποχρέωση να εκπονήσει και να υποβάλει σχέδιο εκμετάλλευσης των μεταλλείων, το οποίο να μεριμνά ειδικά για την περιβαλλοντική αποκατάσταση των προγενέστερων εκμεταλλεύσεων και την απασχόληση των εργαζομένων στις λειτουργούσες εκμεταλλεύσεις.
Προς εκπλήρωση της συμβατικής της υποχρέωσης η Ελληνικός Χρυσός ΑΕ υπέβαλε ολοκληρωμένο επενδυτικό σχέδιο ανάπτυξης των μεταλλείων Κασσάνδρας, επί του οποίου γνωμοδότησε θετικά η Διεύθυνση Μεταλλευτικών και Βιομηχανικών Ορυκτών του Υπουργείου Ανάπτυξης με σχετικό από 27.3.2006 έγγραφό της. Ακολούθως, κινήθηκε η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων Ολυμπιάδας, Μαύρων Πετρών και Σκουριών με την υποβολή προμελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΠΠΕ), συνοδευόμενης από ειδική μελέτη απογραφής κατάστασης περιβάλλοντος της περιοχής, εν συνεχεία δε, κατόπιν εκπονήσεως μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ), η οποία περιελάμβανε σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων και συνοδευόταν από ειδική μελέτη για την «απομάκρυνση, τον καθαρισμό και την αποκατάσταση του χώρου απόθεσης παλαιών τελμάτων Ολυμπιάδος» και αφού η Διοίκηση έλαβε υπ΄ όψη τις γνωμοδοτήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών, τα πορίσματα της διαβούλευσης και τις θέσεις της Ελληνικός Χρυσός ΑΕ, εκδόθηκε η κυα 201745/26.7.2011, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου, καταργουμένων των προϋφισταμένων εγκρίσεων και αδειών των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων Στρατωνίου.
Το εν λόγω επενδυτικό σχέδιο αφορούσε την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων Ολυμπιάδος, Σκουριών και Μαύρων Πετρών των μεταλλείων Κασσάνδρας, που εκτείνονται εντός συνολικής μεταλλευτικής παραχώρησης 264.000 στρ., μέσω καθετοποιημένης διαδικασίας παραγωγής συμπυκνωμάτων μολύβδου, ψευδαργύρου, πυριτών, χαλκού/χρυσού καθώς και μεταλλικού χρυσού, χαλκού και αργύρου, τα οποία θα διοχετεύονταν στην αγορά από τις λιμενικές εγκαταστάσεις Στρατωνίου καθώς και στην αποκατάσταση των χώρων απόθεσης παλαιών τελμάτων της Ολυμπιάδας.
Η επένδυση εκλαμβανόταν ως ενιαία και αδιαίρετη και συνίστατο σε επεμβάσεις σε υφιστάμενες και νέες μεταλλευτικές εγκαταστάσεις καθώς και σε μέτρα περιβαλλοντικής αποκατάστασης προγενέστερων εκμεταλλεύσεων. Για τον σκοπό αυτό στο έργο ενσωματώθηκαν οι υφιστάμενες μεταλλευτικές εγκαταστάσεις Στρατωνίου, οι οποίες ήδη λειτουργούσαν με εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους και οι αντίστοιχες της Ολυμπιάδος που ήταν ανενεργείς.
Το σχέδιο περιελάμβανε τα εξής υποέργα:
- Υποέργο Ολυμπιάδας: Ανάπτυξη υφισταμένου μεταλλείου χρυσοφόρου κοιτάσματος με υπόγεια εκμετάλλευση, επαναλειτουργία υφισταμένου εργοστασίου εμπλουτισμού για περιορισμένο χρονικό διάστημα, κατασκευή σήραγγας προσπέλασης που θα συνέδεε το υπόγειο μεταλλείο με τις εγκαταστάσεις του Μαντέμ Λάκκου, αποκατάσταση χώρου απόθεσης παλαιών τελμάτων και λοιπά συνοδά έργα.
- Υποέργο Σκουριών: Εκμετάλλευση νέου χρυσοφόρου – χαλκούχου κοιτάσματος με συνδυασμό επιφανειακής και υπόγειας εκμετάλλευσης, κατασκευή εργοστασίου εμπλουτισμού, δημιουργία χώρου απόθεσης αδρανών εξορυκτικών αποβλήτων και λοιπά συνοδά έργα.
- Υποέργο Μαύρων Πετρών – Μαντέμ Λάκκου: Ανάπτυξη υφισταμένου μεταλλείου με υπόγεια εκμετάλλευση, υφιστάμενο εργοστάσιο εμπλουτισμού που θα λειτουργούσε για περιορισμένο χρονικό διάστημα, νέο εργοστάσιο εμπλουτισμού, εγκατάσταση απόθεσης στερεών αποβλήτων στον χείμαρρο Κοκκινόλακκα και λοιπά συνοδά έργα.
- Υποέργο μεταλλουργίας Μαντέμ Λάκκου: Κατασκευή εργοστασίου μεταλλουργίας για την παραγωγή χρυσού, αργύρου και χαλκού που θα λειτουργούσε με τη μέθοδο της ακαριαίας τήξης.
- Υποέργο Στρατωνίου: Επέκταση λιμενικών εγκαταστάσεων.
Η συνολική έκταση της επιφάνειας του εδάφους που κατελάμβαναν οι υφιστάμενες, νέες και προς αποκατάσταση εγκαταστάσεις ανερχόταν σε 3.315 στρ. και δεν ενέπιπτε, κατά τη σχετική πράξη έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΕΠΟ) σε ειδικά προστατευόμενες ζώνες του δικτύου Natura ούτε σε περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Βασικές επιλογές του σχεδιασμού, όπως προέκυπτε από τη σχετική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ήταν, μεταξύ άλλων:
α) η χρήση της μεθόδου της υπόγειας, κατά βάση, εκμετάλλευσης, με την οποία επιτυγχάνεται η ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών οχλήσεων,
β) η κατασκευή υπόγειας στοάς για τη μεταφορά προϊόντων και αποβλήτων από την Ολυμπιάδα στον Μαντέμ Λάκκο, κατά τρόπον, ώστε αφ΄ ενός να απελευθερώνεται η δημόσια οδός που εχρησιμοποιείτο για τις μεταφορικές ανάγκες των υφισταμένων εκμεταλλεύσεων, η οποία επιβάρυνε τόσο το πολιτιστικό όσο και το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της περιοχής και αφ΄ ετέρου να αποτρέπεται η διατάραξη του Τόπου Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) «Όρος Στρατωνικό – Κορυφή Σκαμνί» στην άμεση περιοχή των έργων,
γ) η χωρική συγκέντρωση του μεγαλύτερου μέρους των δραστηριοτήτων στην περιοχή Μαντέμ Λάκκου, όπου βρίσκεται η βιομηχανική ζώνη που θεσμοθετήθηκε με το από 18.10.1979 πδ/γμα και η παύση λειτουργίας και αποκατάσταση παλαιών εργοστασίων και χώρων απόθεσης στις περιοχές Ολυμπιάδας και Στρατωνίου, ώστε να επιτυγχάνεται γεωγραφικός περιορισμός των περιβαλλοντικών οχλήσεων και εξυγίανση των περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών και
δ) η υιοθέτηση των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών που έχουν αναπτυχθεί σε όλες τις εκφάνσεις της επίμαχης δραστηριότητας (εξόρυξη, μέθοδος μεταλλουργίας, διαχείριση αποβλήτων, υδάτων, μείωση εκπομπών, κατασκευή χώρων απόθεσης κ.λπ.).
Ως απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιοποίηση των παραγομένων συμπυκνωμάτων πυριτών Ολυμπιάδας και χαλκού – χρυσού Σκουριών στο νέο εργοστάσιο μεταλλουργίας, που εγκαθίστατο εντός της βιομηχανικής ζώνης Στρατονίκης – Στρατωνίου, ετέθη η εφαρμογή της πυρομεταλλουργικής μεθόδου ακαριαίας τήξης (flash smelting), αποκλειομένης της χρήσης κυανίου ή ενώσεών του κατά τη λειτουργία της μεταλλουργίας.
Παράλληλα, η κοινωνική αντίδραση και η γενικευμένη ανησυχία όσον αφορά τους εκτεταμένους -ενδεχομένως δε και ήδη μη αναστρέψιμους- κινδύνους για το περιβάλλον, φυσικό και ανθρωπογενές (πολιτιστικό και οικιστικό), που εγκυμονεί η δραστηριότητα των εν λόγω μεταλλευτικών μονάδων, παραμένουν επίκαιρες και ιδιαίτερα σημαντικές. Στον αντίποδα, το πάγιο αίτημα των κατοίκων των οικείων και γειτονικών κυρίως περιοχών για εξασφάλιση θέσεων εργασίας, εν μέσω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσεως που πλήττει τη χώρα και η ανάγκη οικονομικής ανάκαμψης, πιέζουν σθεναρά προς την κατεύθυνση της εξακολούθησης λειτουργίας των επίμαχων εγκαταστάσεων.
Γ. Σχετικά με τις παρατεθείσες δικαστικές αποφάσεις
Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται μια συνολική παρουσίαση και η συστηματική κατάταξη των σημαντικότερων δικαστικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί σχετικά με την υπόθεση των μεταλλείων χρυσού της Χαλκιδικής. Η παράθεση των κειμένων των αποφάσεων γίνεται από την πιο πρόσφατη προς τη χρονικά απώτερη, τα δε στοιχεία που παραπέμπουν σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή αφορούν ατομικές πράξεις και δεδομένα που ταυτοποιούν ή εξατομικεύουν τα πραγματικά περιστατικά των υποθέσεων και τις περιγραφόμενες έννομες σχέσεις, αξιώσεις και διαφορές, παρατίθενται ανωνυμοποιημένα προς αποφυγή προσβολής των προσωπικών δεδομένων εκείνων που αφορούν, σύμφωνα και με την πάγια σχετική υποχρέωση που επιβάλλεται από τα ίδια τα δικαστήρια κατά την επεξεργασία και δημοσιοποίησή τους.
Συγκεκριμένα, οι δικαστικές αποφάσεις που παρουσιάζονται είναι συνοπτικά οι εξής:
[1] ΣτΕ 222/2016 Διαχείριση αποβλήτων εξορυκτικής βιομηχανίας – Προστασία υδάτων – Σχέδια πρόληψης σοβαρών ατυχημάτων.
[2] ΣτΕ 221/2016 Άρνηση εγκρίσεως τεχνικής μελέτης προσαρτήματος υποέργου Ολυμπιάδος.
[3] ΣτΕ 220/2016 Παράλειψη έκδοσης αδείας δόμησης μονάδας εμπλουτισμού Σκουριών.
[4] ΣτΕ 219/2016 Θεώρηση αρχιτεκτονικής και ηλεκτρομηχανολογικής μελέτης μονάδας εμπλουτισμού Σκουριών.
[5] ΣτΕ Ολ 217/2016 Έγκριση τεχνικής μελέτης υποέργου «Μεταλλευτικές εγκαταστάσεις Σκουριών Χαλκιδικής».
[6] ΣτΕ 3191/2015 Έγκριση προσαρτήματος τεχνικής μελέτης υποέργου Ολυμπιάδος.
[7] ΣτΕ 3116/2015 Επ΄ αόριστον διακοπή υλοτομικών εργασιών – Αποκατάσταση χώρου απόθεσης Παλαιών Τελμάτων Ολυμπιάδας.
[8] ΣτΕ 3115/2015 Παραχώρηση δημοσίου δάσους για τη διενέργεια μεταλλευτικών εργασιών.
[9] ΣτΕ 1449/2015 Νόμιμες παρεκκλίσεις από πολεοδομικές διατάξεις εκτός σχεδίου βιομηχανικών εγκαταστάσεων.
[10] ΣτΕ 1392/2015 Έγκριση Προσαρτήματος 3 τεχνικής μελέτης υποέργου «Μεταλλευτικές εγκαταστάσεις Σκουριών» – Αρμοδιότητα.
[11] ΣτΕ 1287/2015 Επιτρεπτές επεμβάσεις σε δάση – Παραχώρηση δημοσίου δάσους για τις ανάγκες υλοποίησης έργου αξιοποίησης μεταλλείου – Αρμοδιότητα.
[12] ΣτΕ ΕΑ 299/2015 Αναστολή εκτέλεσης ανάκλησης έγκρισης τεχνικής μελέτης – Βλάβη εργαζομένων.
[13] ΣτΕ 839/2014 Εγκατάσταση κινητών καταλυμάτων εντός του μεταλλείου Σκουριών Χαλκιδικής.
[14] ΣτΕ 1492/2013 Ερμηνεία αρχής βιώσιμης ανάπτυξης – Επενδυτικό σχέδιο μεταλλείων Κασσάνδρας – Χώρος απόθεσης Παλαιών Τελμάτων Ολυμπιάδας – Προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση – Έγκριση περιβαλλοντικών όρων.
[15] ΣτΕ 1170/2013 Επεμβάσεις πλησίον μνημείου – Προστασία αρχαιολογικού χώρου Καρακόλι
[16] ΣτΕ ΕΑ 110/2013 Εγκαταστάσεις μεταλλείων Κασσάνδρας – Αποκατάσταση χώρου απόθεσης Παλαιών Τελμάτων Ολυμπιάδας – Έγκριση περιβαλλοντικών όρων.
[17] ΑΠ 376/2012 Καταγγελία Σύμβασης μεταφοράς ενεργητικού μεταλλείων – Αμοιβαία διευθέτηση εκατέρωθεν απαιτήσεων – Εξωδικαστικός συμβιβασμός – Καταγγελία σύμβασης εργασίας – Δικαιώματα εργαζομένων.
[18] ΣτΕ ΕΑ 398/2012 Μεταλλεία Σκουριών και Στρατονίκης Χαλκιδικής – Προστασία δασικών οικοσυστημάτων – Σημασία επενδυτικών σχεδίων για την εθνική και την τοπική οικονομία.
[19] ΣτΕ Ολ 463/2010 Μεταλλεία χρυσού Χαλκιδικής – Έγκριση περιβαλλοντικών όρων εκμετάλλευσης μεταλλείου – Προστασία ρεμάτων.
[20] ΣτΕ Ολ 3615/2002 Έγκριση περιβαλλοντικών όρων και περιορισμών μεταλλευτικών εγκαταστάσεων Στρατωνίου – Συμπληρωματική τεχνική μελέτη εκμετάλλευσης κοιτάσματος μεταλλείου Μαύρων Πετρών.
[21] ΣτΕ Ολ 613/2002 Έγκριση περιβαλλοντικών όρων κατασκευής και λειτουργίας εγκαταστάσεων παραγωγής χρυσού στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής – Ερμηνεία αρχής βιώσιμης ανάπτυξης (βλ. σχετ. και ΣτΕ Ολ 614-8/2002).
Ακολούθως αποδίδονται οι ανωτέρω δικαστικές αποφάσεις με βάση τα πλήρη κείμενά τους. (Βλ. ΕΔΩ)
——– ♦ ——–
Βιβλιογραφία – Αρθρογραφία – Πηγές:
– Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής, Περιβάλλον ΙΙ, «Οπτική Ρύπανση».
– Παν. Καποτάς, «Παρατηρήσεις στη ΣτΕ 1492/2013», περιοδικό «Περιβάλλον & Δίκαιο» τ. 1/2013 σ. 66.
– Ιω. Καράκωστας, «Περιβάλλον και Δίκαιο», εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2011.
– Μαρία Μενεγάκη, «Συμβολή στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων στο τοπίο από τη μεταλλευτική δραστηριότητα» (διδ. διατριβή), ΕΜΠ, Αθήνα 2003, σε: http://www.openarchives.gr/view/2522550
– Μ. Μπάκαβου, «Υπόθεση Σκουριών», περιοδικό: «Θεωρία & Πράξη Διοικητικού Δικαίου» τ. 5/2016 σ. 496.
– Γ. Μπρόφας, «Το Τοπίο και οι Μεταλλευτικές εκμεταλλεύσεις», εκδ. Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και ΤΔΠ, Αθήνα 1991.
– Γ. Μπρόφας, «Έρευνα για την αποκατάσταση του τοπίου στο λατομικό χώρο Πεντέλης», Δασική έρευνα, Αθήνα 1987.
– Σ. Παυλάκη, «Οπτική ρύπανση – Το αποτύπωμα της περιβαλλοντικής βλάβης στο επίπεδο του αισθητού», περιοδικό: «Περιβάλλον και Δίκαιο» τ. 2/2016 σ. 262, βλ. και: https://dasarxeio.com/2016/03/26/557-10/
– Πδ/γμα της 26.5.2014 (Δ΄ 250/6.6.2014) «Επικύρωση καθορισμού οριογραμμών τμημάτων τριών ρεμάτων Λοτσάνικου Λάκκου, Καρατζά Λάκκου και Καρόλακκα στη θέση Σκουριές Δήμου Αριστοτέλη Ν. Χαλκιδικής».
– Ευγ. Πρεβεδούρου, «Οριστικό τέλος στο θέμα των δοκιμών σε ημιβιομηχανική κλίμακα «επί τόπου» του έργου στην Ολυμπιάδα και στις Σκουριές (παρατηρήσεις στη ΣτΕ Ολ 217/2016)», περιοδικό «Θεωρία και Πράξη Διοικητικού Δικαίου» τ. 1/2016 σ. 31, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2016.
– Γλ. Σιούτη, Η αρχή της προφύλαξης και η διαχείριση των περιβαλλοντικών κινδύνων, περιοδικό: «Περιβάλλον και Δίκαιο» τ. 4/2004 σ. 455.
– Τζεφέρης Πέτρος, «Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης» (13 Οκτ. 2015), σε: http://www.oryktosploutos.net/2015/10/blog-post_13.html#.Vp9Mv08pr5c
– Γ. Τσαντόπουλος, Ε. Μανωλάς, Χ. Καντεμερίδου, «Στρατηγικές αειφορικής ανάπτυξης: Η περίπτωση της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής», περιοδικό: «Περιβάλλον και Δίκαιο» τ. 1/2016 σ. 13.
– υα Δ8/Δ/Φ652/οικ.2579/597/14.2.2007 (Β΄ 319/28.2.2008) Έγκριση μισθώσεως δικαιωμάτων μεταλλειοκτησίας παραχωρήσεων μεταλλείων με αριθ. 20, 38, 39, 40, 44, 45, 48, 56, 57 και 62 Ν. Χαλκιδικής από την εκμισθώτρια «Μεταλλεία Χαλκού Μακεδονίας ΑΕ» προς την αιτούσα – μισθώτρια «Ελληνικός Χρυσός Ανώνυμη Εταιρία Μεταλλείων και Βιομηχανίας Χρυσού».
Τοπίο του Χολομώντα
«Σκουριά πυρόχρωμη στις μίνες του Σινά
οι κάβες της Γερακινής και το Στρατόνι.
Το επίχρισμα. Η άγια σκουριά που μας γεννά
μας τρέφει, τρέφεται από μας και μας σκοτώνει».
(Ν. Καββαδίας – Fata Morgana, 1977)
.
Δημοσιεύτηκε στο dasarxeio.com | 20.11.2016
ΚατηγορίεςΕπικαιρότητα, Νομοθεσία, Περιβάλλον
Αφήστε μια απάντηση