Photo David Kjaer | greatbustard.org
Κείμενο του Άγγελου Ποιμενίδη* για τον αγριόγαλο (Otis tarda). Περιλαμβάνεται σε σειρά άρθρων με τίτλο «Μονές, Γιατάκια και Καταφύγια θηραμάτων» που δημοσιεύτηκε το 1964, στο περιοδικό Κυνηγετικά Νέα.
Για τον αγριόγαλο -τόϊ, ωτίδα- δεν έχουμε πολλά να γράψουμε μέσα στα πλαίσια του θέματος μας. Είναι τα σπανιότατα ξενικά πουλιά που μας έρχονται σε εξαιρετικές βαρυχειμωνιές για να βρουν εφήμερο καταφύγιο και να ξαναφύγουν. Είναι τα πιο απόκοσμα πουλιά και δεν ξέρω αν γι’ αυτό τα θεωρούν κουτά, και το λέω αυτό, γιατί, εδώ στη Θράκη, πολύ συνηθίζεται ν’ αποκαλείται περιφρονητικά «τόϊ» ο αφελής και κουτός.
Κουτά δεν είναι. Ίσα – ίσα πανέξυπνα, προνοητικά, καχύποπτα και με προσόντα προφύλαξης και διαφυγής σπάνια. Αν ο άνθρωπος με το «τετράγωνο μυαλό» και τις εφευρέσεις του βρήκε μέσα -παγίδες, δίχτυα, όπλα, φώτα, ελικόπτερα- για να εξουδετερώνει τα φυσικά μέσα άμυνας των θηραμάτων και να μετατρέπει μπαμπέσικα σε μακελειό το στέκι που κουρνιάζουν οι αγριόγαλοι, μισοπαγωμένοι, αυτό δεν θα πει ότι τα τόϊα είναι κουτά πουλιά. Ο άνθρωπος -«ουδέν δεινότερον»- είναι ο μέγιστος κατεργάρης και παραβιάζει -με το λογικό του- τη φύση, που οπωσδήποτε κι αυτή θα τον εκδικηθεί έμμεσα και αργάποτε.
Οι αγριόγαλλοι έχουν στέκια και καταφύγια τυποποιημένα και απαράβατα. Δεν είναι μπεκάτσες να ζητούν τα σύδεντρα κυνηγοτόπια. Ούτε, χηνοπαπιά και κύκνοι, τα νερά. Θέλουν απεραντοσύνη, χάος, ερημιά, που από χιλιόμετρα να διακρίνεται ότι κινείται στον κάμπο αυτό. Τέτοιοι κάμποι είναι της Θεσσαλίας, Θεσσαλονίκης, Σερρών και όπου τελοσπάντων οι χάρτες τους σημειώνουν.
Διαβάστε επίσης: Αγριόγαλος (Otis tarda) ένα από τα πιο σπάνια πουλιά της Ελλάδας
Στον Γκιαούραντα, δε στέκουν. Έχει δέντρα ο Αντάς, θάμνους, ψαθόχορτα, καλαμιές. Έξω όμως από αυτόν, υπάρχουν εκτάσεις -λιβάδια- απλωτές και γυμνές. Και η Ορεστιάδα έχει απλωσιά φαλακρή – χωράφια ατελείωτα δίχως φράκτες και δέντρα. Σε τέτοια μέρη θα κουρνιάσουν τα τόϊα για μία – δύο μέρες. Συλλογισμένα θα κάθονται ολημερίς και θα ξεροσταλιάζουν δίχως βοσκή και περιηγήσεις. Περνούν την τρομακτική θεομηνία, που τους έπληξε και τους έφερε στα άξενα αυτά στέκια.
Και αυτό δεν γίνεται κάθε χρόνο. Μόνο στα σιβηρικά κρύα, όταν το θερμόμετρο κατεβαίνει υπό το μηδέν στους δέκα και είκοσι βαθμούς, όπως γίνεται αυτό στην Θράκη κατά περιόδους. Σε τέτοιες φοβερές μέρες, φαίνονται από κάποτε στους κάμπους τα τόϊα, για να ξεσηκώσουν τους πιο τολμηρούς και ριψοκίνδυνος κυνηγούς των χωριών, που με τη «νοημοσύνη» τους γίνονται «τόϊα» και τους κουβαλούν παγωμένους στο χωριό.
Σπάνια μπορεί να πλησιάσουν τους κουρνιασμένος αγριόγαλους. Τυχαίνει όμως κάποιο χαντάκι και αρκουδιστά τους πλησιάζουν ή τους ξεσηκώνουν και άλλοι τυχεροί παρακείθε ρίχνουν κανέναν, έτσι όπως πετάνε χαμηλά, σαν τους κύκνους. Αλλιώς, όταν συνεχιστεί η παγωνιά και κατέβουν αλλά τόϊα θα βρούνε κανένα ξεπαγιασμένο και θα κάμουν το θρίαμβο τους στο καφενείο και όχι στο τραπέζι τους, γιατί και οι λύκοι δεν πολυτρώνε τα ψοφίμια. Αν τις νύχτες πλησιάζονται με κουδούνια και αναμμένα δαδιά, όπως οι πάπιες, δεν είναι θέμα για εδώ, ούτε και η ζωολογία τους.
Αλεξανδρούπολη
ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΟΙΜΕΝΙΔΗΣ
_____________________
* Ο Άγγελος Ποιμενίδης ήταν δάσκαλος και λογοτέχνης. Το 1952 εξέδωσε έργο για την ιστορία όλης της Θράκης, με τίτλο «Μερικά στοιχεία από την ιστορία της Θράκης». Το 1963 εκδόθηκε το έργο του «Ιστορικά και αρχαιολογικά θέματα γύρω από την Αλεξανδρούπολη». Δημοσίευσε, ακόμη, ποιήματα και άρθρα κυνηγετικού ενδιαφέροντος στα περιοδικά «Κυνηγετικά Νέα» και «Κυνηγεσία και Κυνοφιλία». Το 1978, κατά την εορτή των 100 χρόνων από την ίδρυση της Αλεξανδρούπολης, τιμήθηκε ως ένας από τους τέσσερις στυλοβάτες και ιδρυτές μιας πρώτης πνευματικής ζωής της πόλης. (https://el.wikipedia.org/wiki/Άγγελος_Ποιμενίδης)
Αφήστε μια απάντηση