Αρχική σελίδα › Δασικά Οικοσυστήματα › Εγκατάσταση πειραματικών επιφανειών και αναγεννητικών κέντρων στο πευκοδάσος του Εθνικού Πάρκου Σχινιά – Μαραθώνα

Εγκατάσταση πειραματικών επιφανειών και αναγεννητικών κέντρων στο πευκοδάσος του Εθνικού Πάρκου Σχινιά – Μαραθώνα

By dasarxeio on 04/11/2021 • ( 0 )

Πειραματική επιφάνεια (©Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Σχινιά – Μαραθώνα, Υμηττού και Νοτιοανατολικής Αττικής)

Η υποβοήθηση της φυσικής αναγέννησης της κουκουναριάς (P. pinea L.) ταυτόχρονα με την προστασία του παράκτιου δασικού οικοσυστήματος, που αποτελεί τον οικότοπο προτεραιότητας 2270* «Δάση με θίνες από P. pinea ή/και P. pinaster», του πευκοδάσους του Εθνικού Πάρκου Σχινιά – Μαραθώνα, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των δράσεων «Εγκατάσταση Πιλοτικού δικτύου πειραματικών επιφανειών και αναγεννητικών κέντρων στο πευκοδάσος του Εθνικού Πάρκου Σχινιά – Μαραθώνα» και «Επιστημονική παρακολούθηση της εγκατάστασης πιλοτικού δικτύου πειραματικών επιφανειών και αναγεννητικών κέντρων στο πευκοδάσος του Εθνικού Πάρκου Σχινιά – Μαραθώνα».

Τα έργα υλοποιούνται από τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Σχινιά – Μαραθώνα, Υμηττού και Νοτιοανατολικής Αττικής (ΦΟ.Δ.Ε.ΠΑ.Σ.Μ.Υ.Ν.Α) με ανάδοχο των υπηρεσιών εγκατάστασης την εταιρεία του κ. Ευάγγελου Γ. Παππά, Δασολόγου Ε.Δ.Ε. και των υπηρεσιών επιστημονικής παρακολούθησης το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛ.Γ.Ο. ¨Δήμητρα¨, στο πλαίσιο του Υποέργου 1 «Εφαρμογή της διαχείρισης οικοτόπων και ειδών στις περιοχές ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Σχινιά – Μαραθώνα, Υμηττού και Νοτιοανατολικής Αττικής με στόχο την προστασία και τη βελτίωση της κατάστασης διατήρησης» της Πράξης «ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΣΧΙΝΙΑ – ΜΑΡΑΘΩΝΑ, ΥΜΗΤΤΟΥ ΚΑΙ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ, ΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ». Η Πράξη έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ταμείο Συνοχής) και από εθνικούς πόρους μέσω του ΠΔΕ.

Ο Φορέας Διαχείρισης έχοντας ως προτεραιότητα την προστασία και ενίσχυση της αναγέννησης του δασικού είδους της κουκουναριάς εκπόνησε αναλυτική Τεχνική Έκθεση, η οποία περιλαμβάνει το σύνολο των δύο δράσεων που προαναφέρθηκαν.

Η δράση της εγκατάστασης των πειραματικών επιφανειών και των αναγεννητικών κέντρων ολοκληρώθηκε, μετά από πέντε μήνες εργασιών. Πλέον έχουν τοποθετηθεί 3 πειραματικές επιφάνειες έκτασης 1,5 στρ. η καθεμία. Σε καθεμία από τις τρεις έχουν γίνει 48 φυτεύσεις αρτίφυτρων κουκουναριάς ακολουθώντας 3 διαφορετικούς χειρισμούς φύτευσης (απλή φύτευση, με χρήση πλαστικού επικάλυψης και με υδροζελατίνη), 8 ελεύθερες φυτεύσεις δενδρυλλίων κουκουναριάς και δύο ειδών σποράς σπερμάτων κουκουναριάς με τη μέθοδο των πινακίων και της απλής. Οι πειραματικές επιφάνειες χωροθετήθηκαν στο ανατολικό τμήμα τους δάσους, στο οποίο απουσιάζει εντελώς η φυσική αναγέννηση της κουκουναριάς και πιο συγκεκριμένα στο αποτύπωμα τριών εκ των οκτώ καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, που κατεδαφίστηκαν, υλοποιώντας τα όσα απαιτούνταν από την ελληνική και κοινοτική νομοθεσία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κίνηση και στάθμευση χιλιάδων οχημάτων μέχρι και πριν από δύο έτη, οπότε και εφαρμόστηκε οριστικά η απαγόρευση κυκλοφορίας στο πευκοδάσος, είχε υποβαθμίσει σε τεράστιο βαθμό το πευκοδάσος και είχε συντελέσει στην επικράτηση της χαλεπίου πεύκης έναντι της κουκουναριάς και στην εξαφάνιση της οποιαδήποτε αναγέννησης της δεύτερης.

Εκτός των πειραματικών επιφανειών φυτεύτηκαν σε διάκενα και όπου υπήρχε κυριαρχία της χαλεπίου πεύκης 140 δενδρύλλια κουκουναριάς. Επιπλέον, τοποθετήθηκαν 60 κλωβοί σε τυχαίες θέσεις στο πευκοδάσος στους οποίους είτε φυτεύτηκαν δενδρύλλια κουκουναριάς, είτε έγιναν σπορές σπερμάτων κουκουναριάς, είτε προστατεύθηκε η φυσική αναγέννηση (κυρίως στο δυτικό τμήμα του δάσους).

Παράλληλα ξεκίνησε από τις αρχές Ιουλίου και θα διαρκέσει για 29 μήνες, η υλοποίηση της δράσης για την επιστημονική παρακολούθηση του πιλοτικού δικτύου των πειραματικών επιφανειών και των αναγεννητικών κέντρων. Στο πλαίσιο της δράσης αυτής θα πραγματοποιηθεί και συστηματική παρακολούθηση και αξιολόγηση μέσω της λεπτομερούς καταγραφής της βλάστησης, ώστε να δημιουργηθεί βάση δεδομένων αναφοράς για την παρακολούθηση της εξέλιξης και δημιουργία λεπτομερούς χλωριδικού καταλόγου. Θα γίνει εκτίμηση της βιοποικιλότητας και των βιομετρικών παραμέτρων, παρακολούθηση χαρακτηριστικών φυτών που παρουσιάζουν οικολογικό ενδιαφέρον, προσδιορισμός απόκλισης χλωριδικής ποικιλότητας, μελέτη της γενετικής ποικιλότητας με μοριακούς δείκτες είδους P. pinea, μελέτη τις επιγενετικής ποικιλότητας πληθυσμών με μοριακές μεθόδους είδους P. pinea, εκτίμηση φυσιολογικών παραμέτρων είδους P. pinea.

Η περιβαλλοντική αξία των δύο δράσεων κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική, καθώς για πρώτη φορά στην Ελλάδα εφαρμόζονται σε δάσος κουκουναριάς και στον συγκεκριμένο τύπο οικοτόπου. Επιπλέον, το φυτευτικό υλικό και τα σπέρματα προέρχονται εξ’ ολοκλήρου από τις κουκουναριές του πευκοδάσους. Η γενετική ταυτοποίηση του είδους της κουκουναριάς δεν θα περιοριστεί μόνο στο Εθνικό Πάρκο Σχινιά – Μαραθώνα, αλλά θα γίνει και για το αντίστοιχο είδος που απαντάται σε περιοχές του Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς, καθώς και για την κουκουναριά στην περιοχή των Κουκουναριών στο νησί της Σκιάθου, καλύπτοντας το σύνολο των δασών κουκουναριάς των προστατευόμενων περιοχών της χώρας, σε συνεργασία με τους αντίστοιχους Φορείς Διαχείρισης.

Τα δεδομένα, που θα προκύψουν, θα οδηγήσουν σε συμπεράσματα και διαχειριστικές προτάσεις για τον οικότοπο της κουκουναριάς, που θα είναι χρήσιμα για τον ΦΟ.Δ.Ε.ΠΑ.Σ.Μ.Υ.Ν.Α., για τους Φορείς Διαχείρισης και τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α), τη δασική υπηρεσία και την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα.

Ο ΦΟ.Δ.Ε.ΠΑ.Σ.Μ.Υ.Ν.Α. ζητά από τους επισκέπτες να αγκαλιάσουν το εγχείρημα και να συμβάλουν στην προσπάθεια, ώστε να προστατευθούν οι υποδομές και τα νεαρά δενδρύλλια και αρτίφυτρα από βανδαλισμούς και καταστροφές.