© Γρηγόρης Αζορίδης / WWF Ελλάς
Δημόσιοι φορείς και περιβαλλοντικές οργανώσεις διασφαλίζουν την προστασία του ασπροπάρη στα Θρακικά Μετέωρα.
Την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε μια θετική εξέλιξη για την προστασία του ασπροπάρη και άλλων προστατευόμενων πτηνών στη χώρα μας. Εταιρία που σχεδίαζε την ανάπτυξη αιολικού πάρκου στην Κοιλάδα του Κομψάτου (περιοχή του δικτύου Natura 2000), σε πολύ κοντινή απόσταση από τα Θρακικά Μετέωρα, που αποτελεί κρίσιμο ενδιαίτημα για τα είδη αυτά, αποφάσισε την απόσυρση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) από την αδειοδοτική διαδικασία εξαιτίας των στοιχείων που προέκυψαν κατά τη διαβούλευση σχετικά με τις επιπτώσεις του έργου αυτού στην ορνιθοπανίδα της περιοχής.
Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει τη σημασία της ορθής χωροθέτησης εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) βάσει ενδελεχούς εκτίμησης των επιπτώσεών τους στο φυσικό περιβάλλον και την αξία της διαφανούς και ανοιχτής διαβούλευσης που διασφαλίζει την ουσιαστική συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων φορέων.
Η κοιλάδα του Κομψάτου, ένα κρίσιμο ενδιαίτημα για προστατευόμενα αρπακτικά πουλιά
Στα Θρακικά Μετέωρα της Κοιλάδας του Κομψάτου φωλιάζει ένα από τα έξι τελευταία αναπαραγωγικά ζευγάρια/επικράτειες του ασπροπάρη στην Ελλάδα και ένα από τα πέντε αναπαραγωγικά ζευγάρια της Θράκης, το μοναδικό στη Ροδόπη. Στην ίδια περιοχή βρίσκονται και μερικές από τις τελευταίες φωλιές όρνιων της ηπειρωτικής Ελλάδας. Τόσο ο ασπροπάρης, όσο και το όρνιο χαρακτηρίζονται ως κρισίμως κινδυνεύοντα είδη (αντιμετωπίζουν εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης από το φυσικό τους χώρο στο άμεσο μέλλον) στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Η παραδοσιακή κτηνοτροφία, οι βραχώδεις σχηματισμοί και η μορφή των δασών στην Κοιλάδα του Κομψάτου συνθέτουν ένα κρίσιμο ενδιαίτημα για πλήθος προστατευόμενων πτηνών, όπως ο ασπροπάρης, το όρνιο, ο χρυσαετός και άλλα. Η περιοχή αυτή έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000 και έχει επιπλέον αναγνωριστεί ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά.
Σχεδιασμός αιολικού πάρκου και περιβαλλοντική αδειοδότηση
Τον Σεπτέμβριο του 2021 κατατέθηκε αίτηση για την αδειοδότηση ενός αιολικού πάρκου 12 ανεμογεννητριών στη θέση “ΑΓΓΕΛΙΚΟΥΛΑ” στην Κοιλάδα του Κομψάτου και σε κοντινή απόσταση από φωλιές ασπροπάρη και όρνιων. Η επένδυση αυτή μάλιστα χαρακτηρίστηκε, τον Ιανουάριο 2021, ως στρατηγική επένδυση από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων παρά το γεγονός ότι αφορά σε περιοχή που αποτελεί κρίσιμο ενδιαίτημα για προστατευόμενα και κινδυνεύοντα είδη της ορνιθοπανίδας της χώρας μας.
Κατά τη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς και Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία κατέθεσαν σχόλια αναδεικνύοντας με επιστημονικά στοιχεία (δεδομένα φωλιών, δορυφορικής τηλεμετρίας, θέσεων μικρού μεγέθους ταϊστρών, που προέκυψαν από επτά συνολικά προγράμματα LIFE και μια εν εξελίξει διδακτορική διατριβή) τις επιπτώσεις του σχεδιαζόμενου έργου σε προστατευόμενα είδη της ορνιθοπανίδας της περιοχής. Επίσης κρίσιμες για την απόσυρση της ΜΠΕ ήταν και οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις από επίσημους δημόσιους φορείς με ευθύνη για την προστασία της περιοχής, όπως οι Φορείς Διαχείρισης Δέλτα Νέστου – Βιστωνίδας – Ισμαρίδας και Θάσου και Εθνικού Πάρκου Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου, οι Διευθύνσεις Δασών Ροδόπης και Ξάνθης και το Δασαρχείο Ξάνθης, οι οποίοι παρουσίασαν στοιχεία σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις στο περιβάλλον από την εγκατάσταση και λειτουργία του έργου αυτού. Επιπλέον, τόσο οι δύο περιβαλλοντικές οργανώσεις όσο και οι γνωμοδοτούσες υπηρεσίες τόνισαν την αντίθεση του έργου αυτού με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Ασπροπάρη που προβλέπει ζώνη αποκλεισμού εγκατάστασης και λειτουργίας αιολικών πάρκων σε ακτίνα τουλάχιστον 5 χιλιομέτρων γύρω από υφιστάμενες φωλιές του είδους αυτού. Στην προκειμένη περίπτωση, 6 από τις 12 ανεμογεννήτριες του σχεδιαζόμενου έργου βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 5 χιλιομέτρων από καταγεγραμμένη φωλιά ασπροπάρη.
Με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν κατά τη διαβούλευση και τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις, η εταιρία του έργου απέσυρε τη ΜΠΕ από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης με σκοπό να την επικαιροποιήσει και να τη διορθώσει.
Ανάπτυξη αιολικών πάρκων και προστασία της βιοποικιλότητας
Η ανάπτυξη αιολικών πάρκων, και γενικότερα ΑΠΕ, αποτελεί κρίσιμο εργαλείο για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 και του στόχου για περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από 1,5oC. Ωστόσο, η ανάπτυξη και η λειτουργία των εγκαταστάσεων αυτών σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και ιδιαίτερα σε προστατευόμενα και ευαίσθητα είδη και οικοτόπους. Με δεδομένο ότι οι ΑΠΕ είναι υποδομές καταρχήν περιβαλλοντικού σκοπού, η ανάπτυξή τους είναι απαραίτητο να επιτευχθεί με τους ασφαλέστερους για τη βιοποικιλότητα όρους και προϋποθέσεις. Θεμέλιο είναι ο ολοκληρωμένος και συνεκτικός χωροταξικός σχεδιασμός και η ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας για την εκτίμηση των επιπτώσεων των εν λόγω έργων στη φύση, βάσει επιστημονικών δεδομένων και σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, σε συνδυασμό με ανοιχτή και ουσιαστική διαβούλευση όλων των ενδιαφερόμενων φορέων και πολιτών.
Στην παρούσα περίπτωση της Κοιλάδας του Κομψάτου αναδεικνύεται πόσο σημαντικά είναι τα περιβαλλοντικά προγράμματα που παράγουν επιστημονικά δεδομένα, τα οποία αποτελούν ασπίδα προστασίας των περιοχών Natura 2000 και αναδεικνύουν συνεχώς την οικολογική τους σημασία. Αναδεικνύεται επίσης, η καθοριστική σημασία της διαβούλευσης κατά την οποία παρουσιάζονται περιβαλλοντικές πληροφορίες που πιθανά εκλείπουν από τις ΜΠΕ και μπορούν να επηρεάσουν την αξιολόγηση ενός έργου. Για αυτό και τα διαθέσιμα χρονικά περιθώρια της διαβούλευσης και της αδειοδοτικής διαδικασίας γενικότερα δεν πρέπει να είναι ασφυκτικά καθώς δυσχεραίνουν το έργο και την άμεση ανταπόκριση των γνωμοδοτούντων φορέων, οι οποίοι έχουν να διαχειριστούν τεράστιο όγκο γνωμοδοτήσεων. Οι αρχές που καλούνται να προασπίσουν τις αξίες των περιοχών Natura 2000, χρειάζονται πολλαπλή υποστήριξη σχετικά με την πρόσβαση σε περιβαλλοντική πληροφορία, τον διαθέσιμο χρόνο και προσωπικό και τη συνεχή εκπαίδευση και ενημέρωσή τους.
[1]Ενδεικτικά αναφέρουμε τα προγράμματα LIFE στα οποία συμμετείχε το WWF Ελλάς στην περιοχή: LIFE10/NAT/BG/00152 (The Return of Neophron), LIFE16/NAT/BG/000874 (Egyptian vulture New Life) και LIFE14 NAT/NL/000901 (LIFE RE-Vultures)
Πηγή: wwf.gr
ΚατηγορίεςΆγρια Ζωή, Προστατευόμενες περιοχές
Απάντηση