Παρουσιάζουμε το Μέρος Ε’ του έργου «Η Μεγάλη Λεηλασία των Εθνικών Γαιών» του Ελευθέριου Φραγκιουδάκη που αναφέρεται στο ζήτημα ιδιοκτησίας δασών και βοσκοτόπων στην περιοχή Κάτω Σουλίου Δήμου Μαραθώνα Αττικής, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση κατά τα πρώτα χρόνια που ακολούθησαν την απελευθέρωση της χώρας από τον τουρκικό ζυγό.
Προηγήθηκε η παρουσίαση του Μέρους Α’ σχετικά με τα τσιφλίκια Άνω και Κάτω Σταμάταις και Διονύσου Αττικής, του Μέρους Β’ σχετικά με το τσιφλίκι Τράχωνες (Άνω και Κάτω Τράχωνες), του Μέρους Γ΄ σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς δασών και βοσκοτόπων στην περιοχή του Τατοΐου του Δήμου Αχαρνών Αττικής και του Μέρους Δ’ σχετικά με το τσιφλίκι Καρρά Αττικής.
Το έργο «Η Μεγάλη Λεηλασία των Εθνικών Γαιών» αναλύει τα διαδοχικά στάδια μιας άλλου είδους άλωσης της χώρας, μιας «άλωσης εκ των έσω», αμέσως μετά την απελευθέρωσή της από τον οθωμανικό ζυγό. Πρόκειται για μια σειρά εκθέσεων που προέκυψαν από επισταμένη, πολυετή έρευνα για τα σημαντικότερα τσιφλίκια της Αττικής και άλλων περιοχών της χώρας. Παρουσιάζονται τα όρια των τσιφλικιών βάσει σωζομένων μαρτυρικών καταθέσεων και επίσημων στοιχείων, τα δάση που περικλείονταν στα όριά τους διαχειριζόμενα ως ιδιωτικά πλην χαρακτηριζόμενα ως «αδιαφιλονίκητα εθνικά» ακόμα και μετά την αγορά των τσιφλικιών, εξετάζεται η νομιμότητα των σχετικών τίτλων ιδιοκτησίας και αναλύονται οι τρόποι με τους οποίους θεωρήθηκε ότι κτήθηκε κυριότητα από ιδιώτες σε αυτά, αλλά και ο ρόλος κρατικών λειτουργών της εποχής στη διαμόρφωση και παγίωση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος τους ως τις μέρες μας.
Ο συγγραφέας Ελευθέριος Φραγκιουδάκης, Δασολόγος – Ερευνητής, διαθέτει σπάνια πείρα και άριστη εποπτεία ενός ογκώδους και πολυδιάστατου αρχειακού υλικού, έχοντας διατελέσει, μεταξύ άλλων, τα τελευταία δύο έτη ενεργού υπηρεσίας στο Δημόσιο, προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Η παρούσα μελέτη του, βασισμένη σε σπάνια ντοκουμέντα, χάρτες, συμβολαιογραφικά έγγραφα που βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας, καθώς και στο εκάστοτε ισχύον νομικό καθεστώς, καταδεικνύει πώς και οι τρεις συντεταγμένες εξουσίες: νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική, αφενός αγνόησαν -και εξακολουθούν να αγνοούν- τη Σύμβαση του 1835, μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας, η οποία αποτέλεσε οιονεί παράρτημα της Συνθήκης Ανεξαρτησίας της Ελλάδας, αυξημένης μάλιστα τυπικής ισχύος, και αφετέρου συνέδραμαν, ώστε οι νέοι τσιφλικάδες του Νεοελληνικού κράτους να συμπεριφέρονται, από διαχειριστές και χρήστες γαιών, ως κύριοι και ιδιοκτήτες τους.
Απέναντι σε όλα αυτά, η μελέτη αναλύει και τον ρόλο του επίσημου ελληνικού κράτους ως απλού παρατηρητή. Ο συγγραφέας πραγματεύεται ακόμα τον τρόπο με τον οποίο, σταδιακά, μεθοδεύτηκε και συντελέστηκε η δόλια αρπαγή της εθνικής περιουσίας στη χώρα μας, η οποία ανήκει σε όλους τους Έλληνες πολίτες, χωρίς καμία εναρμόνιση με τους όρους της Συνθήκης του 1835 για την προστασία της. Επίσης καταδεικνύει πώς η εκποίηση της εθνικής γης συνιστά, ταυτόχρονα, και απώλεια περιβαλλοντικού αλλά και πολιτιστικού κεφαλαίου.
Ένα πολύτομο, βαρύτιμο έργο, καρπός πολυετούς και απαιτητικής έρευνας και συγγραφής, που εξετάζει εμπεριστατωμένα καίρια ζητήματα για την τύχη των εθνικών γαιών στην Ελλάδα τα οποία εξακολουθούν να ταλανίζουν την κοινωνία και να παράγουν τις συνέπειές τους από ιδρύσεως του νέου Ελληνικού Κράτους έως τις μέρες μας.
Η έκδοση παρουσιάζεται για πρώτη φορά ψηφιακά και είναι διαθέσιμη για ανάγνωση μέσω του συνδέσμου: https://joom.ag/8eAd
Ευχαριστούμε τον κ. Φραγκιουδάκη για την ευγενική παραχώρηση των ψηφιακών αρχείων στο ιστολόγιο dasarxeio.com για την παρουσίαση και την ανάρτησή τους στο διαδίκτυο.
Στοιχεία έκδοσης:
Ελευθέριος Φραγκιουδάκης, «Η Μεγάλη Λεηλασία των Εθνικών Γαιών», Μέρος Ε’: «Έκθεση Έρευνας για το τσιφλίκι Σούλι Μαραθώνα Αττικής», ISBN: 978-618-85888-2-0, αυτοέκδοση, Αθήνα, Απρίλιος 2023, σελ. 349.
ΚατηγορίεςΑπόψεις, Δασική Έρευνα, Νομοθεσία