Το άρθρο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στα ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ (τεύχος 11) την περιοδική έκδοση της ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΩΝ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΩΝ ΕΚΔΡΟΜΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΞΕΝΩΝΩΝ ΝΕΟΤΗΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΑΣΤΙΧΟΔΕΝΔΡΟ
___________ • • ___________
του Γιώργου Σφήκα
Το μαστιχόδεντρο είναι το γνωστό μας Σχίνο ή Σχίνος, αυτός ο ωραίος, αειθαλής θάμνος, που μπορεί να φθάσει σε ύψος τα 3 μέτρα και σε πλάτος ακόμη περισσότερο και να ζήσει εκατοντάδες χρόνια. Γι’ αυτό και οι Αγγλοσάξονες ονομάζουν το Σχίνο Mastic tree.
Ειδικά στη Χίο καλλιεργείται η ποικιλία Χία (var. chia) που κάνει μεγαλύτερα φύλλα, αλλά σε πιο περιορισμένη κλίμακα καλλιεργείται και η τυπική, άγρια μορφή.
Πρόκειται για έναν αειθαλή θάμνο με φύλλα πτερωτά που τον βρίσκουμε σε πολλά μέρη της χώρας μας και της Ανατολικής Μεσογείου. Αναπτύσσεται σε περιοχές όπου τον χειμώνα η θερμοκρασία σπάνια πέφτει κάτω από 0° C ή όπως λέμε στη ζώνη Oleo-ceratonion, δηλαδή στα ίδια μέρη που ευδοκιμεί η ελιά και η χαρουπιά.
Ειδικά στη Χίο, το Σχίνο το κλαδεύουν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να πάρει το σχήμα μικρού δένδρου, με χονδρό κορμό και χονδρούς κύριους βραχίονες. Αυτό είναι λοιπόν το μαστιχόδεντρο.
Κάτω από τα μαστιχόδεντρα, το έδαφος καθαρίζεται από πέτρες και χόρτα και στρώνεται μ’ ένα ειδικό άσπρο χώμα. Όταν έλθει το καλοκαίρι οι καλλιεργητές, κάνουν εγκοπές στον κορμό και στα χοντρά κλαδιά, από όπου στάζει στο έδαφος η ρητίνη του δένδρου. Πέφτοντας κάτω η ρητίνη αυτή πήζει και σκληραίνει κι έτσι γίνεται η μαστίχα.
Φαίνεται ότι κάποιο ρόλο παίζει εκτός από το κλίμα και το έδαφος, προκειμένου να πάρουμε μαστίχα πρώτης ποιότητας και ότι τα μαστιχόδεντρα της νότιας Χίου διαθέτουν αυτό το εδαφικό πλεονέκτημα. Στην περίπτωση που περάσει η φωτιά μέσα από ένα μαστιχοπερίβολο υπάρχουν δύο πιθανότητες: α) να καψαλισθεί μόνο το φύλλωμα, οπότε το φθινόπωρο θα βγουν νέοι βλαστοί και φύλλα και η ζημιά θα είναι μικρή και β) να καούν τα χοντρά κλαδιά και ο κορμός, οπότε σε τέτοια περίπτωση κόβεται το δεντράκι και θα πετάξει νέους βλαστούς το φθινόπωρο από τη ρίζα του, η οποία δεν καταστρέφεται με τη φωτιά. Στη δεύτερη περίπτωση θα χρειασθούν τουλάχιστον πέντε χρόνια ώσπου να ξαναγίνει το δεντράκι και ν’ αρχίσει να αποδίδει μαστίχα.
Το γεγονός πάντως είναι ένα: αν και το Σχίνο, δηλαδή το Μαστιχόδεντρο, αυτοφύεται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και της Μεσογείου, μόνο στη Χίο βγάζουν από αυτό μαστίχα. Είναι άραγε το έδαφος και το κλίμα που οδηγούν σ’ αυτό το αποτέλεσμα; Ή μήπως οι Χιώτες υπήρξαν οι μόνοι που σκέφθηκαν αυτόν τον τρόπο καλλιέργειας και εκμετάλλευσης του Σχίνου;
Αν τώρα λάβουμε υπόψη μας πως ο χρόνος που απαιτείται για να διαμορφώσει κάποιος τα σχίνα σε δεντράκια και για να αρχίσει να παίρνει από αυτά τη μαστίχα είναι πολύ μεγάλος (τουλάχιστον μια δεκαετία), αυτός ίσως είναι ο λόγος που έχει αποτρέψει την καλλιέργεια του μαστιχόδεντρου σε άλλα μέρη της Μεσογείου.
ΕΚΔΡΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ
ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΩΝ
ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΩΝ ΕΚΔΡΟΜΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ –
ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΞΕΝΩΝΩΝ ΝΕΟΤΗΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Μπόταση 11, 106 82 Αθήνα
Τηλ.: 210 330 2340 • Fax 210 330 2428
e-mail: ofoese@gmail.com
http://www.ofoese.com
ΚατηγορίεςΧλωρίδα
Απάντηση