Οσες φορές και να το δεις δεν το χορταίνεις, ιδιαίτερα την άνοιξη που το όπλο είναι αφημένο πίσω στο σπίτι και οι πορείες στα δάση δεν κρύβουν καμιά «υστεροβουλία».

Η πτήση κάθε μπεκάτσας πάνω από τα δένδρα του δάσους μοιάζει με έναν τρεμάμενο χορό. Αν ξέρετε τα μέρη, καθίστε τον Μάρτη στα «καρτέρια» και παρατηρήστε με την ησυχία σας τα πουλιά που «παίζουν» στο πέρασμα, πριν από τη βραδινή βοσκή ή πριν από την πρωινή κούρνια…

Η χαρακτηριστική ταλάντωση της πτήσης της μπεκάτσας είναι ίδια, είτε πετάει αργά είτε επιταχύνει. Προσαρμόζει τις ταλαντεύσεις της και το ύψος της πτήσης της στα χαρακτηριστικά του εδάφους και της βλάστησης, σαν να φωτογραφίζει όλον τον τόπο με τα μάτια της.

Η όρασή της είναι αναπτυγμένη, αν και δεν φτάνει εκείνη των αρπακτικών… Ωστόσο, είναι ανώτερη τουλάχιστον οκτώ φορές από εκείνη του ανθρώπου, ενώ το βράδυ πολλοί λένε πως η μπεκάτσα μπορεί και βλέπει όπως μια κουκουβάγια! Η ματιά της διαπερνάει το σκοτάδι, λόγω μιας υψηλής πυκνότητας αισθητήρων φωτός που διαθέτει ο αμφιβληστροειδής της…

Η μοναδικότητα…

Σε κανονικές συνθήκες, όταν αισθάνεται πως δεν απειλείται, το πέταγμά της μοιάζει με έναν αργό χορό! Είναι μια πτήση μοναδική στον κόσμο των πτηνών, σαν να αποτελείται από διαφορετικές στιγμές δεμένες μεταξύ τους…. Καθώς βρίσκεται στον αέρα, μετακινείται με όλο το σώμα προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά, χωρίς όμως να αλλάζει κατεύθυνση. Τα μεγάλα φτερά της κινούνται αργά και σε συγχρονισμό, ώστε η άκρη του ενός φτερού να εμφανίζεται ψηλότερα, ενώ το άλλο να δείχνει προς τη γη.

Η αιτία αυτών των «ταλαντεύσεων» εξηγείται από την ανατομία του πουλιού και την τοποθέτηση των ματιών της πάνω στο κεφάλι της!  

Αμέσως μετά η κίνηση των δυο φτερών αντιστρέφεται, ενώ το σώμα της συνοδεύει την κίνηση. Είναι μια ήσυχη χορευτική φιγούρα στον αέρα που θυμίζει το βαλς, ίδια πάντα αν η μπεκάτσα δεν απειλείται και όσο το δάσος συνεχίζει να βυθίζεται στην ησυχία του….

Αν όμως προκύψει απειλή ή αν το πουλί αισθανθεί για κάποιον λόγο ευάλωτο, τότε επιταχύνει το πέταγμά της και η πτήση της αποκτά διαφορετικά χαρακτηριστικά.

Για να μπορέσει να ελέγξει καλύτερα τον χώρο από κάτω της, πρέπει αναγκαστικά… να ταλαντεύσει την πτήση της.

Ο ιδιαίτερος και ακανόνιστος τρόπος με τον οποίο πετάει η μπεκάτσα, έχει γίνει αντικείμενο πολλών συζητήσεων ανάμεσα σε φυσιοδίφες, κυνηγούς, επιστήμονες, ακόμα και ποιητές ή συγγραφείς… Η αιτία αυτών των «ταλαντεύσεων» εξηγείται από την ανατομία του πουλιού και την τοποθέτηση των ματιών της πάνω στο κεφάλι της!

Η γραμμή της όρασης της μπεκάτσας είναι σε άμεση συνάρτηση με τη θέση του πουλιού όταν πετάει, και μεταβάλλεται ανάλογα με το εάν βρίσκεται με τα φτερά παράλληλα στο έδαφος ή κεκλιμένα…

Τα μάτια της…

Η μπεκάτσα συμπεριφέρεται έτσι για να έχει μια πλήρη εικόνα της διαδρομής της, ώστε να μπορεί να εκτιμά αν μια περιοχή είναι κατάλληλη για στάση ή να αντιλαμβάνεται έγκαιρα τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύουν γι’ αυτήν τα γεράκια και οι μπούφοι, τη στιγμή της πτήσης της.

Η οπτική της γωνία έχει εύρος μικρότερο από 360 μοίρες, με μια γωνία περίπου 270 μοιρών στο κατακόρυφο επίπεδο. Ετσι, η μπεκάτσα βλέπει πολύ καλά μπροστά της, γύρω της και… πίσω της, αλλά δεν βλέπει… από κάτω της!

Και για να αντισταθμίσει αυτήν την αδυναμία της, για να μπορέσει να ελέγξει καλύτερα τον χώρο από κάτω της, πρέπει αναγκαστικά… να ταλαντεύσει την πτήση της. Γι’ αυτό ακριβώς μια μπεκάτσα που πετάει είναι σαν να «χορεύει»!

Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει όταν το πουλί είναι στον αέρα, η ιδιαίτερη τοποθέτηση των ματιών της αποτελεί ένα μεγάλο πλεονέκτημα όταν βρίσκεται στο έδαφος… Ολες οι πλευρές καλύπτονται και σχεδόν τίποτα δεν μπορεί να την πλησιάσει χωρίς η όραση της μπεκάτσας να την προειδοποιήσει.

Αν χρειαστεί μπορεί να περιστρέψει ελάχιστα το κεφάλι ή να λυγίσει ανεπαίσθητα τον λαιμό της, και με αυτό τον τρόπο ακυρώνει κάθε «τυφλή γωνία» που μπορεί να υπάρξει στα πυκνά που έχει καταφύγει. Η μπεκάτσα δηλαδή, με μια μικρή περιστροφή του κεφαλιού της, βλέπει αυτό που θα έβλεπε αν μπορούσε να πετάξει με την ταλαντευόμενη πτήση της.

Ολα αυτά αποδεικνύονται συχνά και στο ίδιο το κυνήγι… Μια τουφεκιά που ρίχνεται σε μια μπεκάτσα η οποία κινείται «τραβέρσα», συχνά τραυματίζει το φτερό που βρίσκεται… στην τελείως αντίθετη πλευρά. Η ταλάντωση είναι η αιτία!

Είναι σίγουρο πως όσοι την κυνηγάτε, θα το έχετε δει να γίνεται: όταν μια μπεκάτσα «δραπετεύει» στον αέρα μετά τη φέρμα του σκύλου σας, δείχνει εναλλακτικά την κοιλιά και την πλάτη της όταν τη σκοπεύετε από πλάγια θέση…

ΑΝΤΖΕΛΑ ΓΑΛΑΤΗ
ΠΙΝΑΚΕΣ ANDREA MAZZOLI

ΕΘΝΟΣ ΚΥΝΗΓΙ

http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=23592&subid=2&pubid=63793592

ΚατηγορίεςΘήρα

Tags: Μπεκάτσα