Νέο έργο LIFE για την αποκατάσταση και Διατήρηση του Τύπου Οικοτόπου Προτεραιότητας *9562 Ελληνικά Δάση Αρκεύθου στο Εθνικό Πάρκο Πρεσπών.
Η περιοχή των Πρεσπών είναι παγκόσμια γνωστή για τους αργυροπελεκάνους και την πανίδα που φιλοξενούν τα υδάτινα και χερσαία οικοσυστήματά της. Διαθέτει όμως και μια μεγάλη ποικιλία τύπων οικοτόπων, δασικών λιβαδικών και υγροτοπικών. Μεταξύ αυτή εξέχουσας σημασίας είναι η παρουσία του τύπου «Ελληνικά δάση άρκευθου με Juniperus excelsa» που περιλαμβάνονται στον ευρύτερο τύπο οικοτόπου προτεραιότητας «Ενδημικά δάση της Μεσογείου με άρκευθους» με κωδικό 9560.
Η διατήρηση και αποκατάσταση του σπάνιου αυτού τύπου οικοτόπου είναι ο σκοπός του έργου LIFE JunEx LIFE12 NAT/GR/000539 “Restoration and Conservation of the Priority Habitat Type *9562 Grecian Juniper Woods in Prespa National Park, Greece”. Το έργο ξεκίνησε τοv Ιούλιο του 2013 και πρόσφατα ξεκίνησε και η λειτουργία του δικτυακού του τόπου: www.junex.gr.
Συντονιστής δικαιούχος: Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ)
Εταίρος: Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας/ Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ)
Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται κατά 75% από το χρηματοδοτικό μέσο LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Περίληψη προγράμματος
Οι άρκευθοι, πέρα από τα μοναδικά φυσικά χαρακτηριστικά, έχουν και ιστορική σημασία, γεγονός που επιβεβαιώνεται από πλήθος ιστορικών αναφορών. Από μύθους και θρύλους έως και αναφορές στην Αγία Γραφή, η ιδιαιτερότητα των μεγαλοπρεπών αυτών δένδρων φαίνεται ότι γοήτευσε τον άνθρωπο από την αρχαιότητα. Η Ελλάδα αποτελεί το μοναδικό κράτος μέλος της Ε.E. όπου εμφανίζεται ο τύπος οικοτόπου*9562 Ελληνικά Δάση Αρκεύθου και έχει καταγραφεί μόνο στην Πρέσπα. Η ιδιαιτερότητα της περιοχής οφείλεται στο ότι φιλοξενεί μία από τις μεγαλύτερες εκτάσεις δασών αρκεύθων στα Βαλκάνια (20.000 περίπου στρέμματα), ενώ περιλαμβάνει σπάνιες συστάδες, όπως το «αιωνόβιο δάσος των κέδρων (αρκεύθων)» του Αγίου Γεωργίου Ψαράδων και άλλες. Ο μύθος αναφέρει ότι τα σπάνια τεράστια αιωνόβια δένδρα της συγκεκριμένης συστάδας έχουν επιβιώσει ακόμη γιατί θεωρούνται «του αγίου». Τα δύο είδη που κυριαρχούν στα δάση αρκεύθου της Πρέσπας είναι το Juniperusexcelsaκαι το J. foetidissima, με λεπιοειδή φύλλα και τα δύο. Η κυριότερη διαφορά τους είναι ότι το πρώτο έχει 3-6 σπέρματα (σπόρους) μέσα στον καρπό ενώ το δεύτερο 1-3 σπέρματα.
Τα δάση αρκεύθου στην Πρέσπα απειλούνται από την εισβολή φυλλοβόλων πλατύφυλλων (δρύες, γαύροι, οστριές, κ.ά.), η οποία αλλοιώνει τον οικότοπο. Ο κύριος παράγοντας που ευνόησε την εισβολή των πλατύφυλλων είναι η επί σειρά ετών έλλειψη συστηματικής ή μη διαχείρισης, κυρίως λόγω της απομάκρυνσης του ανθρώπου από το δάσος, και της εντατικοποίησης της γεωργίας στις παραλίμνιες ζώνες της Μικρής Πρέσπας, κυρίως μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’60. Αυτό οδήγησε στη σταδιακή μείωση της βόσκησης και της επιλεκτικής υλοτομίας, δραστηριότητες οι οποίες συνέβαλαν στη διαχείριση του δάσους.
Κύριος σκοπός του έργου JunEx είναι η ανόρθωση, αποκατάσταση και ανάδειξη του δάσους των αρκεύθων μέσω της επανέναρξης της παραγωγικής δραστηριότητας της βόσκησης ως μέτρο διαχείρισης και προστασίας του δάσους. Οι ειδικότεροι σκοποί του έργου είναι η ανόρθωση της κατάστασης διατήρησης του τύπου οικοτόπου στις περιοχές όπου έχει υποβαθμιστεί, η αποκατάσταση μέσω ενίσχυσης της αναγέννησης (με φυσικά ή τεχνητά μέσα) και η αύξηση της γνώσης και η διάχυσή της σε όλους τους ενδιαφερόμενους που εμπλέκονται είτε ως διαχειριστές είτε ως χρήστες των δασών αυτών. Για την επίτευξη των σκοπών του το έργο περιλαμβάνει ποικίλες δράσεις, με κεντρική την επαναφορά και διατήρηση της ελεγχόμενης βόσκησης. Αυτό θα γίνει μέσω της δημιουργίας υποδομών κτηνοτροφίας σε συνδυασμό με επιλεκτικές υλοτομίες για την απομάκρυνση μέρους των ανταγωνιστικών πλατύφυλλων ειδών. Ο συνδυασμός ελεγχόμενης βόσκησης και απομάκρυνσης των ανταγωνιστικών πλατύφυλλων ειδών θα ευνοήσει και τη φυσική αναγέννηση. Η επανεγκατάσταση της αρκεύθου θα ενισχυθεί και με φυτεύσεις σε επιλεγμένες θέσεις από φυτάρια που δημιουργούνται από υλικό αναπαραγωγής το οποίο προέρχεται από την περιοχή. Άλλες δράσεις είναι οι καθαρισμοί από σκουπίδια και νεκρή οργανική ύλη και οι δράσεις επικοινωνίας.
Οι δράσεις επικοινωνίας θα συμβάλουν στη διάχυση της γνώσης προς τους εμπλεκόμενους με τη διαχείριση των δασών αυτών, τους ειδικούς στην αποκατάσταση δασών στους εργαζόμενους στη διαχείριση των δασών (π.χ. δασικοί συνεταιρισμοί) και στην ευαισθητοποίηση του κοινού για τις αξίες του μοναδικού αυτού τύπου οικοτόπου.
ΚατηγορίεςΔασικά Οικοσυστήματα, Χλωρίδα
Αφήστε μια απάντηση