Τον Νοέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τα έργα που θα στηρίξει στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE από το 2014 έως το 2020 για τη συμβολή τους σε ένα μέλλον με αποδοτική χρήση των πόρων, βιώσιμο και με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Σε αυτά συγκαταλέγονται 96 περιβαλλοντικά έργα, στα οποία η Επιτροπή θα συνεισφέρει 160,6 εκατ. ευρώ και 26 έργα δράσης για το κλίμα, στα οποία θα χορηγήσει 36,75 εκατ. ευρώ. Αυτή ήταν η πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για το πρόγραμμα LIFE με συγκεκριμένη χρηματοδοτική ροή για έργα δράσης για το κλίμα.

«Τα χρήματα που επενδύονται σε περιβαλλοντικά έργα, είναι χρήματα που δαπανώνται προς τη σωστή κατεύθυνση» δήλωσε ο επίτροπος της ΕΕ Karmenu Vella, αρμόδιος για θέματα περιβάλλοντος, θαλάσσιων υποθέσεων και αλιείας, κατά την ανακοίνωση της απόφασης. «Θα παρακολουθούμε αυτά τα έργα προσεκτικά, με σκοπό την κοινοποίηση και την επανάληψη της επιτυχίας τους.» 

Τα περιβαλλοντικά έργα θα υλοποιηθούν σε 21 κράτη μέλη, αντιπροσωπεύοντας συνολική επένδυση ύψους 264,8 εκατ. ευρώ. Καλύπτουν δράσεις στον τομέα της αποδοτικής χρήσης των πόρων, στηρίζοντας τη μετάβαση σε μια πιο κυκλική και βιώσιμη οικονομία, αλλά και τη φύση και τη βιοποικιλότητα, καθώς και την περιβαλλοντική διακυβέρνηση και τις περιβαλλοντικές πληροφορίες. Τα 96 έργα επιλέχθηκαν ανάμεσα από 1 117 αιτήσεις.

Τα έργα δράσης για το κλίμα θα υλοποιηθούν σε 22 κράτη μέλη με συνολική επένδυση ύψους 73,9 εκατ. ευρώ. Επιλεγμένα από 189 αιτήσεις, θα στηρίξουν τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, την προσαρμογή της καθώς και τη διακυβέρνηση και την πληροφόρηση.

Παρακάτω παρατίθεται μια επιλογή από έργα που επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση από το πρόγραμμα LIFE.

Περιβαλλοντικά έργα

Ανακύκλωση χαλκού: Η εξοικονόμηση των πόρων και η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εξόρυξης χαλκού είναι οι συνδυασμένοι στόχοι του ολλανδικού έργου για τη βελτίωση της ποσότητας ανακυκλωμένου χαλκού στην ευρωπαϊκή αγορά. Σ’ αυτό το έργο χρησιμοποιείται μια καινοτόμος διαδικασία για την ανάκτηση «τέφρας κλιβάνου» από τις δραστηριότητες παραγωγής ενέργειας από απόβλητα με στόχο την ενίσχυση των ποσοστών ανάκτησης χαλκού από 40 % σε 90 %. Το έργο αφορά την επεξεργασία 124 500 τόνων τέφρας κλιβάνου για την παραγωγή 373,5 τόνων χαλκού.

Μείωση της χρήσης λιπασμάτων: Το γαλλικό έργο έχει στόχο να καταδείξει ότι ένα καινοτόμο περίβλημα σπόρων που κατασκευάζεται από φυσικά παραγόμενα πολυμερή μπορεί να μειώσει την ανάγκη χρήσης λιπασμάτων και να περιορίσει την κατανάλωση νερού στη γεωργία. Το περίβλημα προάγει την πρώιμη ανάπτυξη των ριζών, επιτρέποντας στο φυτό να λάβει πρόσθετες θρεπτικές ουσίες και νερό σε μια κρίσιμη φάση. Θα δοκιμαστεί σε 7 000 τόνους σπόρων, συμπεριλαμβανομένων του καλαμποκιού, του σιταριού και της σόγιας.

Φράγματα φιλικά προς τη φύση: Σε αναζήτηση μιας πιο φιλικής προς τη φύση προσέγγισης για την αποκατάσταση φραγμάτων από το συνηθισμένο οπλισμένο σκυρόδεμα, το έργο αυτό θα εφαρμόσει πρακτικές ελέγχου ιζημάτων και διάβρωσης χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένο οργανικό υλικό σε δύο φράγματα στη Βαυαρία, στη νότια Γερμανία. Στη συνέχεια, θα δοκιμάσει τη σταθερότητα και την ασφάλειά τους, καθώς και το οικολογικό τους δυναμικό και την οικονομική τους απόδοση.

Καταπολέμηση των χωροκατακτητικών σφηκών: Ένα έργο για τον περιορισμό της εξάπλωσης των χωροκατακτητικών ξένων ειδών σφηκών στην Ευρώπη το οποίο θα αναπτύξει ένα σύστημα ραντάρ για τον εντοπισμό σφηκών που πετούν πίσω στις φωλιές τους σε δύο περιφέρειες της Ιταλίας, έτσι ώστε να καταστρέψει τις αποικίες σφηκών και να αποτρέψει περαιτέρω εισβολές. Η ασιατική αρπακτική σφήκα (Vespa velutina)συνιστά σημαντική απειλή για τις τοπικές μέλισσες, τις σφήκες και τις πεταλούδες.

Επιστροφή των γυπών: Ένα έργο που αποσκοπεί στη μετεγκατάσταση και την απελευθέρωση 48 γυπών σε έτοιμες τοποθεσίες στη Βουλγαρία, παρέχοντάς τους κατάλληλο οικότοπο και πηγές τροφίμων. Με σκοπό την αποκατάσταση των πληθυσμών των ευρασιατικών μαυρόγυπων (Aegypius monachus) της χώρας, το έργο στοχεύει επίσης να μειώσει τους κινδύνους δηλητηρίασης των γυπών και παγίδευσής τους σε καλώδια πυλώνων διανομής ηλεκτρικού ρεύματος.

Καθαρισμός λυμάτων φαρμακευτικών υπολειμμάτων: Ένα έργο με στόχο τη δοκιμή ενός μέσου απομάκρυνσης φαρμακευτικών ουσιών από τα λύματα το οποίο θα πραγματοποιηθεί σε δύο περιοχές που πλήττονται από λειψυδρία στην Πορτογαλία: Λισαβόνα και Αλγκάρβε. Θα διεξάγει τριετή δοκιμή χρησιμοποιώντας προσροφητικά από τοπικά φυτικά απόβλητα (χαρουπιές και φελλούς) που σέβονται το περιβάλλον και πηκτικά μέσα βιοπολυμερών σε σταθμούς επεξεργασίας ενεργοποιημένης ιλύος, με στόχο να δοκιμαστεί η επιτυχία και η σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας της διαδικασίας.

Αποκατάσταση λειμώνων: Ένα έργο της Σλοβενίας με στόχο την αποκατάσταση και την προστασία δύο τύπων λειμώνων —ξηρών και Nardus (ένας σημαντικός οικότοπος για τα αρκτικά-αλπικά φυτά και τα ασπόνδυλα)— σε συνεργασία με τους γαιοκτήμονες και άλλους δυνητικούς χρήστες γης για τη μείωση του κατακερματισμού των χρήσεων γης και τη βελτίωση της διαχείρισης των λειμώνων.

Αντιμετώπιση των εγκληματιών: Στο Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να συσταθεί δίκτυο εισαγγελέων για το περιβάλλον προκειμένου να βελτιωθεί η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα απόβλητα, την άγρια ζωή και τα χημικά εγκλήματα και να ενισχυθεί η ικανότητα και η συνέπεια των εισαγγελέων και των δικαστών για την καταπολέμηση των διεθνικών περιβαλλοντικών εγκλημάτων.

Έργα δράσης για το κλίμα

Άσφαλτος με χαμηλές εκπομπές άνθρακα: Ισπανικό έργο που θα αναπτύξει μια νέα σύνθεση για την παραγωγή ασφαλτικού μείγματος χρησιμοποιώντας βιομάζα ως εναλλακτικό καύσιμο. Το εν λόγω έργο θα επιδείξει μια διαδικασία παραγωγής εξ ολοκλήρου από ορυκτά καύσιμα και θα μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 80 %. Τα ασφαλτικά μείγματα θα δοκιμαστούν σε επίδειξη πραγματικής κλίμακας σε οδικό εργοτάξιο.

Αποκατάσταση τυρφώνων: Ένα νέο εργαλείο για τη μέτρηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από διαχειριζόμενους τυρφώνες στη Λετονία θα δώσει τη δυνατότητα στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να βελτιστοποιήσουν τον αντίκτυπο της αποκατάστασης των τυρφώνων στη βιοποικιλότητα, την οικονομική ανάπτυξη και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Το έργο θα δημιουργήσει επίσης έναν κατάλογο και μια βάση δεδομένων των υποβαθμισμένων τυρφώνων σε ολόκληρη τη χώρα.

Ψυκτικά κεραμίδια: Μια νέα σχεδίαση δύο ευρέως χρησιμοποιούμενων τύπων κεραμιδιού με στόχο την αύξηση της ροής του αέρα για την προώθηση της ψύξης και του αερισμού, θα δοκιμαστεί σε κτίρια πραγματικής κλίμακας σε διάφορες τοποθεσίες της Μεσογείου. Το έργο έχει στόχο να καταδείξει ότι τα κεραμίδια μπορούν να συμβάλλουν στην εξοικονόμηση έως και του 50 % της ενέργειας που απαιτείται για την ψύξη των κτιρίων και να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζονται με την ψύξη κατά 10 %.

Οργανωτικό αποτύπωμα: Ένα νέο δίκτυο για την ανάπτυξη εργαλείου με στόχο τον υπολογισμό και τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα των οργανισμών με συμμετέχοντες τόσο από τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα στην Κροατία, τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία και την Ιταλία. Το γαλλικό έργο αποσκοπεί στη στήριξη της εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών για την προώθηση της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Πρόγραμμα LIFE

Το πρόγραμμα LIFE αποτελεί χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ για το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα. Από τη δημιουργία του το 1992, έχει χρηματοδοτήσει περισσότερα από 4 000 έργα, κινητοποιώντας 7,8 δισεκατ. ευρώ και συνεισφέροντας 3,4 δισεκατ. ευρώ για την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος. Ο προϋπολογισμός του προγράμματος LIFE για την περίοδο 2014-2020 ανέρχεται σε 3,4 δισεκατ. ευρώ που θα μοιραστούν μεταξύ των περιβαλλοντικών έργων και έργων δράσης για το κλίμα.