H 17η Γενική Συνέλευση (COP 17) της Διεθνούς Σύμβασης Εμπορίας των Απειλουμένων Ειδών της Άγριας Πανίδας και της Αυτοφυούς Χλωρίδας (CITES) διεξάγεται στο Johannesburg, Ν. Αφρική, στο συνεδριακό κέντρο Sandton, από 24 Σεπτεμβρίου μέχρι 5 Οκτωβρίου 2016.
Με επικύρωση από 183 κράτη – μέλη, η CITES παραμένει παγκοσμίως το πιο ισχυρό εργαλείο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας μέσω της ρύθμισης του εμπορίου των ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας και αποτελεί την πλέον ελπιδοφόρα διεθνή συμφωνία για την ελαχιστοποίηση των μελλοντικών προβλημάτων στο φυσικό περιβάλλον. Η CITES ρυθμίζει στο διεθνές εμπόριο πάνω από 35.000 είδη φυτών και ζώων, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων και παραγώγων τους. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η επιβίωσή τους στην άγρια φύση, προς όφελος του πλανητικού περιβάλλοντος. Ο μηχανισμός ρύθμισης του εμπορίου διασφαλίζει τη βιώσιμη ανιχνευσιμότητα και στηρίζεται σε ένα νομικά επιβαλλόμενο σύστημα αδειοδότησης για κάθε εισαγόμενο ή εξαγόμενο είδος ή προϊόντος και παραγώγου αυτού που διακινείται στο εμπόριο διεθνώς.
Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο, ότι τα υψηλά επίπεδα εκμετάλλευσης και οι σημαντικοί εμπορικοί όγκοι των ειδών της πανίδας που διακινούνται διεθνώς, έχουν περιορίσει τους πληθυσμούς αρκετών ειδών σε τέτοια έκταση, ώστε να απειλείται η επιβίωσή τους. Αναζητούνται κατά συνέπεια καινοτόμες λύσεις, καθόσον ακόμη και σήμερα υπάρχουν προβλήματα κατανόησης ότι η φύση και η βιοποικιλότητά της είναι άκρως απαραίτητη για το καλό όλου του πλανήτη. Για πολλά από τα είδη αυτά συνεχίζεται η εκμετάλλευσή τους, κάποια έχουν εξαφανισθεί, άλλα απειλούνται με εξαφάνιση και αρκετά παρουσιάζουν ακόμη και σήμερα ικανοποιητικά σταθερό πληθυσμό.
“Η CITES παραμένει παγκοσμίως το πιο ισχυρό εργαλείο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας”
Το εμπόριο των απειλούμενων ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας είναι προσοδοφόρο και με εκτεταμένες αγορές στον πλανήτη. Εκτιμάται ότι το ετήσιο ανακυκλούμενο ποσό ανέρχεται σε δέκα (10) δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Εκτιμάται επίσης ότι το 25 – 30% του ποσού αυτού αντιπροσωπεύει διακίνηση κεφαλαίου από παράνομες δραστηριότητες εμπορίας ειδών της άγριας ζωής
Διαπιστώνεται ότι για αρκετά είδη τα ρυθμιστικά μέτρα ελήφθησαν πολύ καθυστερημένα, αφού ήδη έχουν εξαφανιστεί ή έχουν περάσει το κρίσιμο σημείο της μη αναστρέψιμης κατάστασης. Άλλα είδη επιβιώνουν μόνον σε αιχμαλωσία. Υπάρχουν όμως και πολλά απειλούμενα είδη για τα οποία τα ρυθμιστικά μέτρα έχουν ληφθεί σχετικά έγκαιρα. Δεν είναι λίγα εκείνα για τα οποία είναι γνωστό ή εκφράζονται φόβοι ότι το εμπόριο θα θέσει σε περαιτέρω κίνδυνο την επιβίωσή τους. Άλλα είδη που δεν απειλούνται σήμερα με εξαφάνιση, είναι δυνατόν να απειληθούν στο μέλλον, εφόσον το επίπεδο εκμετάλλευσης υπερβαίνει εκείνο της αειφορικής κάρπωσης.
Στη Συνέλευση αυτή συμμετέχουν περί τους 2.500 εκπροσώπους από περισσότερες των 180 χώρες, συμπεριλαμβανομένων και εκπροσώπων διακρατικών οργανισμών, μη κυβερνητικών οργανώσεων και φιλανθρωπικών σωματείων που παρακολουθούν τις εργασίες της. Σύμφωνα με το πρόγραμμα πρόκειται να συζητηθούν και να ληφθούν αποφάσεις για 62 προτάσεις που προέρχονται από 64 κράτη με στόχο να τροποποιηθεί η Διεθνής Σύμβαση, προκειμένου να θεσπιστεί πιο αποτελεσματικός έλεγχος του εμπορίου σε 500 προστατευόμενα είδη στον πλανήτη.
Από τoν επίσημο προσωρινό κατάλογο των συμμετεχόντων (Provisional list of participants) την Ελλάδα εκπροσωπεί ως «Alternative Representative» ο Αναπληρωτής Καθηγητής Ζωικής Ποικιλότητας κ. Αναστάσιος Λεγάκης του Τμήματος Βιολογίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, που αξίζει σεβασμού για το γενικότερο έργο που προσφέρει. Η Συνέλευση όμως αυτή αφορά πρωτίστως την κεντρική Διαχειριστική Αρχή CITES του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που έχει την αρμοδιότητα της εφαρμογής των κανόνων της Διεθνούς Σύμβασης και της επιβολής της στην Ελλάδα, υπηρεσία που ρυθμίζει και αποφασίζει για τις άδειες και τα πιστοποιητικά των διακινούμενων ειδών της άγριας πανίδας, της αυτοφυούς χλωρίδας, των προϊόντων και παραγώγων τους. Είναι έκδηλη η αποστροφή της χώρας μας προς τις διεθνείς περιβαλλοντικές υποχρεώσεις της, όταν οι αντιπροσωπείες των άλλων κρατών – μελών του πλανήτη συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Ε.Ε. είναι πολυπληθείς. Ένας πρόσθετος λόγος ευρείας και υπεύθυνης συμμετοχής είναι ότι στην Ελλάδα είχε επιβληθεί «εμπάργκο» διεθνώς με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της CITES πριν περίπου δέκα οκτώ χρόνια και κάποιοι πλήρωσαν τις συνέπειες αυτών των κυρώσεων. Ας ερωτηθούν οι γουναράδες της Καστοριάς γι’ αυτό.
Αθήνα 30 Σεπτεμβρίου 2016
Ο Συντάκτης
Στέφανος Βογιατζής, Δασοπόνος
MSc. in International Environmental Conventions
.
dasarxeio.com
ΚατηγορίεςΆγρια Ζωή
Για ποιο CITES μιλάτε ….και πως παραμένει παγκοσμίως το πιο ισχυρό εργαλείο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας ,όταν το ίδιο το κρατος και CITES ΕΞΆΓΟΥΝ ΠΑΡΆΝΟΜΑ ΚΑΘΕ ΧΡΌΝΟ ενδημικα για τη χώρα μας ζωα στης γειτονικες χωρες όπως Σκόπια .Καθε χρωνο φεύγουν απο τη χωρα μας Κρι Κρι /το σύμβολο της χώρας/αξιας 1000 000 ευρω για να κυνηγηθουν στα Σκοπια .Δεν υπάρχει προστασία στην Ελλαδα ,μη γελιόμαστε , ουτε έλεγχος υπαρχει .Οταν μερικοι υπάλληλοι για τη τσεπι τους ειναι έτοιμοι να ξεπουλήσουν τα ποιο πολύτιμα και αντι να κηρυχτεί ιδιοκτησία της Ελλαδας και να ερχονται εδω οι κυνηγοι απο ολο το κοσμο και τα εσωδα να μένουν στη χωρα μας ,αυτοι ξεπουλάνε και αφήνουν την παράνομη εξαγωγη για να πλουτίσουν μεμονωμένα ατομα απο την Ελλαδα και Σκοπια. Δεν εχουμε υπηρεσιες σωστές για να προστατευόσουν το πλούτου μας. Ποσα τρόπαια φεύγουν παρανομα καθε χρονο απο τη χωρα μας χωρις την αδεια εξαγωη απο CITES….Για αυτο εσεις που γραφετε τα αρθρα για την ελληνική πανιδα και χλωρίδα για κοιτάξτε πρωτα την πραγματικοτητα και το χάλι μας. Οχι μονο θα εξαφανιστούν απο την Ελλαδα ,αλλα θα περιφανεύονται στο κοντινό μελλον οι γειτονικες χωρες όπως τα Σκοπια πως αυτα ειναι δικα τους και εχουν ξεκινήσει ήδη να το κανουν αυτο ,για ανοίξτε κανα σκοπιανο σαιτ να δειτε τι διαφημίζουν οι σκοπιανοι .
Σε γενικές γραμμές ο συντάκτης στο κείμενο του, έχει περιγράψει ορθά το πλαίσιο. Διαφωνώ, στον επίλογο και στο συμπέρασμα (!) Για το λόγο αυτό επιθυμώ να περιγράφω (ίσως να μην έχω πλήρη εικόνα για τα προηγούμενα) την άποψη μου και τις διαπιστώσεις μου σχετικά με το θέμα …
Η εφαρμογή της CITES για την ΕΛΛΑΔΑ τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια ταυτίζεται (απόλυτα) με τις νόρμες της ΕΕ, παρότι η ΕΛΛΑΔΑ έχει προσχωρήσει στη σύμβαση χρόνια πριν από την ΕΕ. (Προσωπική άποψη: Σε ορισμένα θέματα θα μπορούσαμε να διδάξουμε την ΕΕ – αυτό αποδεικνύετε από την παραδοχή του συντάκτη του άρθρου για την επιστημονική επάρκεια του ΕΛΛΗΝΑ εκπρόσωπου)
Δεν ΣΥΜΜΕΡΙΖΟΜΑΙ την άποψη του συντάκτη για το αυταπόδεικτο της παραγράφου που ακολουθεί : “Είναι έκδηλη η αποστροφή της χώρας μας προς τις διεθνείς περιβαλλοντικές υποχρεώσεις της, όταν οι αντιπροσωπείες των άλλων κρατών – μελών του πλανήτη συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Ε.Ε. είναι πολυπληθείς. Ένας πρόσθετος λόγος ευρείας και υπεύθυνης συμμετοχής είναι ότι στην Ελλάδα είχε επιβληθεί «εμπάργκο» διεθνώς με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης της CITES πριν περίπου δέκα οκτώ χρόνια και κάποιοι πλήρωσαν τις συνέπειες αυτών των κυρώσεων. Ας ερωτηθούν οι γουναράδες της Καστοριάς γι’ αυτό.” και διατυπώνω τις παρακάτω αντιρρήσεις :
1. Το πολυπληθές της αποστολής δεν αποδεικνύει ιδιαίτερη περιβαλλοντική ευαισθησία, η διεθνής πρακτική σε ότι αφορά τη συμμετοχή κρατών σε τέτοιου είδους διεθνής συναντήσεις έχει αποδείξει πώς όποιο κράτος ή ομάδα κρατών (δες ΕΕ) έχει ισχυρό οικονομικό όφελος από τη λήψη αποφάσεων, επιστρατεύει μέχρι και την κουτσή Μαρία (αυτό θα αρέσει στην Mustela tardum).
2. Πάντα, κατά την εφαρμογή περιορισμών (δεν εξετάζω σε τι αφορούν) στο διεύθυνες εμπόριο κάποιοι θα επωμισθούν τις επιπτώσεις και δίκαια, αν αυτοί αφορούν την προστασία της αγρίας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας.
Σημείωση: για όσους έχουν ασχοληθεί με την εφαρμογή της CITES η χαλαρότητα και η αδυναμία της απόδειξης δεν είναι ανεκτή από τα κράτη-μέρη της Σύμβασης.
Διορθώσεις:
διεθνής συναντήσεις = διεθνείς συναντήσεις
Mustela tardum = Mustela tarda
αν αυτοί αφορούν = αν αυτές αφορούν
Συμπληρώσεις: … αφορούν την προστασία της αγρίας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας και δεν υποκρύπτουν ή παρακινούνται από άλλου είδους κίνητρα ή και πολιτικο-οικονομικά και επικοινωνιακά συμφέροντα.
Διόρθωση:
Σημείωση: για όσους έχουν ασχοληθεί με την εφαρμογή της CITES η χαλαρότητα και η αδυναμία της απόδειξης δεν είναι ανεκτή από τα κράτη-μέρη της Σύμβασης.
=
Σημείωση: όσοι έχουν ασχοληθεί με την εφαρμογή της CITES γνωρίζουν ότι η χαλαρότητα και η αδυναμία της απόδειξης δεν είναι ανεκτή από τα κράτη-μέρη της Σύμβασης.
Η Ελλάδας εντάχθηκε επίσημα στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα το 1981 και η CITES κυρώθηκε το έτος 1992 με το ν. 2055/1992 (ΦΕΚ 105 /A/ 30.6.1992). Φυσικά τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. είναι υποχρεωμένα να μετέχουν και στο θεσπισμένο όργανο της CITES στην Ε. Επιτροπή, όπως εξάλλου συμβαίνει με όλες τις διεθνείς περιβαλλοντικές συμβάσεις, τηρώντας στην προκειμένη περίπτωση τις διατάξεις των Κανονισμών No338/97 και 939/97 με τις μετέπειτα τροποποιήσεις τους.
Την 1η Σεπτεμβρίου 1999, η Γραμματεία της CITES επέβαλε κυρώσεις (εμπάργκο) στην Ελλάδα με το σκεπτικό, τη μη ύπαρξης κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου, για τον ορισμό ανεξάρτητης επιστημονικής επιτροπής και τον περιορισμό του αριθμού των πυλών εισόδου στη χώρα των ειδών της άγριας πανίδας, αυτοφυούς χλωρίδας, των προϊόντων και παραγώγων τους. Οι κυρώσεις αυτές ήρθησαν έξι μήνες αργότερα στις 4 Μαρτίου του έτους 2000, αφού εκπληρώθηκαν οι ζητούμενες προϋποθέσεις.
Από την κύρωση της CITES μέχρι σήμερα τουλάχιστον, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσε η Ελλάδα να προσφέρει γνώσεις στην Ε.Ε. για το θέμα αυτό, αφού η ίδια καλύπτεται από τον αυτοματισμό των ενεργειών της Ε.Ε. και πολλές φορές αγνοεί και το αποτέλεσμα. Ακόμη και κάποιο φυλλάδιο για τη CITES που έχει εκδοθεί και υπάρχει στο διαδίκτυο το συνέταξαν Βούλγαροι ειδικοί στο αντικείμενο. Η Ελλάδα δυστυχώς δεν έχει δημιουργήσει κατάλληλη στρατηγική, δεν έχει σχεδιάσει όλα αυτά τα χρόνια, από όσα γνωρίζω, ούτε μία πρόταση (proposal) προς συζήτηση στην Ε.Ε. ή στη Γ.Σ της CITES για δικά της απειλούμενα ενδημικά είδη ή προϊόντα τους. Υπάρχει ένδεια βασικών στατιστικών στοιχείων που αφορούν τη CITES. Καταπατούνται καθημερινά οι διατάξεις της στα pet shops, στις λαϊκές, στο Σχιστό, αντικείμενα από ελεφαντόδοντο πωλούνται σε τουριστικά καταστήματα και πολλά άλλα . Δεν υπάρχουν ολοκληρωμένα μητρώα για τις εκθέσεις με συλλογές ειδών που βρίσκονται στις λίστες της CITES, για τα εκτροφεία, τα ζωολογικά πάρκα, αλλά και για τον έλεγχο των «τσίρκο». Η επιβολή της CITES στην Ελληνική επικράτεια είναι προβληματική. Πολλές από τις αρμόδιες Αρχές επιβολής και στις πύλες εισόδου στη χώρα που είναι και της Ε.Ε. δεν γνωρίζουν τι είναι η CITES. Μέρος της τεκμηρίωσης του βαθμού επιβολής της στην Ελλάδα, αναφορικά με τα συνοδευτικά εμπορικά έγγραφα της CITES σε διεθνές επίπεδο, μπορεί να αναζητηθεί στη UNEP-WCMC (World Conservation Monitoring Centre), όπου φαίνονται τα ανοίγματα (gaps) μεταξύ εισαγωγών και εξαγωγών.
Ο Καθηγητής κ. Λεγάκης αν δεν κάνω λάθος, είναι μέλος της επιστημονικής επιτροπής CITES. Πρόκειται για συμβουλευτικό όργανο της Διαχειριστικής Επιτροπής και προβλέπεται από τη Σύμβαση. Στον επίσημο προσωρινό κατάλογο των συμμετεχόντων στο COP 17 φέρεται να είναι μόνος του. Δεν γνωρίζω αν του έχει δοθεί και η απαιτούμενη διαπίστευση για να ψηφίζει στις ψηφοφορίες της Γενικής Συνέλευσης. Τα διαπιστευτήρια υπογράφονται, από τους αρχηγούς των κρατών – μελών ή από τους Υπουργούς Εξωτερικών. Την εθνική όμως ευθύνη της διαχείρισης και επιβολής της CITES στην Ελλάδα την έχει η Διαχειριστική Επιτροπή του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και εκπρόσωποι (πληθυντικός παρακαλώ) αυτής της Επιτροπής όφειλαν να παραστούν και στη παρούσα Γενική Συνέλευση. Ακόμη και για πρακτικούς λόγους, λειτουργικούς λόγους, σε Γενικές Συνελεύσεις του μεγέθους αυτού είναι αδύνατη η εκπροσώπηση της Ελλάδας από ένα ή ακόμη και δύο στελέχη της Διαχειριστικής Αρχής CITES. Ο λόγος είναι απλός. Η Συνέλευση, προκειμένου να καλύψει τα πολλά θέματα της ημερήσιας διάταξης, χωρίζεται πάντοτε σχεδόν σε δύο Τμήματα που μοιράζονται τα προς συζήτηση θέματα και λειτουργούν ταυτόχρονα. Για κάθε θέμα γίνεται ψηφοφορία στην οποία δικαίωμα συμμετοχής έχουν μόνον οι διαπιστευμένοι εθνικοί εκπρόσωποι. Επιπρόσθετα καθημερινά λειτουργεί ταυτόχρονα (το τονίζω) σε άλλη αίθουσα σύσκεψη των κρατών – μελών της Ε.Ε, προκειμένου να καθοριστεί η στάση της σε συγκεκριμένες προτάσεις της ημερήσιας διάταξης και ειδικότερα για εκείνες που δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις προηγουμένως στις συναντήσεις των εθνικών εκπροσώπων στις Βρυξέλλες. Κατά συνέπεια τρία στελέχη της Διαχειριστικής Αρχής είναι η πιο ολιγομελής αντιπροσωπεία που οφείλει να δουλέψει στα COPS.
Η άποψή σας περί συμφερόντων στη διεθνή κοινότητα είναι αληθής. Ναι δυστυχώς, υπάρχουν συμφέροντα σε θέματα διεθνούς δικαίου, αφού το δίκαιο από την αρχαιότητα θεωρείται ως ζήτημα μεταξύ ίσων στη δύναμη. Ο ισχυρός κάνει ότι μπορεί και ο αδύνατος υπομένει όσο πρέπει. Η συμμετοχή μας στην Ε.Ε. ενισχύει τη θέση της Ελλάδας πολλαπλώς. Συμφωνώ ότι η χαλαρότητα και η αδυναμία της απόδειξης δεν είναι ανεκτή από τα κράτη-μέλη των Διεθνών Συμβάσεων. Αν δεν υπήρχε η χαλαρότητα αυτή προς τις διεθνής συμβάσεις δεν θα “τρέχαμε” για τη φέτα και το ούζο τον τελευταίο καιρό και πολύ φοβάμαι ότι και για άλλα δικά μας, κατα – δικά μας προϊόντα που αμελήσαμε να «πατεντάρουμε» θα συμβεί το ίδιο σύντομα.
Επειδή συνέβαιναν και συνεχίζουν να συμβαίνουν όλα αυτά, θεωρώ ότι είναι έκδηλη η αποστροφή της χώρας μας προς τις διεθνείς περιβαλλοντικές υποχρεώσεις της και συνεχίζω να υποστηρίζω τον επίλογο της ανάρτησης.
Συγνώμη για τη μακρόσυρτη απάντηση, αλλά το θέμα είναι μεγάλο και σοβαρό, αν επιθυμούμε φυσικά να εμφανιζόμαστε ως κράτος σωστά δομημένο στα περιβαλλοντικά, με σεβασμό προς τη φύση και τις διεθνείς δεσμεύσεις.
Επαναλαμβάνω, δυνητικά σε πολλά απ΄ αυτά που περιγράφεις συμφωνώ, σε άλλα διαφωνώ. Πιστεύω ότι δεν έχει αξία να καταπιανόμαστε μόνο με “νομικίστικα επιχειρήματα” για να αναδειχτεί και να πιστωθεί η πλημμελής προστασία της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας. Ώρα για έργα και πράξεις …
Κατά την άποψή μου, το αποτέλεσμα των ενεργειών της ελληνικής πολιτείας και της Ε.Ε. θα αποτιμηθεί θετικά, σε ότι αφορά την προστασία της άγριας πανίδας και της αυτοφυούς χλωρίδας, μόνο όταν στελεχωθούν οι κεντρικές και οι περιφερειακές υπηρεσίες με εκπαιδευμένο προσωπικό (όχι μόνο με τυπικά προσόντα και πτυχία, αλλά και με ουσιαστικά προσόντα και ικανότητες) όλων των ειδικοτήτων (όχι μόνο δασολογικό και δασοτεχνικό προσωπικό) προκειμένου οι έλεγχοι να είναι εντατικοί και διαρκείς σε όλη την επικράτεια της Ε.Ε. (γη, θάλασσα και αέρα). Ώρα να βγούμε έξω από τα «γραφεία» και τα «εργαστήρια» μας…