http://lifeneophron.eu/gr
The Return of the Neophron

Οι γύπες και οι αετοί είναι μεγάλα και εντυπωσιακά αρπακτικά που κατέχουν ιδιαίτερη θέση στη λαϊκή παράδοση των τοπικών κοινωνιών παγκοσμίως. Εξετάζουμε τις λαϊκές ονομασίες των πουλιών, τα αποφθέγματα, τα τοπωνύμια, τις τοπικές ιστορίες, τις τελετές και τα έθιμα της σύγχρονης Ελλάδας για να δείξουμε τους τρόπους με τους οποίους οι τοπικές κοινωνίες εμπνέονται από τα εμβληματικά είδη αρπακτικών. Καθώς οι πληθυσμοί αυτών των ειδών μειώνονται ή εξαφανίζονται, χάνεται μαζί τους και η τοπική γνώση γι’ αυτά. Από την άλλη, οι εκστρατείες διατήρησης περιορίζονται κυρίως στον υγειονομικό ρόλο των γυπών και το οικοτουριστικό δυναμικό, παραβλέποντας συχνά άυλες αξίες που είναι πιο σταθερές και βαθιά ριζωμένες στην τοπική κουλτούρα. Η παραδοσιακή οικολογική γνώση, οι τοπικές αξίες και αντιλήψεις μπορούν να ενσωματωθούν στην ανοικοδόμηση των προφίλ ευαισθητοποίησης του κοινού για τα αρπακτικά από τη σύγχρονη επιστήμη της διατήρησης για μια αποτελεσματική συμμετοχική πολιτική διατήρησης των απειλούμενων αυτών ειδών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι συγγραφείς συγκέντρωσαν τοπικές ονομασίες των πουλιών από δημοσιευμένους Ελληνικούς καταλόγους, από την αδημοσίευτη έκδοση «Σημειώσεις Μοντέρνων Ελληνικών Διαλέκτων» της Ακαδημίας Αθηνών, από βιβλιογραφικές αναφορές σε λαογραφικές μονογραφίες χωριών, καθώς και από άλλες πηγές (π.χ.  Σακούλης 2012, Πρόγραμμα «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη») και με έρευνα πεδίου. Η τρέχουσα χρήση των ονομασιών επαληθεύθηκε μέσω συνεντεύξεων με τοπικούς βοηθούς. Οι καταγραφές των τοπικών παροιμιών, των προσωπικών εμπειριών, των πεποιθήσεων και τελετουργικών από τον 20ο αιώνα μέχρι σήμερα βασίστηκαν κυρίως στη βιβλιογραφία και τα αρχεία των λαογραφικών τμημάτων των Πανεπιστημίων Ιωαννίνων και Αθήνας, του Ελληνικού Κέντρου Λαογραφικής Έρευνας της Ακαδημίας Αθηνών και του Πολιτιστικού Ιδρύματος Κώστας Λαζαρίδης, καθώς και από τις συνεντεύξεις.

Η πλειοψηφία των ονομασιών των πουλιών που συγκεντρώθηκαν (~60%) είναι περιγραφικές με αναφορές κυρίως στο χρώμα, τη διατροφή και τη συμπεριφορά. Ο Μαυρόγυπας και ο Γυπαετός έχουν τις λιγότερες λαϊκές ονομασίες, ενώ ο Ασπροπάρης τις περισσότερες (22) που σχετίζονται με το λευκό του χρώμα, τις διατροφικές συνήθειες, την εποχιακή μετανάστευση και μεταφορικές έννοιες όπως «Τυροκόμος», πιθανόν λόγω της συνήθειάς του να συχνάζει σε μέρη που σχετίζονται με την παραγωγή γαλακτομικών προϊόντων. Οι τοπικές ονομασίες αντικατοπτρίζουν επίσης και την αφθονία και κατανομή του είδους στο παρελθόν. Οι συγγραφείς βρήκαν ότι τη συρρικνωμένη τρέχουσα κατανομή του Ασπροπάρη στην Ελλάδα  ακολούθησε και αντίστοιχη μείωση στη χρήση των τοπικών ονομασιών, ιδιαίτερα εκτός των αγροτικών κοινωνιών (μόνο τέσσερις τοπικές ονομασίες καταγράφηκαν σε συνεντεύξεις του 2014.

Στα περισσότερα λαϊκά παραμύθια οι γύπες και οι αετοί παρουσιάζονται σαν βοσκοί που μεταμορφώθηκαν σε πουλιά, συνήθως λόγω ηθικών, θρησκευτικών ή μαγικών συνθηκών. Οι συγγραφείς βρήκαν επίσης έθιμα που σχετίζονται με τον Ασπροπάρη ως αγγελιοφόρο της άνοιξης. Στην Ήπειρο ο Ασπροπάρης λέγεται Κουκάλογο επειδή πιστεύεται ότι κουβαλά στην πλάτη του τον τεμπέλη Κούκο από την Αφρική την άνοιξη. Οι πρώτες παρατηρήσεις Ασπροπάρη είναι καλός οιωνός για την υγεία, την επιτυχία και την παραγωγικότητα σε αρκετές περιοχές.

Βρείτε το πλήρες άρθρο εδώ.

Πηγή: http://lifeneophron.eu

.

.

ΚατηγορίεςΆγρια Ζωή

Tags: Έρευνα, Ασπροπάρης, Ασπροπάρηδες, Αετός, Γυπαετός, Γύπας, Λαογραφία, Μαυρόγυπας, Παραδοσιακή γνώση