ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ
Η ανάγκη σωστής διαχείρισής τους και το πιλοτικό πρόγραμμα «Safe Waste Cycle»
Λιάνα Χαντέ, Δικηγόρος, υπ. Διδάκτωρ
Δημοσίου Δικαίου Νομικής ΕΚΠΑ
Evening light in the valley – Guy Warner, 2014
Η προστασία του περιβάλλοντος και η ανάπτυξη περιβαλλοντικής πολιτικής «φιγουράρει» σε μια από τις πρώτες θέσεις στην κλίμακα προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρ΄ ότι στη χώρα μας δεν φαίνεται να ακολουθείται αυτό το πρότυπο, η ανάγκη προσαρμογής και συμμόρφωσης προς την Κοινοτική νομοθεσία δίνει το έναυσμα για τη διεξαγωγή ερευνών και την εφαρμογή νέων τεχνολογιών και πρακτικών. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το πιλοτικό έργο «Safe Waste Cycle», το οποίο διεξήχθη από την Ελλάδα – εκπροσωπούμενη από τον Δήμο Θεσσαλονίκης, την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας – εκπροσωπούμενη από τον Δήμο Στρούγκα και από τον ειδικό λογαριασμό έρευνας ΑΠΘ – Γεωπονική Σχολή. Στόχος του έργου, όπως αναλυτικά θα αναφερθεί παρακάτω, ήταν «η οργάνωση ενός δικτύου για την ανακύκλωση των οργανικών αποβλήτων από επιχειρήσεις του αστικού ιστού στους Δήμους Θεσσαλονίκης (Ελλάδα) και Struga (ΠΓΔΜ), το οποίο θα επιτρέψει στους πολίτες να συμβάλουν ενεργά σε ένα εναλλακτικό σύστημα διαχείρισης αποβλήτων και να εξασφαλισθεί η προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος». Η Οδηγία 1999/31/ΕΚ για την Υγειονομική Ταφή Αποβλήτων υποχρεώνει τα κράτη μέλη να ελαττώσουν την ποσότητα των βιο-αποικοδομήσιμων απορριμμάτων στο 35% των ποσοτήτων που οδηγήθηκαν σε χώρους ταφής το 1995, έως το έτος 2016. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Οργανικά απόβλητα
Οργανικά ή βιοαποδόμησιμα απόβλητα είναι αυτά που σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα δύναται να αποδομούνται από μικροοργανισμούς και άλλα έμβια όντα. Βιοαποδομήσιμα απόβλητα είναι τα πράσινα απόβλητα κήπων και πάρκων, τα υπολείμματα τροφών και τα βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά. Ανήκουν στα αστικά στερεά απόβλητα, ωστόσο, η ανωτέρω ιδιαιτερότητά τους καθιστά απαραίτητη την ιδιαίτερη διαχείριση και αξιοποίησή τους. Τα οργανικά απόβλητα παράγονται όπου υπάρχει ανθρώπινη παρουσία. Η ακατάλληλη διαχείριση των αστικών οργανικών αποβλήτων έχει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον στο οποίο απελευθερώνονται και μπορεί να προκαλέσει ρύπανση του αέρα, του νερού και του εδάφους, να επηρεάσει την κλιματική αλλαγή, τη λειτουργία των οικοσυστημάτων και ιδιαίτερα την ανθρώπινη υγεία. Η ορθολογική διαχείριση των συγκεκριμένων αποβλήτων έχει ως στόχο τη μείωση των ποσοτήτων που καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής, την ανάκτηση πολύ μεγαλύτερων ποσοτήτων ενέργειας από αυτά, την πραγματοποίηση μεγάλης κλίμακας λιπασματοποίησης, ενώ βελτιώνει ποσοτικά και ποιοτικά τη διαδικασία της ανακύκλωσης.
Σημαντικότερα οφέλη θεωρούνται:
– η μεγαλύτερη οικονομική αποδοτικότητα,
– η καλύτερη ανακύκλωση και
– η μείωση της ρύπανσης.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι στη διαχείριση των βιοαποβλήτων σημαντικό είναι να ακολουθείται, αναλογικά, η ιεραρχία της «πυραμίδας της ανακύκλωσης», όπως φαίνεται ακολούθως:
[πηγή: Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης]
Σύμφωνα με τα παραπάνω, κατ΄ αρχάς πρέπει να προλαμβάνεται η παραγωγή βιοαποβλήτων (μείωση της ποσότητας των παραγόμενων αποβλήτων), να αυξηθεί η επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση υλικών ή/και ενέργειας και να μειωθεί δραστικά το ποσοστό των βιοαποβλήτων που οδηγούνται προς ταφή.
Μέθοδοι για τη βιολογική επεξεργασία των αστικών οργανικών αποβλήτων, όπως η κομποστοποίηση, η αναερόβια χώνευση και η βιολογική αφυδάτωση σε συνδυασμό με μηχανικά μέσα διαχωρισμού έχουν διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στη βιώσιμη διαχείριση, σύμφωνα με τις διατάξεις που υπαγορεύονται από τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
Σε αυτή την κατεύθυνση προσανατολίζεται ο πιο πρόσφατος νόμος 4042 (ΦΕΚ Α΄ 24/13.2.2012) «Ποινική προστασία του περιβάλλοντος – Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων» που εναρμονίζεται με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ και την Οδηγία 2008/98/Ε και θέτει στόχους σχετικά με τη διαχείριση των βιοαποβλήτων (άρθρο 41) ,ενώ ορίζονται τα κατάλληλα μέτρα, προκειμένου να ενθαρρυνθεί: α) Η χωριστή συλλογή βιολογικών αποβλήτων (βιοαποβλήτων), με σκοπό την κομποστοποίηση ή και τη ζύμωση (digestion) των βιολογικών αποβλήτων, β) Η επεξεργασία των βιολογικών αποβλήτων κατά τρόπο που να διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικής προστασίας, γ) Η χρήση περιβαλλοντικά ασφαλών υλικών, τα οποία παράγονται από βιολογικά απόβλητα.
Με βάση τον ορισμό, τα βιοαπόβλητα περιλαμβάνουν τα απόβλητα τροφών, τροφίμων, κήπων και παρεμφερών αποβλήτων που προκύπτουν από:
– οικίες,
– εμπορικές δραστηριότητες και υπηρεσίες
– εγκαταστάσεις παραγωγής και επεξεργασίας τροφίμων.
Α. Οικιακά απόβλητα
Τα οικιακά βιοαπόβλητα αποτελούν το οργανικό κλάσμα των βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων τα οποία δημιουργούνται στις οικίες (ή και σε δημόσιους χώρους στην περίπτωση των αποβλήτων κήπων) και διακρίνονται σε:
– Απόβλητα τροφών: Το ρεύμα αυτό περιλαμβάνει τρόφιμα που απορρίπτονται γιατί δεν χρησιμοποιήθηκαν καθόλου ή χρησιμοποιήθηκαν εν μέρει κατά την παρασκευή γευμάτων εντός των οικιών. Επίσης περιλαμβάνει τις ποσότητες φρέσκων φρούτων και λαχανικών που απορρίφθηκαν.
– Απόβλητα κήπων – πρασίνου τα οποία είναι τα πράσινα απόβλητα από τους κήπους των οικιών και δημοσίων χώρων και εν γένει τα υπολείμματα βλάστησης από τη συντήρηση χώρων πρασίνου. Περιλαμβάνουν κλαδιά, χόρτα, φύλλα, κλαδέματα, λουλούδια κ.λπ.
Β. Εμπορικά απόβλητα
Τα απόβλητα που προέρχονται από επιχειρήσεις που χρησιμοποιούνται κυρίως για εμπορικούς ή επαγγελματικούς σκοπούς, δραστηριοποιούνται ως κέντρα διασκέδασης, αναψυχής και εστίασης. Η κατηγορία αυτή εμπεριέχει τα βιοαπόβλητα που προέρχονται από αθλητικές δραστηριότητες, υπηρεσίες αναψυχής, τις υπηρεσίες δημοσίου ή ιδιωτικού χαρακτήρα, οργανισμούς κοινής ωφέλειας και εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Γ. Βιομηχανικά απόβλητα
Βιοαπόβλητα βιομηχανιών νοούνται τα βιοαπόβλητα που προέρχονται από τις βιομηχανίες τροφίμων και ποτών. Στον εν λόγω ορισμό δεν συμπεριλαμβάνονται τα δασικά ή γεωργικά κατάλοιπα, η κοπριά, η ιλυς επεξεργασίας αστικών λυμάτων καθώς και άλλα βιοαποικοδομήσιμα, όπως οι φυσικές ίνες, το χαρτί ή το κατεργασμένο ξύλο. Επιπλέον και με βάση τον ορισμό για τα βιοαπόβλητα, εξαιρούνται τα παραπροϊόντα της παραγωγής τροφίμων που δεν μετατρέπονται ποτέ σε απόβλητα.
Τα βιοαπόβλητα βιομηχανιών διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
– εγκαταστάσεις επεξεργασίας φρούτων και λαχανικών
– εγκαταστάσεις επεξεργασίας κρέατος και αλιευμάτων
– λοιπές εγκαταστάσεις επεξεργασίας τροφίμων.
Τα βιοαπόβλητα των παραπάνω εγκαταστάσεων διακρίνονται σε εκείνα που προέρχονται από την παραγωγική διαδικασία και διατίθενται προς ταφή χωρίς επεξεργασία και στα αστικού τύπου.
Το έργο «Safe Waste Cycle»
Α. Περιγραφή του έργου
Ο γενικός στόχος του προγράμματος «Ανακύκλωση οργανικών αποβλήτων και Πράσινη Επιχειρηματικότητα στον Αστικό Ιστό για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας» με την ονομασία «Safe Waste Cycle», όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, είναι η οργάνωση ενός δικτύου για την ανακύκλωση των οργανικών αποβλήτων από επιχειρήσεις του αστικού ιστού στους Δήμους Θεσσαλονίκης (Ελλάδα) και Struga (ΠΓΔΜ), το οποίο θα επιτρέψει στους πολίτες να συμβάλουν ενεργά σε ένα εναλλακτικό σύστημα διαχείρισης αποβλήτων και να εξασφαλισθεί η προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.
Ειδικοί στόχοι του έργου είναι οι εξής:
– Αναβάθμιση της υπάρχουσας υποδομής – εκσυγχρονισμός με νέες τεχνολογίες για την υποστήριξη της οργανικής ανακύκλωσης των αποβλήτων και την παρακολούθησή της σε ένα αστικό περιβάλλον.
– Ανάπτυξη κοινών προτύπων μεθοδολογίας για τη συλλογή και κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων, για την εφαρμογή του ως λιπάσματος και την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και για την προστασία της δημόσιας υγείας, στον αστικό ιστό και των δύο πόλεων.
– Η εκπαίδευση κατάλληλου προσωπικού και από τους δύο Δήμους, σχετικά με τις διαδικασίες περισυλλογής και κομποστο-ποίησης των οργανικών αποβλήτων και τις εφαρμογές του κομπόστ σε αστικές περιοχές.
– Η αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού των τοπικών κοινωνιών σε θέματα διαχείρισης οργανικών αποβλήτων και του επιπέδου προστασίας της δημόσιας υγείας.
– Η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο συμμετεχόντων Δήμων, της Θεσσαλονίκης και της Στρούγκα, με την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και τη δημιουργία δεσμών για περαιτέρω συνεργασία.
Β. Εταίροι
Δήμος Θεσσαλονίκης (Ελλάδα)
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, επικεφαλής Εταίρος του έργου αυτού, είναι μια τοπική διοικητική αρχή, η οποία έχει μια σαφή εστίαση στη συστηματική παρακολούθηση των οικοσυστημάτων, που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων αυτής της πόλης. Ο Δήμος βρίσκεται στην περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας και έχει πληθυσμό περίπου 322.200 πολίτες. Το κύριο μέλημα του Δήμου είναι να εξασφαλίσει ότι διαθέτει αξιόπιστες μετρήσεις και πρωτογενείς στατιστικές αναλύσεις από την παρακολούθηση, προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα ως προς την τρέχουσα κατάσταση και την εξέλιξη των γειτονικών οικοσυστημάτων. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης παρακολουθεί τις εξελίξεις στην τεχνολογία και ενσωματώνει προτάσεις για τη βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχει, διασφαλίζοντας τη μέγιστη δυνατή προστασία του περιβάλλοντος από τη ρύπανση και τη μόλυνση. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει σημαντική εμπειρία στη διαχείριση των εθνικών πόρων και προγραμμάτων που αφορούν το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
Δήμος Στρούγκα (ΠΓΔΜ)
Ο Δήμος της Στρούγκα είναι μια τοπική διοικητική αρχή με πολλαπλές ευθύνες που σχετίζονται με την καλή διαβίωση των πολιτών και την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων. Ο Δήμος είναι στο νοτιοδυτικό τμήμα της ΠΓΔΜ στις ακτές της λίμνης της Οχρίδας και του ποταμού Crn Drim και έχει πληθυσμό περίπου 63.500 πολίτες. Ο Δήμος της Στρούγκα διαθέτει σημαντική εμπειρία στη διαχείριση των εθνικών πόρων και των έργων που σχετίζονται με το περιβάλλον.
ΑΠΘ – Ειδικός Λογαριασμός Έρευνας – Γεωπονική Σχολή
Η Γεωπονική Σχολή είναι από τις πρώτες σχολές που ιδρυθήκαν στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με μια ιστορία που καλύπτει 85 χρόνια, 95 μέλη διδακτικού προσωπικού, 60 μέλη διοικητικού και τεχνικού προσωπικού, 1.500 ενεργούς φοιτητές και 10.000 αποφοιτήσαντες γεωπόνους.
Η Σχολή έχει μια ισχυρή εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα σε ένα ευρύ φάσμα επιμέρους κλάδων και τομέων και συγκεκριμένα στους ακόλουθους τομείς: Φυτική Παραγωγή (κηπουρική και οικολογία των φυτών, φρούτων και αμπέλου, προστασία των φυτών), Ζωικής Παραγωγής, Αγροτικής Οικονομίας, Εγγείων Βελτιώσεων, Εδαφολογίας και Γεωργικής Μηχανικής, Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων, Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας, Εφαρμογές της Πληροφορικής στη Γεωργία.
Η Γεωπονική Σχολή με την πλούσια εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα αποτελεί βασικό παράγοντα που συμβάλλει στην εθνική οικονομία και την αγροτική ανάπτυξη στην Ελλάδα.
Η Σχολή λειτουργεί σε τρεις βασικές κατευθύνσεις:
1. Εκπαίδευση
2. Έρευνα
3. Εφαρμογή ερευνητικών και επιχειρησιακών σχεδίων – οικονομική στήριξη από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, την κυβέρνηση ή τον ιδιωτικό τομέα.
Η σχολή έχει επίσης μια ισχυρή μακροχρόνια διεθνή παρουσία στις γεωπονικές επιστήμες και συμβολή στην τεχνολογία. Ενώ η Σχολή βρίσκεται στο campus του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου, ένα μεγάλο μέρος της έρευνας και της εκπαιδευτικής δραστηριότητας λαμβάνει χώρα στο Αγρόκτημα του ΑΠΘ, κοντά στο αεροδρόμιο Μακεδονία της Θεσσαλονίκης.
Το πρόγραμμα υλοποιείται στο πλαίσιο του «IPA Διασυνοριακού Προγράμματος Ελλάδα – πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας 2007-2013» και περιλαμβάνει σειρά δράσεων με στόχο την οργάνωση ενός δικτύου πράσινων επιχειρήσεων, ενημέρωση των πολιτών και των επιχειρηματιών για την ανακύκλωση των οργανικών απορριμμάτων και την πιλοτική εφαρμογή της ανακύκλωσής τους με τη μέθοδο της κομποστοποίησης.
Αρχικά, περίπου είκοσι επιχειρήσεις εστίασης, που εδρεύουν στα Λαδάδικα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, συμφώνησαν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Ωστόσο, στη συνέχεια έμειναν μόνον οι έξι από αυτές καθώς η ποιότητα των απόβλητων δεν ήταν η επιθυμητή, είτε λόγω μη κατανόησης της διαδικασίας συλλογής είτε λόγω πλημμελούς συλλογής. Τα υλικά που συλλέγονται και είναι κατάλληλα προς κομποστοποίηση πρέπει να ανήκουν σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες:
– φλούδια και κοτσάνια από λαχανικά και χορταρικά
– φλούδες ή υπολείμματα από φρούτα (όχι μεγάλες ποσότητες εσπεριδοειδών καθώς καθιστούν το κομπόστ ιδιαίτερα όξινο)
– αλεύρι, δημητριακά, ρύζι
– χαρτιά κουζίνας, αυγοθήκες, χαρτόνια συσκευασίας, χαρτοσακούλες (εφ΄ όσον έχουν λερωθεί από τρόφιμα)
– ξηροί καρποί και τα περιβλήματά τους
– ελαιοπυρήνας
– στάχτη από το τζάκι
– υπολείμματα βοτάνων από ροφήματα, κατακάθια καφέ, φίλτρα καφέ
– τσόφλια αυγών
– αγριόχορτα από κήπους
– ξερά φύλλα, βλαστούς από γλάστρες, κομμένο γκαζόν κ.λπ.
– οργανικά λιπάσματα
– πριονίδι από μη εμποτισμένο ή βαμμένο ξύλο.
Υλικά που πρέπει να αποφεύγονται:
– μεταλλικά αντικείμενα (καρφιά, βελόνες, κονσέρβες)
– χαρτί τουαλέτας, πάνες, χαρτιά εμποτισμένα με χημικές ουσίες
– υλικά από αλουμίνιο ή πλαστικό
– γυαλί
– ζωικά προϊόντα (κρέας, ψάρι, κόκκαλα)
– γαλακτοκομικά προϊόντα, λάδια
– ζυμαρικά και ψωμιά
– χονδρά κλαδιά (πρέπει να είναι τεμαχισμένα γιατί σε αυτή τη μορφή αποικοδομούνται δύσκολα)
– χημικές ουσίες.
Στις επιχειρήσεις χορηγήθηκαν καφέ κάδοι, στους οποίους συγκέντρωναν τα απόβλητα, μετά από προσεκτικό διαχωρισμό, σύμφωνα με τα ανωτέρω. Ειδικά απορριμματοφόρα παρελάμβαναν τα τελικά απόβλητα από τους ειδικούς κάδους και τα μετάφεραν στον κομποστοποιητή που βρισκόταν εγκατεστημένος στο αγρόκτημα του Πανεπιστημίου. Εκεί συγκεντρώνονταν τα απορρίμματα και, έπειτα από την κατάλληλη επεξεργασία, προέκυπτε το κομπόστ, το οποίο αξιοποιήθηκε από το αγρόκτημα ως εδαφοβελτιωτικό με αρκετά μεγάλη επιτυχία.
Με την εφαρμογή της εκτροπής των οργανικών αποβλήτων από την υγειονομική ταφή επιτυγχάνεται:
– Μείωση της ποσότητας των παραγόμενων απορριμμάτων και των προβλημάτων διαχείρισής τους.
– Παραγωγή οικολογικού λιπάσματος με παράλληλη μείωση των χημικών λιπασμάτων.
– Αναβάθμιση και ανάπτυξη των υφισταμένων δομών με παράλληλη επέκτασή τους και πέρα του πιλοτικού προγράμματος της ανακύκλωσης οργανικών απορριμμάτων και της παρακολούθησής της από τον Δήμο Θεσσαλονίκης.
– Μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
– Προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.
– Αύξηση της ευαισθητοποίησης των πολιτών σε περιβαλλοντικά ζητήματα και ειδικότερα σε θέματα διαχείρισης οργανικών απορριμμάτων.
Μέχρι να καταστεί δυνατός ο συντονισμός των κρατικών ή δημοτικών αρχών προς αυτή την κατεύθυνση, μια καλή λύση για τη μείωση της παραγωγής βιοαποβλήτων και τη συνακόλουθη μείωση της ποσότητας που οδηγείται σε ταφή, είναι η ανάπτυξη της ιδιωτικής – εθελοντικής πρωτοβουλίας, με τη μορφή της οικιακής κομποστοποίησης.
Η οικιακή κομποστοποίηση αποτελεί μια σύγχρονη και αποτελεσματική πρακτική για τη μείωση των αποβλήτων και μια καλή επιλογή επεξεργασίας στην πηγή. Με την οικιακή κομποστοποίηση επιτυγχάνεται μείωση της ποσότητας των αποβλήτων που πρέπει να συλλέγεται από τις υπηρεσίες καθαριότητας των δήμων και σύμφωνα με όσα απορρέουν και από την Οδηγία 98/2008, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των συστημάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης. Με τη δράση αυτή είναι δυνατόν να εκτρέπονται σημαντικές ποσότητες βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων και κήπων) από το συλλεγόμενο ρεύμα των αστικών αποβλήτων και κατ΄ επέκταση από τους χώρους διάθεσης, συμβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων που θέτει η Οδηγία 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής. Επιπλέον, η διαλογή από τα ίδια τα νοικοκυριά αυξάνει την ενημέρωση και το ενδιαφέρον τους σχετικά με την παραγωγή των απορριμμάτων και την ανάπτυξη ενός αισθήματος υπευθυνότητας.
Ενδιαφέρουσες πληροφορίες
α) Η διαλογή στην πηγή προσφέρει τη δυνατότητα μιας υψηλής ποιότητας πρώτης ύλης για βιολογική επεξεργασία και παραγωγής ενός μη μολυσματικού προϊόντος. Η καθαρή πρώτη ύλη που συλλέγεται μέσω της διαλογής στην πηγή είναι πιο πιθανό να ικανοποιήσει τις προδιαγραφές για το κομπόστ, ώστε να είναι κατάλληλο για πώληση ή χρήση, επιφέροντας και περιβαλλοντικά οφέλη. Η χρήση του κομπόστ μειώνει τις απαιτήσεις για χρήση άλλων βελτιωτικών εδάφους, όπως η τύρφη, για αγροτικές ή κηπευτικές δραστηριότητες.
β) Στις χωματερές καταλήγει 81% των αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα, ενώ υπολογίζεται ότι αναλογούν περίπου 506 κιλά αστικών αποβλήτων ανά κάτοικο ετησίως, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν στη δημοσιότητα και αφορούν το 2013. Όπως αναφέρουν τα στοιχεία στις χώρες της ΕΕ, το 43% των επεξεργασμένων αστικών αποβλήτων είτε ανακυκλώθηκε είτε κομποστοποιήθηκε (28% και 15%, αντιστοίχως), το 26% ενταφιάστηκε και το 31% αποτεφρώθηκε, ενώ την ίδια χρονιά, στην Ελλάδα ανακυκλώθηκε το 16%, κομποστοποιήθηκε το 4% και ενταφιάστηκε το 81% των αστικών αποβλήτων. Τα υψηλότερα ποσοστά επεξεργασίας αστικών αποβλήτων στην ΕΕ (ανακύκλωση ή κομποστοποίηση) καταγράφονται στη Γερμανία (64%), στην Αυστρία (59%), στο Βέλγιο (55%) και στην Ολλανδία (50%). Όσον αφορά στην αποτέφρωση αποβλήτων, τα μεγαλύτερα ποσοστά, σημειώνονται στην Εσθονία (64%) και στη Δανία (54%). Εξ άλλου, η Eurostat υπολογίζει ότι κάθε κάτοικος στην ΕΕ παράγει περίπου 481 κιλά σκουπιδιών τον χρόνο, ενώ στην Ελλάδα αναλογούν περίπου 506 κιλά σκουπιδιών, ανά κάτοικο. Τον μεγαλύτερο όγκο σκουπιδιών παράγουν ετησίως οι Λουξεμβούργιοι (653 κιλά ανά κάτοικο), οι Κύπριοι (624 κιλά) και οι Γερμανοί (617 κιλά).
γ) Ένα αντίστοιχο πρόγραμμα διεξήχθη σε Δήμους της Αττικής. Συγκεκριμένα, το έργο με την ονομασία «Athens Biowaste» εφάρμοσε πιλοτική διαλογή στην πηγή (ΔσΠ) των βιοαποβλήτων στον Δήμο Αθηναίων και στον Δήμο Κηφισιάς, που ξεκίνησε το 2013. Εφαρμόστηκε σε επιλεγμένες περιοχές, καλύπτοντας πληθυσμό της τάξης των 3.000 κατοίκων σε κάθε Δήμο. Οι περιοχές αυτές ήταν οι εξής: i) για τον Δήμο Αθηναίων: Κυπριάδου, Γκάζι, ii) για τον Δήμο Κηφισιάς: Κάτω Κηφισιά, Νέα Κηφισιά, Καστρί, Εκάλη (και επεκτάθηκε σε Στροφύλι και Κεφαλάρι). Τα βιοαπόβλητα που συλλέγονται, οδηγούνται στο Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης (ΕΜΑ), στα Άνω Λιόσια, όπου υφίστανται ξεχωριστή επεξεργασία με σκοπό την παραγωγή εδαφοβελτιωτικού (κόμποστ) υψηλής ποιότητας.
δ) Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΠΠΕΡΑΑ, ΕΠΕΜ ΑΕ για το έτος 2011, από το σύνολο των αστικών αποβλήτων ποσοστό 67% αντιστοιχεί σε βιο-αποικοδομήσιμα και, από αυτά, το 65% σε βιοαπόβλητα. Από τα βιοαπόβλητα, το 86% είναι οικιακά, το 13% βιοαπόβλητα εμπορικών δραστηριοτήτων και υπηρεσιών και μόλις το 1% απόβλητα βιομηχανιών τροφίμων.
ε) Η Θεσσαλία έρχεται πρώτη στην παραγωγή βιοαποβλήτων σε σχέση με τον συνολικό όγκο των αστικών της απορριμμάτων και ειδικότερα με ποσοστό 53,9% επί των συνολικών αστικών της αποβλήτων. Ακολουθούν το Βόρειο Αιγαίο με ποσοστό 48,3% και τα Ιόνια νησιά, η Στερεά Ελλάδα και η Δυτική Ελλάδα με 47%.
στ) Στο σύνολο της χώρας, ο μεγαλύτερος όγκος βιοαποβλήτων παράγεται στην Αττική, σε ποσοστό 35,55 επί των συνολικών παραγομένων σε ολόκληρη την χώρα και ακολουθούν η Κεντρική Μακεδονία με 15% και η Θεσσαλία με 8,14% (στοιχεία 2012).
ζ) OTA που έχουν εφαρμόσει ή σχεδιάζουν να εφαρμόσουν στο άμεσο μέλλον προγράμματα οικιακής κομποστοποίησης είναι οι εξής:
1) Ανατολική Μακεδονία Θράκη
Αλεξανδρούπολη, Δράμα, Ξάνθη, Σαμοθράκη, Ελευθερούπολη, Καβάλα, Φιλίππων
2) Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
Θέρμη
3) Ήπειρος
Πρέβεζα
4) Θεσσαλία
Αλμυρός, Καρδίτσα, Λάρισα
5) Δυτική Ελλάδα
Ιάρδανου, Πάτρα
6) Στερεά Ελλάδα
Θήβα, Λαμία
7) Αττική
Άγιος Στέφανος, Άγιος Ιωάννης Ρέντη, Άνοιξη, Αχαρνές, Βούλα, Γέρακας, Δροσιά, Ελευσίνα, Ζεφύρι, Ιλίο, Κερατέα, Κηφισιά, Κορυδαλλός, Κρυονέρι, Μαρούσι, Μελίσσια, Νέα Φιλαδέλφεια, Νέα Χαλκηδόνα, Νέο Ηράκλειο, Παιανία, Πετρούπολη, Σαλαμίνα, Ύδρα, Δ. Αθηναίων
8) Πελοπόννησος
Ερμιόνη, Καλαμάτα, Κόρινθος, Λεωνίδιο
9) Νότιο Αιγαίο
Πάρος, Ποσειδωνία
10) Κρήτη
Μοίρες
Σφακιά
Χερσόνησος.
η) Κάθε χρόνο παράγονται περίπου 120-140 εκατ. τόνοι βιοαποβλήτων στην ΕΕ και σχεδόν 90 εκατ. τόνοι είναι απόβλητα τροφών και τροφίμων (food waste).
θ) Σύμφωνα με στοιχεία του ECN (European Compost Network) εκτιμάται ότι το 25% των παραγομένων βιοαποβλήτων οδηγείται προς επεξεργασία σε μονάδες κομποστοποίησης και αναερόβιας χώνευσης, με τη Γερμανία (800 μονάδες) και την Αυστρία (461 μονάδες) να κατέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό και την Ιταλία (240 μονάδες), Αγγλία (220 μονάδες) και Ολλανδία (70 μονάδες) να ακολουθούν.
———— ♦ ————
.
.
Δημοσιεύτηκε στο dasarxeio.com | 28.12.2016
ΚατηγορίεςΠεριβάλλον
Απάντηση