Η αναγνώριση του καταλυτικού ρόλου των δασών και των χώρων πρασίνου για τη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας του πληθυσμού.
Οι προκλήσεις που ανακύπτουν για τον αστικό και χωροταξικό χειρισμό στο σχεδιασμό πράσινων υποδομών και οι ισχυροί διαχρονικοί δεσμοί της φύσης και της ανθρώπινης υγείας – ευεξίας αποτελούν το αντικείμενο εργασίας του Παγκόσμιου Συνεδρίου “Δάση για την Δημόσια Υγεία” (World Conference on Forests for Public Health, www.fph2019.org) που διεξάγεται στην Αθήνα και ολοκληρώνεται αύριο.
Σύμφωνα με τον Δρ. Χρίστο Θ. Γαλλής, Διευθυντή Ερευνών, στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ στη Θεσσαλονίκη και Πρόεδρο της Οργανωτικής και Επιστημονικής Επιτροπής του Παγκοσμίου Συνεδρίου “Δάση για την Δημόσια Υγεία”, η αστικοποίηση και οι σύγχρονες αλλαγές στον τρόπο ζωής έχουν περιορίσει τις δυνατότητες του ανθρώπου για επαφή με τη φύση σε πολλές κοινωνίες και ανάμεσα στους επιβαρυντικούς παράγοντες περιλαμβάνονται τα ολοένα και αυξανόμενα καθιστικά επαγγέλματα και επίπεδα ψυχικού άγχους ως απότοκα του αστικού τρόπου διαβίωσης, των σύγχρονων εργασιακών πρακτικών και των περιβαλλοντικών συνθηκών.
Το Παγκόσμιο Συνέδριο έχει σαν στόχο να συγκεντρώσει κορυφαίους επιστήμονες και ερευνητές στον κόσμο για να παρουσιάσουν τις μελέτες τους, την πιο σύγχρονη γνώση και θεωρίες τους, για να καταδείξουν ότι η επαφή με τη φύση και γενικότερα με τους χώρους πρασίνου βελτιώνει την ψυχική υγεία, ενισχύει τη διάθεση, τη ζωτικότητα και την ευεξία, μειώνοντας ταυτόχρονα τα επίπεδα του άγχους, της κατάθλιψης και της κούρασης.
“Η ανθρώπινη υγεία και η ευημερία είναι ζωτικά κοινωνικοπολιτικά θέματα και ζητήματα δημόσιας υγείας για σήμερα και για το μέλλον”, τονίζει ο Δρ. Χρίστος Θ. Γαλλής, Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και Πρόεδρος της Οργανωτικής και Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου. Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να επηρεάσει πολλά συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού όπως το αναπνευστικό, το καρδιαγγειακό, το νευρικό, το ουροποιητικό και το πεπτικό αλλά και να επηρεάσει δυσμενώς το αναπτυσσόμενο έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τα αστικά δάση μπορούν να απορροφήσουν ένα σημαντικό μέρος αυτής της αστικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης και έτσι να συμβάλουν στη βελτίωση της δημόσιας υγείας. Για αυτούς και για άλλους λόγους, οι σύγχρονες στρατηγικές παρεμβάσεις στη δημόσια υγεία θα πρέπει να εξετάσουν και να αξιοποιήσουν την αξία των δασών και των χώρων πρασίνου στον πολεοδομικό σχεδιασμό και τον γενικότερο χωροταξικό σχεδιασμό, σημειώνει ο ίδιος.
Ένα βασικό μήνυμα είναι ότι οι πόλεις μπορούν να ενισχύσουν τη δημόσια υγεία μέσω του αστικού σχεδιασμού πράσινων χώρων. Τα δάση, τα αστικά και περιαστικά δάση και οι άλλοι χώροι πρασίνου μπορούν να ενσωματωθούν στα συστήματα δημόσιας υγείας και στις πολιτικές για την προώθηση της ψυχικής και σωματικής υγείας και τη μείωση της νοσηρότητας και θνησιμότητας των κατοίκων, υποστηρίζοντας τη πνευματική χαλάρωση και την άμβλυνση του άγχους, την τόνωση της κοινωνικής συνοχής, ενθαρρύνοντας τη φυσική άσκηση και δραστηριότητα, μειώνοντας την έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους, θόρυβο και υπερβολική θερμότητα.
Δυστυχώς η αστικοποίηση και οι σύγχρονες αλλαγές σήμερα στον τρόπο ζωής έχουν περιορίσει τις δυνατότητες του ανθρώπου για επαφή με τη φύση σε πολλές κοινωνίες. Ταυτόχρονα, πολλές κοινωνίες αντιμετωπίζουν αυξανόμενη συχνότητα κακής σωματικής και ψυχικής υγείας που συνδέεται τόσο με το χρόνιο άγχος και την ανεπαρκή σωματική δραστηριότητα όσο και με την έκθεση σε ανθρωπογενείς περιβαλλοντικούς κινδύνους, οι οποίοι δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο από την ιατρική και την τεχνολογία. Ανάμεσα στους επιβαρυντικούς παράγοντες περιλαμβάνονται τα ολοένα και αυξανόμενα καθιστικά επαγγέλματα, η αλλαγή του τόπου ζωής (life style), τα αυξανόμενα επίπεδα ψυχικού άγχους ως απότοκα του αστικού τρόπου διαβίωσης και των σύγχρονων εργασιακών πρακτικών καθώς και των περιβαλλλοντικών συνθηκών. Η αύξηση του θορύβου, το θερμικό στρες και η ατμοσφαιρική ρύπανση συμβάλλουν και επιτείνουν στην επιβάρυνση της ψυχικής υγείας του σύγχρονου ανθρώπου. Αποτέλεσμα της δράσης και συνέργειας των προαναφερθέντων επιβαρυντικών παραγόντων είναι μείζονα προβλήματα δημόσιας υγείας, αυξημένες δαπάνες για συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, αλλά και μείωση της παραγωγικότητας στην εργασία, αυξημένη απουσία εργασίας και κακές κοινωνικές σχέσεις.
Από τη διεθνή επιστημονική έρευνα και βιβλιογραφία τεκμηριώνεται η θετική συσχέτιση της έκθεσης σε τέτοια φυσικά περιβάλλοντα και των διαφόρων δεικτών της ανθρώπινης υγείας. Το βασικό μήνυμα που αναδύεται από την τεκμηριωμένη έρευνα είναι ότι η επαφή με τη φύση, και γενικότερα με τους χώρους πρασίνου, βελτιώνει την ψυχική υγεία μειώνοντας τα προϋπάρχοντα επίπεδα άγχους, ενισχύοντας τη διάθεση, μειώνει την ένταση της κατάθλιψης, του θυμού, της κούρασης, αυξάνοντας τη ζωτικότητα και την ευεξία, επιτρέποντας την ανάκτηση των γνωστικών ικανοτήτων όπως η εστιασμένη προσοχή και με άλλους τρόπους υποστηρίζοντας τις αποκαταστατικές διαδικασίες και προστατεύοντάς τους από τις επιπτώσεις των μελλοντικών παραγόντων άγχους.
Ειδικότερα, τα αστικά δάση και οι αστικοί χώροι πρασίνου, μπορούν να παράσχουν διαδρόμους και χώρους για δραστηριότητες που βασίζονται στη φύση, οι οποίες μπορεί να έχουν όχι μόνο προληπτικές επιδράσεις στις ασθένειες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, αλλά και να ενισχύουν γενικότερα την υγεία των ανθρώπων. Το περπάτημα και άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με τη φύση σχετίζονται με τη θετική διάθεση, την αυξημένη συνεχή προσοχή και τη γνωστική λειτουργία, με μειωμένο φυσιολογικό στρες (π.χ. καρδιακό ρυθμό, αρτηριακή πίεση, σάκχαρο αίματος, ορμόνες στρες, κατάθλιψη, άγχος κλπ.) και βελτίωση φυσιολογικών λειτουργιών (π.χ., προάγοντας τη δραστηριότητα και αυξάνοντας τον αριθμό των κυττάρων φυσικών φονέων (natural killers – ΝΚ και των επιπέδων των διακυτταρικών αντικαρκινικών πρωτεϊνών και ενζύμων) συμβάλλοντας έτσι σε ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα και υγιές καρδιαγγειακό σύστημα.
Καραγιαννοπούλου Δέσποινα
ΚατηγορίεςΔασικά Οικοσυστήματα, Συνέδρια - Ημερίδες
Αφήστε μια απάντηση