Δρ Ελευθέριος Σταματόπουλος,
Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος Μελετητής
Πρώτα ένα παράδειγμα ως εισαγωγή. Το 2000 σημαντικό μέρος του Pickering στο Ηνωμένο Βασίλειο πλημμύρισε για τελευταία φορά.
Ακόμα και μέσα στην πόλη η κυκλοφορία ήταν εφικτή μόνο με βάρκες (βλ. τις φωτογραφίες που ακολουθούν). Φυσικά δεν θα σχολιάσουμε τις υπόλοιπες καταστροφές στην γεωργική παραγωγή κλπ.
Το Pickering[1] είναι μια μικρή πόλη στο Βόρειο Γιορκσάιρ της Αγγλίας.
Φωτογραφίες 1 & 2 Πλημμύρες στην περιοχή του Pickering του έτους 2000
Στις καταστροφικές πλημμύρες του έτους 2015 αλλά και τις μεταγενέστερες αυτών, που έπληξαν ολόκληρη την επαρχία, η μόνη πόλη που δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα ήταν το Pickering.
Τι είχε συμβεί; Είχε συμβεί αυτό που ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΜΕ ΠΙΑ ΕΜΕΙΣ!!!
Στην αρχή το Δημοτικό Συμβούλιο δέχθηκε διάφορες προτάσεις από διάφορους Μηχανικούς (καλή ώρα) που επικεντρώθηκαν στα γνωστά μας. Μεγάλα φράγματα, εγκιβωτισμοί χωρίς συνολικό σχεδιασμό που πλημμυρίζουν χειρότερα τα κατάντη εδάφη και τεράστιοι προϋπολογισμοί.
Επειδή όμως στην Αγγλία δεν λειτουργούν με γνώμονα τα μεγάλα ποσά και τα…απαραίτητα «τυχερά» και μάλιστα ό τι κάνουν προσπαθούν να το κάνουν καλά, ζήτησαν την βοήθεια των Δασικών Υπηρεσιών.
Και φυσικά πήραν το αυτονόητο. Ένα πλήρες σχέδιο για την απόσβεση των χειμαρρικών φαινομένων στοχευμένο στην ανάσχεση της ροής και την ομαλοποίηση της δίαιτας του νερού, με αποτέλεσμα τη μείωση των ακραίων ροών και επομένως ελαχιστοποίηση της πιθανότητας πλημμύρας.
Το σχέδιο που εφαρμόστηκε περιελάμβανε επάλληλα χαμηλά φράγματα. Πιο συχνά ξυλοφράγματα, αλλά και πέτρινα με ταυτόχρονη στήριξη της όχθης όπου ήταν αναγκαίο και παράλληλες φυτεύσεις με τα κατάλληλα είδη για την μείωση των απορροών.
Η ήπια αυτή παρέμβαση κόστισε το 10% του αντίστοιχου αρχικού προϋπολογισμού δημιουργώντας παράλληλα έναν παράδεισο για την ορνιθοπανίδα και εκπληκτικές παρόχθιες διαδρομές.
Φωτογραφία 3 : Ξυλόφραγμα στην περιοχή του Pickering
Φωτογραφία 4 : Κατασκευή ξυλοφράγματος στην περιοχή του Pickering
Η παρέμβαση ήταν τόσο πετυχημένη που δέχθηκε και την αναγνώριση, με την επίσκεψη του Διάδοχου Κάρολου.
Φωτογραφία 5 : Ο Διάδοχος με στελέχη της Τοπικής Δασικής Υπηρεσίας στην περιοχή του Pickering
Πόσοι γνωρίζουν άραγε ότι ΠΑΡΕΜΦΕΡΗ ΕΡΓΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΓΙΝΟΝΤΟΥΣΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟ 2005 ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ;
Σύμφωνα με τα Διεθνώς ισχύοντα, αυτά είναι έργα Δασικής Ορεινής υδρονομικής και γίνονται αποκλειστικά από Δασολόγους – Περιβαλλοντολόγους.
Στην Χώρα μας η αντιχειμμαρική προστασία ήταν πάντοτε συνδεδεμένη (σωστά) με παράλληλες αναδασώσεις στήριξης των λεκανών απορροής.
Με τον Νόμο ΒΨΜ/1900 έγινε η πρώτη Νομοθετική κατοχύρωση των αναδασώσεων και στην συνέχεια δημιουργήθηκαν τα πρώτα φυτώρια. Την ίδια εποχή ο πρώτος Τμηματάρχης του τότε Δασικού τμήματος ήταν ο Κ. Σάμιος. (Προσθέτουμε ότι την εποχή εκείνη, την αρμοδιότητα των Δασών είχε το Υπουργείο Οικονομικών και την φύλαξη τους η Χωροφυλακή). Η διαχείριση ήταν αρμοδιότητα του μικρού Δασικού τμήματος του Υπουργείου Οικονομικών).
Το τμήμα επέμεινε και για τις πρώτες αναδασώσεις, με αφετηρία τους λόφους γύρω από την Αθήνα. Τότε μετατράπηκαν όλοι οι ξεροί και διαβρωμένοι λόφοι του λεκανοπέδιου σε δάση ή άλση μέσω πολύ επιτυχημένων αναδασώσεων (υλοποιητής ήταν συνήθως ο Βαλσαμάκης) παρά τις επικρίσεις των εφημερίδων της εποχής.
Στη συνέχεια διατηρήθηκε η ίδια Πολιτική και επεκτάθηκε γρήγορα σε όλη την Ελλάδα. Ακολούθησε ο νόμος 1396/1918 που άνοιξε τον δρόμο για τις εκτεταμένες παραγωγικές αναδασώσεις και την αντιχειμμαρική προστασία. Το συνολικό έργο, μετά το έτος 1948, εντατικοποιήθηκε αξιοποιώντας και την Αμερικανική οικονομική βοήθεια.
Πάντως ήδη από το έτος 1900 είναι καταγεγραμμένη η πρώτη αναφορά στην σύγχρονη Ελλάδα, για την αναγκαιότητα της αντιχειμμαρικής προστασίας. Έγινε από τον τότε τμηματάρχη Δασών (Κ. Σάμιο) στην γενική Συνέλευση του Πολυτεχνικού Συλλόγου. (Σημειώνουμε ότι η σημερινή Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος της Θεσ/νίκης δημιουργήθηκε πρώτα ως Σχολή του ΕΜΠ, όπως είναι άλλοστε σε όλες τις Χώρες του Κόσμου. Μεταφέρθηκε το 1925 ως πρώτη Σχολή Θετικών Επιστημών στο νέο τότε Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης χωρίς ωστόσο να χάσει τον Πολυτεχνικό της Χαρακτήρα, ο οποίος μάλιστα εντάθηκε θεαματικά μέχρι σήμερα).
Εναι αλήθεια ότι ακολούθησε ένας ζωηρός διάλογος για το ποιος ήταν ο καταλληλότερος Επιστήμονας να αναλάβει το αντικείμενο της αντιχειμμαρικής και αντιδιαβρωτικής προστασίας. Οι Δασολόγοι ή οι Μηχανικοί. Και ποιοι Μηχανικοί;
Οι Πολιτικοί Μηχανικοί ή οι Τοπογράφοι;
Βέβαια σε ολόκληρη την Ευρώπη, ήδη από την εποχή του Γάλλου Δασολόγου Υδάτων και Δασών Louis Gabriel Prosper Demontzey2 και του Alexandre Surell[3] (δηλαδή από το 1850 ! ! !) είναι λυμένο. Με το αντικείμενο ασχολούνται μόνο οι Δασολόγοι.
Στην Χώρα μας αυτός ο διάλογος τελείωσε πολύ ουσιαστικά το 1931. Δέκα Δασολόγοι έγιναν δεκτοί (το ακαδημαϊκό έτος 1929-1930) στο τελευταίο έτος των Τοπογράφων Μηχανικών και απέκτησαν και νομικά και τις δύο ειδικότητες.
Στην συνέχεια στην Δασολογική Σχολή προστέθηκε σωρεία Τεχνικών Μαθημάτων και οι Δασολόγοι-Περιβαλλοντολόγοι πραγματοποίησαν τα επόμενα έτη (1931-2005) ένα πραγματικά ΚΥΚΛΩΠΙΟ έργο αντιχειμμαρικής προστασίας.
Η συνολική προσπάθεια ουσιαστικά διακόπηκε το έτος 2005 λόγω έλλειψης χρημάτων.
Μετά το έτος 2005 και την σύσταση της Ειδικής Γραμματείας υδάτων, όλα τα σχετικά χρήματα πέρασαν σε εκείνη. Τι έγινε λοιπόν;Στους ορεινούς όγκους ουσιαστικά τίποτα… Γίνονται αποκλειστικά και μόνο πανάκριβα πεδινά έργα συνήθως από Πολιτικούς Μηχανικούς.
Όσο και να επαναλαμβάνουν διακεκριμένοι επιστήμονες άλλων κλάδων και οι Δασολόγοι την Διεθνή Εμπειρία, ότι ΠΡΟΗΓΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΟΡΕΙΝΑ ΥΔΡΟΝΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑ, κανείς δεν ακούει.
Μόνο μετά από Δασικές πυρκαγιές αναγκαστικά, τα αντιπλημμυρικά γίνονται από Δασολόγους-Περιβαλλοντολόγους.
Τα έργα στους κάμπους και στις πόλεις όμως δεν είναι αντιχειμμαρικά αλλά έργα διευθέτησης κοίτης και αν είναι αποκομμένα από τα έργα της ορεινής ζώνης, είναι αναποτελεσματικά, πανάκριβα, τελικώς ανούσια και συχνά τραγικά. Πρόκειται για έργα όπως αυτά της ανακατασκευής της παλιάς Εθνικής οδού Αθηνών-Θήβας, δυστυχώς με νεκρούς (Φονικές πλημμύρες 2017).
Είναι έργα καταδικασμένα τουλάχιστον σε αστοχίες ή με απόκλιση της λειτουργίας τους σε σχέση με τους αρχικούς στόχους τους.
Ας αφήσουμε τα παλιά φράγματα. Δείτε μόνο τα νεότερα[4]. Το Φράγμα Καμαρών Ν. Σίφνου [2003], το δεύτερο Φράγμα Αγιάς Χανίων Ν. Κρήτης [1968], [2000], το Φράγμα Μυλοποτάμου Ν .Ίου [2003], το Φράγμα Φανερωμένης Ν. Νάξου [2001]
Όμως το έργο των Δασολόγων – Περιβαλλοντολόγων και συχνά και αυτοί οι ίδιοι, είναι συνήθως στα Βουνά. Εκεί δεν φτάνουν οι κάμερες ούτε καν οι Πολιτικοί Μηχανικοί.
Έτσι το έργο τους δεν μπορεί να γίνει ευρέως αντιληπτό από τους Πολιτικούς και τους Πολίτες.
Το ΠΔ 99/2018 προσπαθεί να γυρίσει την Ελλάδα στο 1800!!!
Το 2018 βγήκε ένα Προεδρικό Διάταγμα με βασικό συντάκτη έναν εγκάθετο του ΤΕΕ Υπουργό (του κου Σπίρτζη) και ενός ακόμα Υπουργού Περιβάλλοντος (κος Σταθάκης – Ήταν και κάτι άλλοι αλλά αυτοί ούτε το διάβασαν). Το Προεδρικό διάταγμα είναι το 99/2018 (ΦΕΚ Α’ 187/18).
Το διάταγμα τάχα «ρυθμίζει» (άλλα μάλλον ανακατεύει) τα επαγγελματικά «δικαιώματα» των Μηχανικών, ασχέτως αν έχουν τις αντίστοιχες ικανότητες και μάλιστα σε βάρος των δικαιωμάτων…άλλων ειδικοτήτων.
Έτσι στο εξής τις μελέτες και τα έργα προστασίας ευαίσθητων Οικοσυστημάτων ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΩΤΙΑ θα κάνουν οι Πολιτικοί Μηχανικοί!!! (άρθρο 3). Χωρίς βέβαια εχέγγυα.
Με ποια μαθήματα απέκτησαν αυτές τις ικανότητες; Με ποια πρακτική άσκηση; Με τα μαθήματα του οπλισμένου σκυροδέματος;
Τις φυτοτεχνικές μελέτες και τις μελέτες στα Πάρκα και της Δασοκομίας πόλεων (και τα έργα) θα κάνουν οι Αρχιτέκτονες αλλά όχι μόνον αυτοί. ΟΛΟΙ ΟΣΟΙ ΕΧΟΥΝ ΩΣ ΚΥΡΙΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥΣ ΤΑ ΜΠΕΤΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΛΑΚΟΣΤΡΩΣΕΙΣ.
Τις μελέτες διαχείρισης και προστασίας Δασών θα κάνουν οι… Περιβαλλοντολόγοι (χωρίς κανένα… μα κανένα μάθημα Διαχείρισης Δασών). Α!!! πήραν και όλα τα δικαιώματα να κάνουν και Δασικές μελέτες και έργα … Ασφαλώς ούτε και οι ίδιοι καταλαβαίνουν τι περιλαμβάνει ο όρος «Δασικές μελέτες». Έτσι και αλλιώς δεν διδάσκονται κανένα μα κανένα σχετικό μάθημα, οπότε δεν μπορούμε ούτε καν να τους εξηγήσουμε κάτι σχετικό (Βλέπε το άρθρο 13).
Τις μελέτες και τα έργα αντιχειμαρρικής προστασίας θα κάνουν πια μόνο οι Πολιτικοί Μηχανικοί. Επειδή όμως ξέρουν ότι απουσιάζουν από την αντίστοιχη προσπάθεια και τους έχει γίνει συνείδηση ότι δεν μπορούν μόνοι τους, έχουνε δώσει και στους Τοπογράφους ένα κοκαλάκι και έβαλαν δύο-τρείς ακόμα ειδικότητες για να μην νοιώθουν κι αυτοί ριγμένοι.
Είναι κι άλλες διατάξεις αλλά είναι τόσο αστείες που κάθε σχόλιο είναι περιττό.
Φανταστείτε να το πουν σε κάποιο διεθνές Συνέδριο…Θα μείνει εμβρόντητη ολόκληρη η Υφήλιος. Δεν θα πούνε όμως τίποτα. Όταν τους προκαλείς, συστηματικά απέχουν από κάθε συζήτηση. Τώρα στο ερώτημα: τι μυαλό κουβαλάνε, τι κοινωνική συνείδηση έχουν, με το να αναλαμβάνουν ευθύνες που δεν τις αντέχουν, αδυνατώ να απαντήσω.
Δεν γράφω άλλα προς το παρόν. Φυσικά έγινε έγκαιρα η σχετική προσφυγή στο ΣτΕ από τους Ελεύθερους Επαγγελματίες και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο.
Όμως το ΣτΕ τώρα είναι απασχολημένο… Έχει να βγάλει απόφαση για το αν είναι αντισυνταγματική η περικοπή των συντάξεων (όχι βέβαια για τους Δικαστές αλλά για τους άλλους. Για τον εαυτό τους έχουν πάρει νωρίς-νωρίς απόφαση).
Είχαν και «το καθήκον» να βγάλουν και την απόφαση 710/2020 με την οποία ξεριζώνουν μεγάλο μέρος από τους ελαιώνες μας, τους κερασώνες μας, τις καλλιέργειες ακτινιδίων.
Προηγείται βλέπετε το ξερίζωμα των αγροτών από τις εστίες τους. Ήταν ανάγκη να βγάλουν πρώτα απόφαση για να βοηθήσουν τους Ιταλούς, Ισπανούς, Τούρκους κλπ καλιεργητές με την προφανή στρέβλωση του Συντάγματος.
Έτσι δεν παίρνει απόφαση για το ΑΝΤΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ, ΑΝΤΕΘΝΙΚΟ, ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ, ΑΝΤΙΚΟΙΝΩΝΙΚΟ, ΑΝΟΗΤΟ και κατάπτυστο διάταγμα μιας επαγγελματικής «συμμορίας» …
Οι μηχανικοί υπουργοί σφυρίζουν αδιάφορα. Οι υπόλοιποι χαμογελάνε αμήχανα σαν να παρεδέχονται το λάθος, μας χτυπάνε στην πλάτη, μας λένε ότι θα διορθωθεί και… δεν κάνουν τίποτα.
Και επειδή το ΣτΕ δεν παίρνει απόφαση, να τους θυμίσω (έτσι… για βοήθεια) ότι ήδη έχουν πάρει ανάλογες αποφάσεις και όσο καθυστερεί η απόφαση, οι διάφοροι «μπετατζήδες» κάνουν το παιχνίδι τους.
Η ζημιά που γίνεται τώρα στα Οικοσυστήματά μας θα είναι σε λίγο μη αντιστρέψιμη.
Σε διάφορους Δήμους και το ίδιο το Υπουργείο Υποδομών … κατακρεουργούν το περιβάλλον και τα δάση μας … χωρίς να ντρέπονται, εφαρμόζοντας το Διάταγμα.
ΦΥΣΙΚΑ Η ΧΩΡΑ ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΑΝΕΧΘΕΙ ΤΑ ΠΙΡΑΝΧΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΑΝΙΒΑΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΤΕΕ.
ΟΜΩΣ ΠΟΣΑ ΑΚΟΜΑ ΧΡΟΝΙΑ ΘΑ ΠΑΜΕ ΠΙΣΩ; ΠΟΣΟ ΘΑ ΑΣΧΗΜΟΝΟΥΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ;
ΠΟΣΟ ΘΑ ΑΝΕΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΘΑ ΑΣΧΟΛΟΥΜΑΣΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΘΕ ΛΟΓΗΣΝΤΕΜΟΝΤΕ, ΟΠΙΣΘΟΔΡΟΜΙΚΟΥΣ, ΑΝΙΣΤΟΡΙΤΟΥΣ, ΑΜΟΡΦΩΤΟΥΣ, ΑΔΙΣΤΑΚΤΟΥΣ «ΑΓΑΠΗΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ»;
————————-
Πηγές
[1] https://www.kirkbymoorside.info/tag/flooding/
[2] Debarbieux B., Rudaz G. “The Mountain: A political History from the Enlightenment to the Present” CRNS Editions 2010 (σελ. 94/Κεφάλαιο 4)
[3] Louis Gabriel Prosper Demontzey, Πηγή https://fr.wikipedia.org/wiki/Prosper_Demontzey
[4] ΔΑΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (1973), Πάνος Γρίσπος
[5] Αστοχίες και Ατυχή Συμβάντα Ελληνικών Φραγμάτων Ν. Ι. Μουτάφης, Δρ. Πολιτικός Μηχανικός Λέκτορας ΕΜΠ. Πηγή: Πανελλήνιο συνέδριο μεγάλων φραγμάτων (1ο : 2008 : Λάρισα) / / ΤΕΕ – Τμ. Κεντρ. & Δυτ. Θεσσαλίας . τ. 2
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ
Φωτογραφία 6 : Ξυλοφράγματα μετά από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007
(Παλαιοχούνι Αρκαδίας. Πηγή: Δρ. Ελ. Σταματόπουλος)
Φωτογραφία 7 : Ξυλοφράγματα μετά από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007
(Παλαιοχούνι Αρκαδίας. Δεξιά ο Διευθυντής Δασών Σπ.Πολίτης. Πηγή: Δρ. Ελ. Σταματόπουλος)
Φωτογραφία 8: Επάλληλα ξυλοφράγματα μετά από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007
(Στα ανάντη της Μεγαλόπολης Αρκαδίας. Πηγή: Δρ. Ελ. Σταματόπουλος)
Φωτογραφία 9: Τα Ξυλοφράγματα έναν χρόνο μετά την εγκατάστασή τους το 2007
(Φωτο 2008. Στα ανάντη της Μεγαλόπολης Αρκαδίας. Πηγή: Δρ. Ελ. Σταματόπουλος)
Φωτογραφία 10: Κλαδοπλέγματα και κορμοδέματα στα ανάντι της παλιάς Εθνικής οδού Τρίπολης –Μεγαλόπολης (Πηγή: Δρ. Ελ. Σταματόπουλος)
Φωτογραφία 11: Φράγμα της Δασικής Υπηρεσίας που κατασκευάστηκε το 1939 στο χείμαρρο Ξηρίλλα Φαλαίας Ηπείρου
(από το αρχείο της δασικής υπηρεσίας).
Φωτογραφία 12: Φράγματα και φυτοκομικές εργασίες στο χείμαρρο Μετσόβου (από το αρχείο της δασικής υπηρεσίας).
Φωτογραφία 13: Εγκάρσια φράγματα σε χείμαρρο λάβας (Πάμισος) περιοχής Μουζακίου Καρδίτσας (από το αρχείο της δασικής υπηρεσίας).
Φωτογραφία 14: Το φυσικό στοιχείο, ο βράχος, ενσωματώνονταν στο ανθρώπινο έργο, στο φράγμα (από το αρχείο της δασικής υπηρεσίας).
Φωτογραφία 15: Ένας τόπος εξυγιάνθηκε και μεταμορφώθηκε: εικόνα της συνολικής φυτοτεχνικής αποκατάστασης της λεκάνης του χειμάρρου Κρουσοβίτη Σιδηροκάστρου Ν. Σερρών το 1952, με ηλικία φυτών 9 ετών (από το αρχείο της δασικής υπηρεσίας-Τα φράγματα της δασικής υπηρεσίας ως «ζώσα» ύλη Αντώνιου Β. Καπετάνιου Δασολόγου – Περιβαλλοντολόγου)
Φωτογραφία 16: Επίσκεψη εμπειρογνωμόνων του FAO στα έργα χειμαρρικής διευθέτησης του Ν. Σερρών το 1959 (εδώ στο φράγμα Αγίας Κυριακής Σερρών, από το αρχείο της δασικής υπηρεσίας). Βρήκαν τα έργα αυτά άρτια από πλευράς τεχνικής και ιδιαιτέρως αποτελεσματικά ως προς την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού, της ανάσχεσης δηλαδή της χειμαρρικής δράσης στον ορεινό χώρο.
Φωτογραφία 17: Διαδοχικά φράγματα χείμαρρου Αμμούδα Ν. Σερρών εν συνδυασμό με φυτοτεχνική διευθέτηση των έντονα διαβρωμένων πρανών, το έτος 1959 (από το αρχείο της δασικής υπηρεσίας).
Φωτογραφία 18: Σήμερα, τέτοια υψηλά έργα λείπουν. Μπορούμε να τα κάνουμε αλλά από την δημιουργία της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων δεν υπάρχουν βλέπεις χρήματα για αντιχειμμαρική προστασία… (από το αρχείο της δασικής υπηρεσίας).
Φωτογραφία 19: (Δεξιά) Διαδοχικά εγκάρσια φράγματα για την ανάσχεση της χειμαρρικής ροής. (Αριστερά) Δέστε πώς το μιμήθηκαν αυτό στο πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης». (από το αρχείο της δασικής υπηρεσίας και Τα φράγματα της δασικής υπηρεσίας ως «ζώσα» ύλη Αντώνιου Β. Καπετάνιου Δασολόγου – Περιβαλλοντολόγου)
Τα ενυπόγραφα κείμενα δημοσιεύονται αυτούσια και εκφράζουν τον συντάκτη τους, χωρίς να συμπίπτουν κατ’ ανάγκη με την άποψη του dasarxeio.com
ΚατηγορίεςΑπόψεις, Δασική Υπηρεσία
Απάντηση