Λήμνος, Άνοιξη (από το διαδίκτυο)
 |
Απόδοση στα Ελληνικά Μανώλης Καπάνταης, Δασολόγος – Περιβαλλοντολόγος τ. Δ/ντης Πρασίνου |
Αν για τη φετινή χρονιά ημερολογιακά είναι η πρώτη ημέρα της Άνοιξης, ας δούμε τι αναφέρεται γι’ αυτήν από την έρευνα στις Ευρωπαϊκές χώρες. Η κλιματική αλλαγή έχει σαφείς επιπτώσεις σε βιολογικά συστήματα.
Από τη Γερμανική Μετεωρολογική Υπηρεσία (DWD)
Φαινολογία στην κλιματική αλλαγή
Μετατόπιση των φαινολογικών εποχών
Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη αλλάξει σημαντικά τη χλωρίδα στη Γερμανία, κάτι που φαίνεται στις χρονικές μετατοπίσεις στις περιόδους βλάστησης. Είναι αλήθεια ότι ο χειμώνας στη Γερμανία δεν ήθελε να ενδώσει εντελώς το πρώτο μισό του Μαρτίου. Έφερε ακόμη και υγρό και κρύο καιρό, με χιόνι και χιονόνερο στα πεδινά και περιφερειακά άσπρισε ξανά, ειδικά σε μεσαία υψόμετρα. Ωστόσο, η βλάστηση έχει ήδη ξυπνήσει από τη χειμερία νάρκη της. Μετά από μια εξαιρετικά ήπια περίοδο καιρού, στο τέλος του έτους και το πρώτο μισό του Ιανουαρίου, η Φουντουκιά άρχισε να ανθίζει ήδη από τις 16 Ιανουαρίου κατά μέσο όρο σε όλη τη Γερμανία και από τις 10 Ιανουαρίου στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Αυτό σημαίνει ότι η πρώιμη άνοιξη, όπως και η πρώτη άνοιξη (στην οποία βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή), ξεκίνησε πολύ νωρίτερα από το «κανονικό», το οποίο είχε ήδη συζητηθεί αναλυτικά στο θέμα της ημέρας, μάλιστα από την προηγούμενη μέρα.
Αλλά τι σημαίνει στην πραγματικότητα «κανονικό» σε περιόδους υπερθέρμανσης του πλανήτη, ή για να το θέσω αλλιώς:
έχουν αλλάξει οι περίοδοι ανάπτυξης στη Γερμανία ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής;
Θέλουμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα στο σημερινό θέμα της ημέρας.
Το τμήμα «φαινολογίας» (ελληνικά: «μελέτη εμφανίσεων») ασχολείται με θέματα αυτού του είδους. Η Φαινολογία εξετάζει την ανάπτυξη των φυτών και των ζώων κατά τη διάρκεια του έτους, για παράδειγμα χρησιμοποιώντας τους χρόνους έναρξης για την ανάπτυξη των φύλλων, την ανθοφορία και την ωρίμανση των καρπών (οι λεγόμενες φυτικές φάσεις) διαφορετικών φυτικών ειδών.
Φαινολογία
Η φαινολογία είναι η μελέτη του χρονοδιαγράμματος των γεγονότων του κύκλου ζωής όλων των ζωντανών οργανισμών. Ο κύκλος ζωής ενός οργανισμού είναι η χρονική περίοδος που περιλαμβάνει μια γενεά μέσω της αναπαραγωγής. Έτσι, όταν σκεφτόμαστε έναν κύκλο ζωής σε έναν οργανισμό, δεν αναφερόμαστε αναγκαστικά στη διάρκεια της ζωής του, αλλά μάλλον στο χρονικό διάστημα που χρειάζεται για την αναπαραγωγή μιας γενιάς. Τα συμβάντα του κύκλου ζωής είναι επίσης γνωστά ως φαινοφάσεις. Στα φυτά οι φαινοφάσεις (μεταξύ άλλων) περιλαμβάνει, το πρώτο φύλλο, ματιών (σε ξύλωμα/βλαστούς) που έχουν ‘σκάσει’, πρώτο λουλούδι, τελευταίο λουλούδι, πρώτα ώριμα φρούτα, διασπορά σπόρων, αλλαγή χρώματος φύλλου. Στα ζώα, οι φαινοφάσεις περιλαμβάνουν (μεταξύ άλλων) το ζευγάρωμα, την παραγωγή απογόνων, τη γέννηση, τη χειμερία νάρκη και τη μετανάστευση.
Η Γερμανική Μετεωρολογική Υπηρεσία (DWD) διαθέτει ένα «θησαυροφυλάκιο δεδομένων» που είναι μοναδικό στο πεδίο εφαρμογής του παγκοσμίως από παρατηρήσεις που πηγαίνουν πολύ πίσω στο παρελθόν. Για το σκοπό αυτό, το DWD λειτουργεί ένα πυκνό δίκτυο παρακολούθησης που αποτελείται από 1100 εθελοντές περίπου ανταποκριτές κάθε χρόνο. Καταγράφουν συνεχώς την ανάπτυξη ορισμένων φυτών σε ακτίνα 5 χιλιομέτρων και στο ίδιο υψόμετρο γύρω από την τοποθεσία τους και αναφέρουν αυτά τα δεδομένα στο DWD στο τέλος του έτους. Για παράδειγμα, παρατηρούν μια συγκεκριμένη Οξιά χρόνο με τον χρόνο και σημειώνουν πότε βλαστάνει η να ανθίζει την άνοιξη, ή πότε ρίχνει τα φύλλα της το φθινόπωρο. Μπορούν να παρατηρηθούν έως και 168 φυτικές φάσεις και οι ημερομηνίες που χρονολογούνται από το 1951, σε ορισμένα δε μέρη ακόμη και τον 19ο αιώνα.
Μια υποομάδα ετήσιων ρεπόρτερ (επί του παρόντος 317 παρατηρητές) δραστηριοποιείται επίσης ως άμεσοι ρεπόρτερ. Παρατηρούν τα πιο πρώιμα φυτά, για παράδειγμα τη πιο πρώιμη Φορσύθια που αρχίζει να ανθίζει κοντά τους και το αναφέρουν αμέσως στην υπηρεσία DWD. Αυτά τα δεδομένα ανάγονται στο έτος 1992 για συνολικά 83 φυτικές φάσεις. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε την πλήρη έκδοση της εφαρμογής προειδοποίησης καιρού του DWD για να υποβάλετε αναφορές φυτών από την περιοχή σας και να προσθέσετε φωτογραφίες σε αυτές. Θα χαρούμε πολύ να μοιραστείτε τις παρατηρήσεις σας σε μια κυριακάτικη βόλτα ή στο δρόμο σας για δουλειά μαζί μας, επεκτείνοντας έτσι το μοναδικό μας σύνολο δεδομένων.
Σχήμα 1: Αλλαγή στους χρόνους έναρξης των «φαινολογικών εποχών» στη Γερμανία.
Με τη βοήθεια όλων αυτών των δεδομένων παρατήρησης, το έτος μπορεί να χωριστεί σε φαινολογικές εποχές, οι οποίες μπορούν να απεικονιστούν με το «φαινολογικό ρολόι» (Σχ. 1 έως 3).
Οι δέκα φαινολογικές εποχές πρώιμης, πρώιμης και πλήρους άνοιξης, νωρίς, μέσα και τέλη καλοκαιριού, πρώιμο, πλήρες και τέλος φθινοπώρου και ο φαινολογικός χειμώνας απεικονίζονται δεξιόστροφα.
Έχουμε ήδη ασχοληθεί με τα δύο πρώτα. Κάθε μια από αυτές τις εποχές ανοίγει από μια συγκεκριμένη βασική φάση (Μπορείτε να καλέσετε την τρέχουσα ένδειξη δείκτη του φαινολογικού ρολογιού για την ομοσπονδιακή πολιτεία σας σε σύγκριση με τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο εδώ. https://www.dwd.de/DE/leistungen/phaeno_uhr/phaenouhr.html?nn=16102
Σχήμα 2: όπως σχήμα 1, για τη Σαξονία.
Σχήμα 3: όπως σχήμα 1, για τη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία.
Ας επιστρέψουμε τώρα στο αρχικό ερώτημα εάν οι καλλιεργητικές εποχές έχουν αλλάξει ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής τις τελευταίες δεκαετίες.
Το Σχήμα 1 συγκρίνει την πορεία του έτους και τη διάρκεια των φαινολογικών εποχών για τη Γερμανία κατά την περίοδο 1961-1990 (εξωτερικός δακτύλιος) με την πιο πρόσφατη περίοδο 1991-2020 (εσωτερικός δακτύλιος). Γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι τα έτη 1991-2020 η πρώιμη άνοιξη, που ορίζεται από την έναρξη της άνθησης της Φουντουκιάς, ξεκινά πολύ νωρίτερα από την προηγούμενη περίοδο 1961-1990. Ενώ οι αρχές της άνοιξης δεν χτύπησαν την πόρτα μέχρι τις 3 Μαρτίου κατά μέσο όρο, τα άνθη της Φουντουκιάς άρχισαν να ανθίζουν περισσότερο από δύο εβδομάδες νωρίτερα (στις 14 Φεβρουαρίου) στην πιο πρόσφατη περίοδο. Αυτή η πρωιμότητα είναι επίσης εμφανής στις περισσότερες άλλες φαινολογικές εποχές. Ωστόσο, το τέλος του φθινοπώρου (αποχρωματισμός των φύλλων της Βελανιδιάς (Quercus robur) και ο χειμώνας (πτώση των φύλλων της Βελανιδιάς (Quercus robur)) έχουν μόνο ελαφρώς μετατοπιστεί προς τα πίσω. Κυρίως λόγω των ηπιότερων χειμώνων, ο λήθαργος της βλάστησης (φαινολογικός χειμώνας) είναι πλέον σημαντικά μικρότερος (1961-1990: 120 ημέρες, 1991-2020: 101 ημέρες). Αυτή η τάση προς ένα νωρίτερο ξύπνημα της άνοιξης και ένα αναβληθέν καλοκαίρι παρατηρείται σε όλες τις περιοχές της Γερμανίας, έτσι ώστε η κλιματική αλλαγή στη Γερμανία να έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερες περιόδους ανάπτυξης. Ωστόσο, υπάρχουν περιφερειακές διαφορές, ειδικά στην αρχή της άνοιξης (Σχήμα. 2 και 3).
Στην ανατολική Γερμανία, η πρώιμη άνοιξη αρχίζει συνήθως αργότερα από ό,τι στη δυτική. Στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, η άνθηση της Φουντουκιάς αναμένεται τώρα να ξεκινήσει στις 5 Φεβρουαρίου και στη Σαξονία «όχι μέχρι» τις 22 Φεβρουαρίου. Αυτό σημαίνει ότι στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία η περίοδος χειμερίας νάρκη μειώθηκε από 109 (1961-1990) σε 91 ημέρες (1991-2020) και στη Σαξονία από 130 σε 111 ημέρες.
Σχήμα 4: Σχέση μεταξύ της ετήσιας απόκλισης της θερμοκρασίας (Ιανουάριος έως Απρίλιος) και της έναρξης της άνθισης του είδους Προύνος ο ακανθώδης στο Geisenheim μεταξύ 1896 και 2022.
Αυτές οι αλλαγές συνδέονται στενά με την αύξηση της θερμοκρασίας, όπως φαίνεται εντυπωσιακά από το παράδειγμα του Geisenheim στο Rheingau. Εκεί, τόσο τα φαινολογικά όσο και τα καιρικά δεδομένα ανάγονται στα τέλη του 19ου αιώνα. Το Σχήμα 4 δείχνει τη σύνδεση μεταξύ της έναρξης της άνθισης του sloe και της απόκλισης της θερμοκρασίας από τη μακροπρόθεσμη μέση τιμή από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο.
Όπως μπορείτε να δείτε, σε χρόνια με αρνητική απόκλιση θερμοκρασίας, η άνθιση του Προύνου ξεκινά συνήθως αργότερα από τον μέσο όρο (στο Geisenheim στις 3 Απριλίου) και αντίστροφα. Επιπλέον, μπορεί να φανεί ξεκάθαρα ότι από τη δεκαετία του 1990, η άνθιση του Προύνου ο ακανθώδης στο Geisenheim ξεκίνησε κατά μέσο όρο δύο έως τρεις εβδομάδες νωρίτερα, κάτι που επίσης συσχετίζεται καλά με τις υψηλότερες θερμοκρασίες μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου.
Σύγκριση των τρεχουσών φαινολογικών εποχών με τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο στη Γερμανία και στα ομοσπονδιακά κράτη
Σχήμα 5. Σύγκριση των τρεχουσών φαινολογικών εποχών με τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο στη Γερμανία και στα ομοσπονδιακά κράτη.
Σημείωση: Μετά το γραφικό με το εναλλακτικό κείμενο “Γραφικό, επιλεγμένο προϊόν για την υπηρεσία” υπάρχουν δύο κουμπιά: “Γραφικό” και “Πίνακας”, καθώς και άλλα στοιχεία λειτουργίας για “Λήψη / Μεγέθυνση”, “Εκτύπωση” και “Απόδοση” το προφίλ στην προεπιλεγμένη κατάσταση επαναφέρεται στην προεπιλογή”. Οι προσβάσιμοι πίνακες δεδομένων για το γραφικό μπορούν να καλούνται με το κουμπί “Πίνακας”.
Το φαινολογικό έτος μπορεί να κατασκευαστεί από τους χρόνους έναρξης των χαρακτηριστικών σταδίων βλάστησης και να εμφανίζεται σε ένα λεγόμενο φαινολογικό ρολόι. Κάθε φαινολογική περίοδος ξεκινά με μια ηγετική φάση και τελειώνει με την έναρξη της επόμενης σεζόν. Κάθε κύρια φάση καταγράφεται στο ρολόι μόνο όταν έχουν ληφθεί όλες οι αναφορές για τη φάση από την περιοχή ή δεν αναμένονται περαιτέρω αναφορές. Ωστόσο, στην «τρέχουσα ανάπτυξη του φυτού» αυτή η φάση ήδη παρατηρείται και εμφανίζεται επίσης. Η μακροπρόθεσμη μέση πορεία των φαινολογικών εποχών φαίνεται στον εξωτερικό δακτύλιο του φαινολογικού διπλού ρολογιού που φαίνεται εδώ. Συγκριτικά, η τρέχουσα πορεία των φαινολογικών εποχών φαίνεται στον εσωτερικό δακτύλιο. Η διάρκεια μιας φαινολογικής περιόδου (σε ημέρες) δίνεται απευθείας στον δακτύλιο ή στο αντίστοιχο τμήμα δακτυλίου τόσο για τον εξωτερικό όσο και για τον εσωτερικό δακτύλιο.
Άλλα φαινολογικά προϊόντα
Ετήσια φαινολογική στατιστική
Σχήμα 6. Σύγκριση της τρέχουσας ανάπτυξης των φυτών με τα προηγούμενα χρόνια στη Γερμανία και τα ομοσπονδιακά κράτη.
Σημείωση: Μετά το γραφικό με το εναλλακτικό κείμενο “Γραφικό, επιλεγμένο προϊόν για την υπηρεσία” υπάρχουν δύο κουμπιά: “Γραφικό” και “Πίνακας”, καθώς και άλλα στοιχεία λειτουργίας για “Λήψη / Μεγέθυνση”, “Εκτύπωση” και “Απόδοση” το προφίλ στην προεπιλεγμένη κατάσταση επαναφέρεται στην προεπιλογή”. Οι προσβάσιμοι πίνακες δεδομένων για το γραφικό μπορούν να καλούνται με το κουμπί “Πίνακας”.
Το διάγραμμα δείχνει τη μέση ημερομηνία παρατήρησης της επιλεγμένης φαινολογικής φάσης κατά το τρέχον έτος και τα προηγούμενα έτη που ολοκληρώθηκε αυτή η φάση. Μια φάση θεωρείται ολοκληρωμένη όταν έχει επιτευχθεί ποσοστό αναφοράς άνω του 80% και δεν έχουν ληφθεί νέες αναφορές τις τελευταίες 15 ημέρες. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, το ακόλουθο κριτήριο ισχύει για μια ολοκληρωμένη φάση: ποσοστό αναφοράς μικρότερο ή ίσο με 80% και καμία νέα αναφορά τις τελευταίες 30 ημέρες.
Το ποσοστό αναφοράς είναι ο λόγος του αριθμού των αναφορών προς τις αναμενόμενες αναφορές. Η τρέχουσα κατάσταση ανάπτυξης μπορεί να ταξινομηθεί συγκρίνοντάς την με τη μέση τιμή. Εάν μια φάση δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, εμφανίζονται δύο διαγράμματα. Το επάνω μέρος δείχνει τις μέσες ημερομηνίες παρατήρησης του τρέχοντος έτους και τα προηγούμενα έτη με το τρέχον ποσοστό αναφοράς, το κάτω μέρος δείχνει τις μέσες ημερομηνίες παρατήρησης των τελευταίων ετών όταν ολοκληρώθηκε η φάση.
Πηγή: dwd.de
ΚατηγορίεςΠεριβάλλον
Απάντηση