Φασκόμηλο

Λατινική ονομασία: Salvia officinalis L. L. 

Οικογένεια: Lamiaceae 

ΙΣΤΟΡΙΑ

Γνωστή και ως φασκομηλιά, αλησφακιά, φλησκούνι. Το επιστημονικό του όνομα προέρχεται από το λατινικό ρήμα «salvare» που σημαίνει σώζω. Ο Διοσκουρίδης το αναφέρει ως βάλσαμο των ματιών και το συστήνει κατά των αιμορραγιών. Ο Θεόφραστος και ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσαν για θεραπευτικούς σκοπούς. Στην αρχαιότητα ως ρόφημα ήταν συνδεδεμένο με τη μακροβιότητα και την αποκατάσταση της μνήμης. Το χρησιμοποιούσαν για γαργάρες και πλύσιμο του στόματος αντί για οδοντόκρεμα. Οι Ρωμαίοι ως ιερό φυτό το συνιστούσαν για τα δαγκώματα των φιδιών. Στο Μεσαίωνα το χρησιμοποιούσαν κατά της χολέρας, των υψηλών πυρετών και της επιληψίας. Οι Κινέζοι το χρησιμοποιούσαν στην παραδοσιακή Ιατρική και αντάλλασαν κατά το 17ο αιώνα τριπλάσια ποσότητα της καλύτερης ποιότητας τσαγιού με μια αντίστοιχη του φασκόμηλου.

ΚΑΤΑΓΩΓΗ

Αυτοφυές της Μεσογείου ιδιαίτερα της Αδριατικής και της Ν. Ευρώπης. Στη χώρα μας το συναντούμε αυτοφυές στη Βόρειο Ελλάδα.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Μικρός πολυετής αειθαλής θάμνος, ύψος και άνοιγμα κόμης μέχρι 70 εκ., άνθη μεγάλα μπλε-μωβ κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο. Τα φύλλα του είναι ασημένια-πράσινα, μακρόστενα, με έντονες νευρώσεις και πολύ αρωματικά.

ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ-ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

Με μοσχεύματα ή σπόρους. Τα μοσχεύματα μήκους περίπου 10 εκ. κόβονται από το νεαρό φυτό πριν ανθίσει, αργά την άνοιξη ή νωρίς το καλοκαίρι. Οι σπόροι είναι αρκετά μεγάλοι, χρώματος σκούρου καφέ και συλλέγονται το καλοκαίρι. Η σπορά γίνεται την άνοιξη απευθείας στο χώρο της καλλιέργειας. Τα μοσχεύματα είναιτμή-ματα κορυφαίων βλαστών κόβονται το καλοκαίρι και τοποθετούνται σε μίγμα τύρφης και περλίτη αναλογίας 1:1. Το μείγμα διατηρείται σχετικά υγρό. Αποτελέσματα φαίνονται σε 3-4 εβδομάδες. Οι αποστάσεις φύτευσης είναι 60 εκ. μεταξύ των φυτών επί της γραμμής φύτευσης και 80 εκ. μεταξύ των γραμμών. Το φασκόμηλο είναι πολύ ανθεκτικό στην ξηρασία, καλό λοιπόν είναι να αποφεύγονται τα συχνά ποτίσματα. Αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά και στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Χρειάζεται έδαφος ή εδαφικό μίγμα μέτριο σε θρεπτικά στοιχεία. Προτιμάει ηλιόλουστα μέρη, αλλά όχι τον καυτό ήλιο, και εδάφη με καλή στράγγιση. To pH του εδάφους πρέπει να είναι μεταξύ 7 και 8.

ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ

Τα φύλλα κόβονται όλη τη διάρκεια του χρόνου αφού ο θάμνος είναι αειθαλής. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν φρέσκα, κατεψυγμένα ή να αποξηρανθούν. Κατά τη διάρκεια της αποξήρανσης πρέπει να διατηρηθεί το πράσινο χρώμα των φύλλων. Η κακή αποξήρανση ή η κακή διατήρηση του δίνει αντίστοιχα κακή γεύση όταν χρησιμοποιηθεί Είναι λοιπόν προτιμότερο να χρησιμοποιείται φρέσκο.

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΑ

Περιέχει φαινολικά οξέα τα οποία του προσδίδουν αντιβακτηριακή και αντισηπτική δράση. Η υψηλή περιεκτικότητα σε θυμόλη του προσδίδει αντισηπτικές ιδιότητες. Το αφέψημά του αντιμετωπίζει το κρυολόγημα, τον πονόλαιμο και τη γρίπη. Είναι χωνευτικό και τονωτικό του στομάχου. Μείγμα του αφεψήματος με λίγο μηλόξυδο είναι ιδανικό για γαργάρες, βοηθάει στην αντιμετώπιση της λαρυγγίτιδας, της στοματίτιδας και της ουλίτιδας.

ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ

Το αιθέριο έλαιο του φασκόμηλου χρησιμοποιείται στην κοσμητολογία, την αρωματοποιία και την ποτοποιία. Τα αποξηραμένα ή φρέσκα φύλλα του χρησιμοποιούνται και στη συντήρηση των τροφίμων.

Ιδανικό για αρωματικό στο ξίδι ή το λάδι. Εάν φυτευτεί κοντά σε άλλα φυτά όπως το αμπέλι ή τα λάχανα απωθεί κάποια βλαβερά έντομα. Σαν καλλυντικό συνιστά-ται για λιπαρά δέρματα

Προσοχή: Απαιτείται έλεγχος στη συχνότητα της χρήσης του αφεψήματος. Παρατεταμένη και καθημερινή χρήση πάνω από δύο συνεχείς εβδομάδες μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητα συμπτώματα όπως ελαφρά δηλητηρίαση. Οι μικρές ποσότητες που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική θεωρούνται ακίνδυνες.

Για να διαβάσετε τις συνταγές κάντε διπλό κλικ στην εικόνα που ακολουθεί

Πηγή: Μαλούπα Ε.,  Στικούδη Μ., «Αρώματα και Γεύσεις από τον Βοτανικό Κήπο», Κ.Π.Ε. Βερτίσκου, Θεσσαλονίκη 2009.

Δείτε επίσης:

• Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων (Β.Β.Κ.Κ.)
• Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου

ΚατηγορίεςΧλωρίδα

Tags: φασκόμηλο, Αρωματικά Φυτά, Βότανα, Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βερτίσκου, Φαρμακευτικά φυτά, Salvia officinalis