Εδώ δίπλα μας, λίγο πιο πάνω από την Κριτσά, έχει διασωθεί ερχόμενο από το βάθος των αιώνων ένα μικρό σήμερα τμήμα από το άλλοτε φημισμένο δάσος με τα κυπαρίσσια, που κάποτε σκέπαζε σχεδόν όλη την Κρήτη. Η ομάδα μας έχει επισκευθεί πολλές φορές την περιοχή χωρίς όμως ποτέ να χορταίνει την ομορφιά και την μοναδικότητα του κυπαρισσόδασους, ενός ιδιαίτερου δάσους που σήμερα απαντάται ακόμα μόνο στην άλλη πλευρά της Κρήτης, στο Ασκύφου και στη Σαμαριά. Κάθε φορά προσπαθούμε να περπατήσουμε καινούργιες διαδρομές μέσα στο δάσος για να μπορέσουμε ν’ ανακαλύψουμε καινούργιες ακόμα πιο όμορφες και μοναδικές «γωνιές» του δάσους. Έτσι και αυτή την φορά η διαδρομή μας μπορεί να ξεκίνησε από την τοποθεσία «φαβετόπρινος», όμως ακολούθησε διαφορετική διαδρομή με πορεία αρχικά βορειοανατολική κατά μήκος της ρεματιάς που έρχεται από το Καθαρό.
Κυπαρισσόδασος Κριτσάς Λασιθίου
Ακολουθούμε την ρεματιά που περίπου μετά από είκοσι λεπτά που συνεχίζει σε παλιό μονοπάτι με πορεία κατηφορική για περίπου άλλα είκοσι λεπτά και στο σημείο που ανοίγει το τοπίο και υπάρχουν τα θεμέλια παλιού μιτάτου, η πορεία μας στρέφεται βόρεια με κατεύθυνση προς την «μεσοράχη», αφού κατέβουμε και ανέβουμε την ίδια ρεματιά που είχαμε συναντήσει στην αρχή. Αφού ανηφορήσουμε μέσα στα κυπαρίσσια για περίπου μία ώρα, μέσα σε ένα εντυπωσιακό τοπίο και αφού περάσουμε από τα χαλάσματα ενός ακόμα παλαιού μιτάτου δίπλα σε ένα εντυπωσικό σε μέγεθος πρίνο, φτάνουμε στην θέση «ανεμόσπηλιο», όπου υπάρχει η πηγή «σφεντάμι», χωρίς τρεχούμενο νερό, αλλά με μια μικρή ποσότητα στον πάτοτου μικρού πηγαδιού που έχει κατασκευαστεί δίπλα του.
Κυπαρισσόδασος Κριτσάς Λασιθίου
Από την πηγή «σφεντάμι» η πορεία μας αλλάζει σε νότια και συνεχίζει την ανηφορική της διαδρομή στην καρδιά του κυπαρισσόδασους στην περιοχή που υπάρχει το σπήλαιο που φιλοξενούσε τους αντάρτες την περίοδο του πολέμου. Θαυμάζουμε τα πανύψηλα δένδρα με τους εντυπωσικούς κορμούς και περπατάμε κάτω από την σκιά τους που μαζί με το λιγοστό αεράκι που φυσσά μας προσφέρουν την δροσιά που χρειαζόμαστε για να συνεχίσουμε παρ’ όλη την ζέστη που επικρατεί. Περνάμε από το ξέφωτο με το πέτρινο πηγάδι κάτω από αγριοαπιδιά που η ποσότητα νερού που διαθέτει είναι αρκετή για να ξεδιψάσει τα ζώα και τα πουλιά της περιοχής, για αρκετό διάστημα ακόμα και φτάνουμε στα βράχια με την εντυπωσιακή θέα. Τα μάτια μας προσπαθούν να χορτάσουν το θέαμα και οι φωτογραφικές μηχανές ανάβουν για να μπορέσουν να αποτυπώσουν την ομορφιά που ξετυλίγεται μπροστά τους.
Κυπαρισσόδασος Κριτσάς Λασιθίου
Βρισκόμαστε πλέον στην καρδιά του κυπαρισσόδασους και από εδώ μέχρι την επιστροφή μας στον «φαβετόπρινο» το μονοπάτι κατηφορίζει και ανηφορίζει τις ρεματιές τους δάσους εδώ στους πρόποδες της Τσίβης και γνωρίζοντας πως κάποτε ολόκληρη σχεδόν η Κρήτη ήταν ένα απέραντο κυπαρισσόδασος φανταζόμαστε την ομορφιά που οι Μινωίτες κληρονόμησαν, αλλά δεν σεβάστηκαν, αφού ήταν οι πρώτοι που άρχισαν την καταστροφή του.
Πληροφορίες για το δάσος
Το κυπαρισσόδασος της Κριτσάς βρίσκεται περίπου 10 χλμ. δυτικά της Κριτσάς, στην δεξιά μεριά του δρόμου που οδηγεί στο Οροπέδιο του Καθαρού. Το δάσος συναντάτε στις νότιες παρυφές της Τσίβης, με τον κύριο όγκο του σήμερα να βρίσκεται γύρω από την ρεματιά που ξεκινά από το οροπέδιο και κατηφορίζει μέχρι την Κριτσά. Ο πυρήνας του δάσους καλύπτεται από κυπαρίσσια το «κυπαρίσσι του Μίνωα», όπως και το «πυραμιδικό και πλάγιο», ενώ περιφερειακά η βλάστηση γίνεται μικτή από πρίνους, ασφεντάμους, λιοπρίνια, αγριελιές και αζιλάκους, αλλά και αμπελίτσες (abelicea) το ιδιαίτερο αυτό ενδημικό δένδρο της Κρήτης.
Κυπαρισσόδασος Κριτσάς Λασιθίου
Η κύρια είσοδος για το κυπαρισσόδασος γίνεται από την θέση Φαβετοπρίνος, στον δρόμο για το οροπέδιο καθαρού. Στο σημείο αυτό υπάρχει ενημερωτικό κιόσκι με χάρτη της περιοχής που περιλαμβάνει όλα τα γύρω αξιοθέατα και τα μονοπάτια που μπορεί να ακολουθήσει κανείς για να περιπλανηθεί στο δάσος. Η θέση δε αυτή προσφέρει αμφιθεατρική θέα στην Τσίβη, το κυπαρισσόδασος και πανοραμική άποψη του Μεραμπελλιώτικου κόλπου και του Αγίου Νικολάου. Η πεζοπορική διαδρομή ξεκινάει δίπλα από τον δρόμο και καταλήγει μετά από 30 λεπτά στο δάσος, όπου έχει την δυνατότητα να ακολουθήσει διάφορα μονοπάτια για να ανακαλύψει τις ομορφιές που κρύβει μέσα του το πανέμορφο τοπίο.
Κριτσά Λασιθίου
Από την περιοχή διέρχεται το μινωικό και αργότερα το μεσαιωνικό μονοπάτι προς το οροπέδιο του Καθαρού, που περνά και από μια σειρά μινωικών πύργων κατά μήκος του (βίγλες), βυζαντινών εκκλησιών (Παναγιά Κερά, Άγ. Γεώργιος ο Καβουσιώτης, Άγ. Ιωάννης ο Θεολόγος, Άγ. Ιωάννης στο Νεκροταφείο) και είναι διάσπαρτο από παλιά όστρακα. Τα μονοπάτια που οδηγούν στο δάσος διασταυρώνονται με το μινωικό μονοπάτι, κατηφορίζουν και ανηφορίζουν την ρεματιά που περνά από την περιοχή σε πολύ όμορφες διαδρομές μέσα στους πρίνους όπου συναντά κανείς πέτρινες παλιές μάντρες βοσκών, ενώ διάσπαρτες στον αέρα είναι οι μυρωδιές από τα θυμάρια και τα άλλα βότανα που γεμίζουν τις πλαγιές μέχρι το δάσος. Στο κυπαρισσόδασος εκτός από τα επιβλητικά δένδρα με τους ομορφοσχεδιασμένους κορμούς συναντά κανείς και την σπηλιά «Εγγλέζου Κουφάλα», στην οποία κρύβοντανκάποιοι Άγγλοι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Oροπέδιο Καθαρού – Φαράγγι Κριτσάς
Πριν από αρκετούς αιώνες η Κρήτη ήταν καλυμμένη από πυκνά δάση με κυπαρίσσια, τα οποία δυστυχώς δεν υπάρχουν σήμερα. Τα κυπαρίσσια της Κρήτης ήταν ξακουστά σε όλο τον τότε κόσμο και από τα Μινωικά χρόνια η ξυλεία τους αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα εμπορίου. Λέγεται μάλιστα ότι η Κρήτη ήταν γνωστή στα αρχαία χρόνια ως η χώρα του κυπαρισσιού, όμως η εξαντλητική υλοτομία απογύμνωσε τα Κρητικά βουνά. Έτσι το δάσος της Κριτσάς αποτελεί ένα από τα τελευταία του είδους του (υπάρχουν μερικά ακόμη στα Λευκά Όρη). Το κυπαρίσσι της Κριτσάς είναι γνωστό ως θηλυκό ή Κυπαρίσσι του Μίνωα, και είναι δέντρο που φτάνει σε ύψος τα 30 μ. και έχει οριζόντια απλωτά κλαδιά και πλατιά πλούσια κόμη.
Κυπαρισσόδασος Κριτσάς Λασιθίου
Πηγή: pezopories.blogspot.gr
ΚατηγορίεςΔασικά Οικοσυστήματα
Απάντηση