H Επιχειρησιακή Μονάδα BEYOND του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών & Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) κατέγραψε λεπτομερώς τις καμένες εκτάσεις που οφείλονται στις σημαντικότερες πυρκαγιές που συνέβησαν στη χώρα μέχρι και τις 2 Αυγούστου 2023. Με βάση τον απολογισμό εκτιμάται ότι τον Ιούλιο 2023 έχουν καεί εκτάσεις της τάξης των 507.910 στρεμμάτων, με το νησί της Ρόδου μόνο, να μετρά 180.000 καμένα στρέμματα, ενώ μεγάλο πλήγμα δέχτηκαν επίσης η Δυτική Αττική αλλά και η Μαγνησία.
Με βάση τα δεδομένα που είχε συλλέξει μέχρι και τις 31/07/2023 το Σύστημα Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης Διαχείρισης Δασικών Πυρκαγιών FireHUB της Επιχειρησιακής Μονάδας BEYOND και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS) (βλ. παρακάτω Πίνακα 1), και μελετώντας τις χαρτογραφημένες καμένες εκτάσεις, προέκυψε ότι οι πρόσφατες δασικές πυρκαγιές έχουν προκαλέσει σημαντικά μεγαλύτερη καταστροφή από κάθε αντίστοιχη περίοδο τα τελευταία 13 χρόνια.
Πίνακας 1: Πηγή BEYOND ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ – Ιούλιος 2023: Καταγραφή των επίπεδων καμένων εκτάσεων από δασικές πυρκαγιές των τελευταίων δεκατριών ετών
Οι καμένες εκτάσεις ανά γεγονός πυρκαγιάς φαίνονται στην παρακάτω Εικόνα 1.
Ιδιαίτερη σημαντικότητα αποκτά το γεγονός ότι σύμφωνα με την Υπηρεσία Διαχρονικής Χαρτογράφησης της Επιχειρησιακής Μονάδας BEYOND, οι περισσότερες από τις πυρκαγιές ξέσπασαν σε περιοχές που είχαν υποστεί παρόμοια καταστροφή στο παρελθόν. Συγκεκριμένα στην Κέρκυρα το 50% της καμένης έκτασης είχε ξαναπληγεί τα έτη 2000, 2005, 2007, 2011, 2017 (Εικόνα 2), ενώ φαίνεται πως στην ευρύτερη περιοχή σημειώνονται συχνά πυρκαγιές μεγάλης έντασης.
Εικόνα 2: Κέρκυρα – Διαχρονική Χαρτογράφηση καμένων εκτάσεων
Παρομοίως στον Κουβαρά Αττικής σημειώνονται πυρκαγιές σχεδόν κάθε χρόνο εκ των οποίων οι μεγαλύτερες σημειώθηκαν τα έτη 2007, 2009, 2016, 2017 και 2020 και 2022 (Εικόνα 3). Περίπου το 43% της περιοχής που επλήγη από την φετινή πυρκαγιά είχε υποστεί τέτοια καταστροφή και στο παρελθόν, γεγονός που δυσχεραίνει σημαντικά την αναγέννηση του φυσικού τοπίου.
Εικόνα 3: Κουβαράς Αττικής- Διαχρονική Χαρτογράφηση καμένων εκτάσεων
Στον παρακάτω Πίνακα 2 φαίνονται αναλυτικά οι εκτάσεις των πυρκαγιών του Ιουλίου 2023 που έχουν πληγεί σε παλαιότερες πυρκαγιές.
Πίνακας 2: Ανάλυση επαναλαμβανόμενων πυρκαγιών στα κύρια γεγονότα του 2023 μέχρι τις 31.07.2023
Σχετικά με τα είδη εκτάσεων που έχουν πληγεί, η ανάλυσή με το Corine Land Cover 2018 έδειξε ότι από τα 507.910 στρέμματα γης, το 32% ανήκει σε σκληρόφυλλη βλάστηση και το 28% σε μεταβατικές δασώδεις και θαμνώδεις εκτάσεις. Επιπλέον, με το πέρασμα της πυρκαγιάς πλήχτηκαν ελαιώνες 9% και κωνοφόρα δάση 9%, φυσικοί βοσκότοποι 7.5% και εκτάσεις με αραιή βλάστηση 6%. Αναλυτικά στοιχεία ανά γεγονός φαίνονται στον παρακάτω Πίνακα 3.
Πίνακας 3: . Είδη κάλυψης γης που επλήγησαν στις κύριες πυρκαγιές του 2023 μέχρι τις 31.07.2023
ΚατηγορίεςΠυρκαγιές - Αναδασώσεις