Διαμαντής Σταγγίδης,
Δασολόγος
«Απλώς ακατανόητο» χαρακτηρίζει ο διευθυντής του Γραφείου Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF κ. Τόνι Λονγκ το δικαίωμα δόμησης εκτός των εγκεκριμένων σχεδίων που δίνεται στην Ελλάδα. «Κάτι παρόμοιο δεν ισχύει σε άλλη χώρα της ΕΕ» συμπληρώνει με έκπληξη.
Ξανάρθε λοιπόν στην επικαιρότητα για μια ακόμη φορά εξαιτίας του επίκαιρου περιβαλλοντικού νομοσχεδίου. Η προηγούμενη ήταν όταν ανακαλύψαμε τις περιοχές Νatura. Ιστορικά, η πριμοδότηση της εκτός σχεδίου δόμησης αποτελεί πάγιο χαρακτηριστικό της ελληνικής πολεοδομικής πολιτικής, τουλάχιστον μετά το 1960, γιατί μέχρι τότε ήταν άλλες οι ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας.
Θα μπορούσε όμως να την δικαιολογήσει κανείς αν μάθαινε πως η χώρα αυτή δεν έχει ακόμη δασικούς χάρτες, κτηματολόγιο και χρήσεις γης. Δηλαδή τα βασικά προαπαιτούμενα μιας σύγχρονης χώρας. Όμως μέχρι να αποκτήσει η χώρα χρήσεις γης δεν θα υπάρχουν άκτιστες περιοχές για να εφαρμοστούν αυτές. Και τότε η πολιτεία θα πρέπει να πριμοδοτήσει την κατεδάφιση για να μπορούν να υλοποιηθούν στην πράξη οι ενιαίοι χώροι κοινής χρήσης χωρίς εξαιρέσεις. Το έχει πει άλλωστε ο Τσαρούχης, πως «οι ευεργέτες του μέλλοντος δεν θα είναι εκείνοι που θα κτίζουν, αλλά εκείνοι που θα γκρεμίζουν κτίρια».
Ως ημίμετρο και σαν αντίδοτο στην έλλειψή τους η χώρα από την μια πλευρά επιτρέπει την εκτός σχεδίου δόμηση στις μη δασικές εκτάσεις και από την άλλη πλευρά απαγορεύει δια ροπάλου την δόμηση στις δασικές ακόμη και με ελάχιστο συντελεστή δόμησης.
Γιατί όμως να μπορεί να κτίζει κανείς όπου θέλει; Μα φυσικά γιατί μπορεί να χτίσει εκεί που έχει την περιουσία του. Πόσο λογικό είναι όμως να μπορείς να κτίζεις όπου θέλεις ακόμη και αν δεν υπάρχει δίκτυο για νερό, ρεύμα, αποχέτευση, σχολείο κλπ στην περιοχή; Και τι θα γίνει αν στη συνέχεια στο δίπλα γεωτεμάχιο κάποιος εγκαταστήσει ένα χοιροτροφείο; Ζούμε έναν διαχρονικό παραλογισμό της ελληνικής πολεοδομικής νομοθεσίας όπου επιτρέπονται «σχεδόν» όλες οι χρήσεις στην γεωργική γη.
Μέχρι πρόσφατα μόνο η αρχαιολογία και η δασική νομοθεσία μπορούσε να αποτρέψει την εκτός σχεδίου δόμηση. Τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί και η έννοια της αγροτικής γης υψηλής παραγωγικότητας, χαρακτηρισμός που απαγορεύει την οικοδόμηση, αφού σύμφωνα με αυτόν η γη θεωρείται ως ένας εν ανεπαρκεία και αναντικατάστατος φυσικός πόρος.
Γιατί όμως η μετατροπή κάθε κομματιού γης σε οικόπεδο εκτοξεύει την αξία του; Θα μπορούσε να αλλάξει αυτό; Φυσικά ναι. Νόμοι και έργα της πολιτείας ανεβάζουν ή κατεβάζουν την αξία της γης. Την περίοδο 1920-1930 ένα στρέμμα καπνοχώραφου στον κάμπο της Δράμας κόστιζε όσο 100 στρέμματα αγριελιών στο Παλιό Καβάλας. 100 χρόνια μετά ισχύει το αντίστροφο, αφού οι αγριελιές έγιναν παραθεριστικό κέντρο και ο καπνός πνέει τα λοίσθια.
Με την σκέψη πως ο άνθρωπος χρειάζεται εκτός από το σπίτι του και την τροφή του που παίρνει από τα χωράφια, αλλά και τον καθαρό αέρα που παίρνει από το δάσος, δεν θα ήταν πιο σωστό να καθορίσει η πολιτεία μέτρα που να μην διαφοροποιούν την αξία της γης ανάλογα με την χρήση; Έτσι θα έχανε την ελκυστικότητά της η εκτός σχεδίου δόμηση. Μπορώ να φανταστώ μερικά. Ας πούμε να δίνονται αγροτικές επιδοτήσεις μόνο στην γη υψηλής παραγωγικότητας. Η ακόμη να επιδοτείται η διατήρηση του ιδιωτικού δάσους. Αλλά και να επιβαρύνεται με περιβαλλοντικούς φόρους η εκτός σχεδίου δόμηση.
Και τι θα γίνει με όσους ζημιωθούν από την απαγόρευση της εκτός σχεδίου δόμησης; Θα μπορούσε να προβλεφθεί η ανταλλαγή του γεωτεμαχίου τους με οικοδομήσιμη δημόσια γη εντός σχεδίου. Αλλά όλα αυτά χρειάζονται οραματιστές πολιτικούς και δυστυχώς η χώρα δεν διαθέτει τέτοιο απόθεμα.
29.11.2020
ΚατηγορίεςΑπόψεις, Δόμηση - Αυθαίρετα
Αφήστε μια απάντηση