Του Γιώργου Μαχαίρα,
Δασολόγου
Ο τίτλος υπήρχε στο μυαλό μου καιρό τώρα, χρόνος δεν υπήρχε να αποτυπώσει σκέψεις και εμπειρίες στο χαρτί .. ήταν 25 Ιουλίου ξημερώματα, ενώ η Ρόδος ακόμα καίγονταν όπως κάηκε ξανά πριν από χρόνια, όπως θα καούν ξανά και ξανά τα εναπομείναντα υψηλά δάση (ελπίζω) μόνο στον Νότο (*), βαίνοντας πρόσω ολοταχώς προς την ερημοποίηση…
23 χρόνια μετά, είχα ξανά την ευκαιρία να συμμετάσχω ενεργά στην δασοπυρόσβεση, να νιώσω (την ψευδαίσθηση) για μερικές ώρες ότι μπορούσα να ξαναπάρω την τύχη στα χέρια μου, προσπαθώντας να σώσω κάτι από αυτό που εδώ και 25 χρόνια βλέπουμε αμέτοχοι, την εγκληματική καταστροφή των δασών της Αττικής, της Πελοποννήσου, της… της… έχοντας τα χέρια δεμένα από μια αλλοπρόσαλλη κυβερνητική επιλογή. Μια επιλογή να μας βάλει στο περιθώριο από αυτό που αγαπήσαμε, αυτό που σπουδάσαμε, σε αυτό που περνάμε μέρες και χρόνια λόγω δουλειάς και που κάθε καλοκαίρι το χάνουμε από τα μάτια μας και θα πρέπει να νιώθουμε …τυχεροί που το είδαμε.. ναι γιατί Πάρνηθα δεν θα ξαναδούμε, τις αρχαίες συστάδες του Μαινάλου θα τις βλέπουμε μόνο σε φωτογραφίες, το υπεραιωνόβιο δάσος του Βαλμά στην Ανάβυσσο που δεν είχε καεί ποτέ τα τελευταία 120 χρόνια … τόσα και τόσα μοναδικά δασικά οικοσυστήματα που ένα αποτυχημένο μοντέλο και πολιτικές μας το έχουν στερήσει.
Διαβάζουμε όλοι μας αυτές τις μέρες στα μέσα επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης για το ποιος φταίει, τι πήγε στραβά, ποιος έχει την ευθύνη και τόσα άλλα… Αλληλοκατηγορίες ένθεν και ένθεν και το τραγικότερο όλων ή σύγκριση για το ποιος είχε τα λιγότερα θύματα..
Σε ποια πολιτισμένη χώρα του … δυτικού και όχι μόνο κόσμου όπως αυτάρεσκα μας αρέσει να λέμε ότι… ανήκομεν δεν θα είχε γίνει μια αξιολόγηση ενός αποτυχημένου, κοινά πια αποδεκτό, μοντέλου αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. Ακούμε χρόνια τώρα και ορθώς για αξιολόγηση των υπαλλήλων του δημοσίου τομέα, αλλά δεν ακούμε ή δεν βλέπουμε τίποτα για μια αποτίμηση και αξιολόγηση του προαναφερθέντος μοντέλου δασοπυρόσβεσης. Εντάξει η Ελληνική Δασική Υπηρεσία είναι σκόπιμα στο περιθώριο, αλλά αφού λεφτά υπάρχουν για ταξίδια (μάλλον αναψυχής) στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ας εφαρμόσετε τουλάχιστον το μοντέλο της Αμερικανικής Δασικής Υπηρεσίας που μάλλον εκτιμάται περισσότερο. Να μην αναφέρουμε για αυτό της αδελφής Κύπρου, που ο μέχρι πρότινος υπουργός, ο εκ Κύπρου ορμώμενος, θα μπορούσε ανεξόδως να συμβουλευτεί.
Εκατοντάδες χιλιάδες καμένα στρέμματα δασών, σε πολλές περιπτώσεις η καταστροφή είναι μη αναστρέψιμη, ανθρώπινες ζωές, ζώα, υποδομές με τεράστιο κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος. Όσο για το κόστος δασοπυρόσβεσης…. (απόρρητα !! στοιχεία (γιατί;;) ενός ακήρυχτου πολέμου).
Ασκήσεις επί χάρτου, ασκήσεις επί πεδίου, εντυπωσιακές φωτογραφίες και πλάνα στην τηλεόραση με αεροπλάνα και drones, σκηνοθεσία, φώτα κάμερα και πάμε… Πομπώδη λόγια όπως τα παρακάτω… Αντιγράφω: «Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε σήμερα, Δευτέρα 15 Μαΐου 2023, άσκηση για την αντιμετώπιση δασικής πυρκαγιάς μεγάλης έκτασης στον Άγιο Κωνσταντίνο (Καμάριζα) Δήμου Λαυρεωτικής, με την κωδική ονομασία «ΔΙΑ ΠΥΡΟΣ 2023». Η άσκηση διεξήχθη στο σημείο «Έγκοιλον Χάος» του Αγίου Κωνσταντίνου όπου αντιμετωπίστηκε ως πραγματικό συμβάν δασικής πυρκαγιάς και εκκένωσης οικισμού ενώ ακολουθήθηκαν όλα τα επιχειρησιακά στάδια σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στη δασοπυρόσβεση. Η άριστη συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, είχε αποτέλεσμα η άσκηση να περατωθεί με απόλυτη επιτυχία και να εξαχθούν θετικά συμπεράσματα» !!! και μετά…
Και μετά έρχεται η απομυθοποίηση, ο Ιούλης, ο κάθε Ιούλης και Αύγουστος του καλοκαιριού, η πλήρης κατάρρευση του περίφημου μηχανισμού πολιτικής προστασίας (επιχειρησιακό φιάσκο), άλλη μια πυρκαγιά που θα αποτυπωθεί μέχρι φυσικά να ξεχαστεί μέσα σε τόσες άλλες στην ραστώνη του καλοκαιριού, 38.000 στρ. δεν είναι και μεγάλο νούμερο ιδιαίτερα άμα… «επεξεργαστεί» από τα συνολικά στατιστικά.
Άλλωστε έχουμε εμπειρία σε αυτό σαν χώρα (με τα περίφημα greek statistics ακόμα γελάνε στην Ευρώπη), τι και αν τα μισά από αυτά που κάηκαν είχαν καεί μόλις πριν από τρία χρόνια (στις 09/09/2020) άρα δεν υπήρχαν και πολλά να καούν) …μα κάηκε ολόκληρη η φυσική αναγέννηση ψέλλιζε δακρυσμένος ένας γραφικός δασολόγος … ναι ξέρω ήταν ο άνεμος δυνατός, ίσως να ήταν και ο Ερμής ανάδρομος..
Τι και αν η πυρκαγιά ξεκίνησε ακριβώς δίπλα στην λεωφόρο Αθηνών Σουνίου, στο ίδιο σημείο όπως και το 2007 …. Ναι το ξέρω πολύς ο όγκος των πληροφοριών για τα πληροφοριακά συστήματα και προγνωστικά μοντέλα των κλιματιζόμενων πολυτελών γραφείων εκεί στα mall και τα hall της Λεωφόρου Κηφισίας βεβαίως βεβαίως.
«Με τον ήλιο τα μπάζω με τον ήλιο τα βγάζω τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε» λέει η παροιμία αλλά όπως έχουμε αποκοπεί από την παράδοση έτσι έχουμε αποκοπεί και από την πραγματικότητα, όπως έχουμε αποκόψει την εμπειρία δεκαετιών από το προφανές … όταν η αξίνα, η τσάπα, το αλυσοπρίονο, το … μυαλό είχαν περισσότερη αξία από τα πανάκριβα μέσα δασοπυρόσβεσης… (όσα drone και να προμηθευτείτε φωτιά δεν θα σβήσουν)… γνώση έμπειρων δασικών που ξέρουν την περιοχής τους χρόνια, που θα μπορούσαν να ελέγξουν την πυρκαγιά σε καίρια σημεία πριν γίνει ανεξέλεγκτη… και αν γινόταν ήξεραν που θα οργάνωναν την δεύτερη γραμμή άμυνας.
Μια τυχαία χρονιά που οι καιρικές συνθήκες θα είναι ευνοϊκές γίνεται η αιτία για θριαμβολογίες και επαίνους (εδώ στο Λαύριο η ανταλλαγή τιμητικών πλακετών αυτοϊκανοποίησης είναι παράδοση) και μετά έρχεται η αναμενόμενη χρονιά της καταστροφής και το αφήγημα καταρρέει σαν τον πύργο από άμμο σε μια παραλία του καλοκαιριού.
Μια από τα ίδια για τον γίγαντα με τα πήλινα πόδια (λέγε με Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας) … business as usual που λέμε και στο χωριό μου κάπου εκεί στην ορεινή Αρκαδία.
Ας είναι καλά τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία (λέγε με βαρέλι δίχως πάτο) και η ζωή συνεχίζεται (;;) (για κάποιους όχι). Ως την επόμενη καταστροφή που θα μας έχει γίνει και συνήθεια.
Ποιος θα έχει το πολιτικό ανάστημα να παραδεχτεί ότι κάναμε λάθος;; Ποιος επιτέλους θα θέσει το δάκτυλο επί των τον τύπον των ήλων;;;
Υ.Γ. 1. Την κρίσιμη ώρα που η φωτιά απειλούσε την φυσική αναγέννηση του δάσους του Βαλμά, το όχημα δασοπροστασίας του Δασαρχείου Λαυρίου μαζί με ένα όχημα της Π.Υ. Λαυρίου βρέθηκαν στο κατάλληλο σημείο που θα μπορούσε να αποκοπεί το μέτωπο της φωτιάς. Παρά τις προσπάθειες αυτό δεν κατέστη δυνατό. Πόσο διαφορετικά θα ήταν αν είχε οργανωθεί η θέση άμυνας στο σημείο αυτό, εκμεταλλευόμενοι την εμπειρία από την μια μεριά του πυροσβέστη επικεφαλής (που λόγω εντοπιότητας και εμπειρίας έκρινε σωστά σε πιο σημείο έπρεπε να έρθει), μαζί με την δική μας εμπειρία να θέσουμε σε προτεραιότητα να σωθεί το πολύτιμο και φυσικά αναγεννώμενο πευκοδάσος αντί από τα αείφυλλα πλατύφυλλα που η φωτιά επηρεάζει λιγότερο.
Υ.Γ. 2. Αν επί ημερών Δασικής Υπηρεσίας είχε καταστραφεί (τρις) η Πάρνηθα, ο Δασάρχης της θα έφερνε μέχρι το τέλος της καριέρας του το στίγμα του αποτυχημένου (και ορθώς αν δεν έχει πράξει τα δέοντα) εκτός από το υπαλληλικό του χαρακίρι. Επί των ημερών μας το …επίτιμος αρχηγός Π.Σ. ή μια θέση μετά στην Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας είναι η φυσική ροή των πραγμάτων… (το λέμε και επιβράβευση).
(*) Το κείμενο είχε γραφεί πριν τις τελευταίες μεγάλες φωτιές του Έβρου και της Πάρνηθας… δεν έχει πια και μεγάλη σημασία…
ΚατηγορίεςΑπόψεις, Πυρκαγιές - Αναδασώσεις