«Ήταν ωραίο το Σούνιο τη μέρα εκείνη του Ευαγγελισμού
πάλι με την άνοιξη.
Λιγοστά πράσινα φύλλα γύρω στις σκουριασμένες πέτρες
το κόκκινο χώμα κι ασπάλαθοι
δείχνοντας έτοιμα τα μεγάλα τους βελόνια
και τους κίτρινους ανθούς.
Απόμακρα οι αρχαίες κολόνες, χορδές μιας άρπας αντηχούν
ακόμη…»

Γ. Σεφέρης, «Επί Ασπαλάθων…»

Δημήτριος Η. Παπαστερίου
Ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ

Ο ασπάλαθος (επιστημονική ονομασία: Calicotome villosa, Καλυκοτόμη η εριότριχος) είναι φυτό της μεσογειακής χλωρίδας που ανήκει στην οικογένεια των Χεδρωπών, στα ψυχανθή.

Ο ασπάλαθος είναι επίσης γνωστός με τα ονόματα σπαλάχτρι, σπαλάθρι και ασφάλαθος. Το όνομα ασπάλαθος είναι αρχαίο και με αυτό περιγράφεται το φυτό από το Διοσκουρίδη. Θεωρείται ότι το όνομα προέρχεται γλωσσολογικά από κάποια άγνωστη προϊστορική γλώσσα της Μεσογείου. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι με τους ασπαλάθους χτυπούσαν και τιμωρούσαν του τυράννους στον Άδη. Σε αυτήν την ιστορική αναφορά βασίζεται το τελευταίο ποίημα που έγραψε ο Γιώργος Σεφέρης στις 31 Μαρτίου 1971, το οποίο ονομάζεται «Επί Ασπαλάθων».

Ο Υπουργός κ. Σκρέκας προανήγγειλε οριστικά ρύθμιση για το θέμα του αποχαρακτηρισμού του ασπάλαθου από το δασικό χαρακτήρα, ενώ εκτίμησε ότι μετά το Πάσχα και οπωσδήποτε εντός του Ιουνίου θα έχουν συγκεντρωθεί όλες οι ρυθμίσεις σε ένα νομοθέτημα που θα κατατεθεί στη Βουλή. Ο κ. Σκρέκας τόνισε ακόμα πως οι αντιρρήσεις – για τις οποίες έχει ήδη δοθεί εξάμηνη παράταση – θα διαρκέσουν για όσο καιρό χρειαστεί ώστε να διορθωθούν όσα απαιτούν παρεμβάσεις[1].

Το ρητό «νόμος είναι κάνει ό, τι θέλει» έχει ένα φραγμό: Το Σύνταγμα. Και αυτό έχει φύλακες, τα αρμόδια δικαστήρια.

Η δικαστική εξουσία είναι αρμόδια για να επιληφθεί όχι μόνο για τα καθησυχαστικά μέτρα που θα ληφθούν υπέρ των αγροτοσυνδικαλιστών, αλλά και τις επικίνδυνες δηλώσεις προέδρων: «Οπότε σαν πρόεδρος έχω να πω ότι να αναμένετε μεγάλες φωτιές, μετά από αυτούς τους χάρτες που είδαμε. Όλοι οι αγρότες έχουν ξεσηκωθεί και λένε “θα τους δείξουμε εμείς τι είναι δασικοί χάρτες”». Η «είδηση» αυτή είναι ένα δείγμα σοβαρής απειλής κατά του περιβάλλοντος αλλά και ένα μείγμα ανευθυνότητας, ελλείψεως μέτρου, αλλά και «ψευδολεβεντιάς» συγκεκριμένου δημόσιου άνδρα. Ερώτηση: Η συντεταγμένη πολιτεία αντέδρασε τόσο για τη δήλωση όσο και για την υλοποίησή της;

Με βάση τον ασπάλαθο και την παραπάνω «προεδρική απειλή» μου έρχεται στο μυαλό: «Στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε;»

Ο γιαλός είναι φυσικό φαινόμενο, που εμείς τον χαρακτηρίζουμε στραβό, λες και θα έπρεπε να είναι ίσιος. Ο ασπάλαθος είναι θάμνος, λες και θα έπρεπε να είναι κάτι άλλο, που να βολεύει τους αγροτοσυνδικαλιστές και τους λοιπούς κλειδοκράτορες. Η φύση τον προικίζει με αγκάθια και λουλούδια. Εμείς, στοχεύουμε αλλιώς! Πόσο στραβά αρμενίζουμε! Με μια ακόμη αναμενόμενη αναδιάταξη στο ορθό που φαίνεται να συνταράξει όλο το σύστημα που διέπει το Κτηματολογικό Δασικό Δίκαιο.

Ου γαρ έρχεται μόνον!

————

* Ο τίτλος είναι δανεισμένος από το τελευταίο ποίημα του Σεφέρη και δημοσιεύτηκε στο Βήμα (23-9-71) τρεις μέρες μετά το θάνατό του στην περίοδο της δικτατορίας. Το ποίημα βασίζεται σε μια περικοπή του Πλάτωνα (Πολιτεία 614 κ.ε.) που αναφέρεται στη μεταθανάτια τιμωρία των αδίκων…

[1] dasarxeio.com, 10.04.2021.

ΚατηγορίεςΑπόψεις, Δασικοί Χάρτες, Νομοθεσία

Tags: Ασπάλαθος, Δημήτριος Η. Παπαστερίου, Κώστας Σκρέκας, Φρυγανικά οικοσυστήματα, Φρύγανα, Χαρακτηρισμός εκτάσεων