Γιώργος Ευτυχίδης,
Δασολόγος
Εάν η πολιτεία αποφασίσει να προχωρήσει στην ανάπτυξη υποδομών πληροφοριών με σκοπό την επιχειρησιακή υποστήριξη της αντιπυρικής προστασίας —τόσο στο πεδίο της πρόληψης όσο και της καταστολής— το αρχικό βήμα οφείλει να αφορά την τυποποίηση, μοντελοποίηση και χαρτογράφηση της δασικής καύσιμης ύλης σε εθνικό επίπεδο, χρησιμοποιώντας επιστημονικές γνώσεις και σύγχρονες τεχνολογίες όπως τηλεπισκόπηση και συστήματα γεωπληροφορικής (GIS). Αυτή η συγκεκριμένη υποδομή είναι βασικό εργαλείο για όλα τα θέματα διαχείρισης των πυρκαγιών και θα πρέπει να είναι ενιαία για όλη τη χώρα.
Η δασική καύσιμη ύλη είναι ο μοναδικός παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει η διαχείριση του δάσους, προκειμένου να μετριάσει τη συμπεριφορά της πυρκαγιάς και να μπορέσει ο μηχανισμός αντιμετώπισης να την ελέγξει, με την προϋπόθεση βέβαια ότι οι άλλοι δύο παράγοντες που καθορίζουν τη συμπεριφορά της πυρκαγιάς (τοπογραφία και καιρός) δεν θα έχουν ακραία χαρακτηριστικά.
Το δάσος λειτουργεί ως συνεχής μηχανισμός παραγωγής βιομάζας, η απομάκρυνση της οποίας είναι απαραίτητη για να αποφεύγεται υπερσυγκέντρωση εύφλεκτου υλικού και να διασπάται η συνέχεια του στρώματος του δασικού καυσίμου (της επιφάνειας του δάσους που καίγεται στην πυρκαγιά). Η απομάκρυνση μπορεί να γίνεται μηχανικά με καθαρισμούς, κλαδεύσεις, αραιώσεις, αντιπυρικές κλπ. και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παραγωγή ενέργειας (καυσόξυλα, πέλετ, εργοστάσια βιομάζας κλπ), ή με φυσικές μεθόδους όπως η ελεγχόμενη βόσκηση ή ακόμη και η ελεγχόμενη καύση (δειλά έχει γίνει ένα βήμα με τη νομοθέτηση της χρήσης του αντίπυρος από 2022) με κατάλληλο επιστημονικό σχεδιασμό.
Σχεδιασμοί που στο παρελθόν αξιολογήθηκαν ως οικονομικά ανεφάρμοστοι θα πρέπει να επανεξεταστούν συνυπολογίζοντας στην ανάλυση κόστους-οφέλους τους παράγοντες της τοπικής απασχόλησης και η μείωση του κινδύνου πυρκαγιάς ώστε να εκτιμηθεί ρεαλιστικά η σκοπιμότητα εφαρμογής παρόμοιων λύσεων.
Για την τεκμηρίωση του σχεδιασμού της διαχείρισης των δασικών καυσίμων με στόχο τη μείωση της επικινδυνότητας είναι απαραίτητη α. η τυποποίηση αρχικά με βάση τη μορφή (φρύγανα, θάμνοι, δέντρα κλπ) και τη δομή της βλάστησης (θαμνότοποι, συστάδες με ή χωρίς υπόροφο κλπ) που καθορίζουν τα χαρακτηριστικά της καύσης) β. η μοντελοποίηση, δηλαδή η ποσοτικοποίηση κάποιων στοιχείων των δασικών τύπων ώστε να μπορούμε να προσδιορίσουμε ποσοτικά χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς της φωτιάς (ταχύτητα εξάπλωσης, θερμική ένταση κλπ) στον κάθε τύπο και γ. η χαρτογράφηση της γεωγραφικής κατανομής και της συνέχειας των διαφόρων τύπων δασικών καυσίμων στο χώρο.
Το έργο της δημιουργίας εθνικών τύπων δασικών καυσίμων, της μοντελοποίησης των χαρακτηριστικών τους και η ανάπτυξη αντίστοιχων εθνικών χαρτών δασικής καύσιμης ύλης με την κατανομή τους, θα βοηθήσει τόσο στην πρόληψη όσο και στην καταστολή. Αυτό θα επιτρέψει τη δημιουργία ψηφιακών προϊόντων χαρτογράφησης της επικινδυνότητας και της εξάπλωσης των πυρκαγιών, υποστηρίζοντας το συντονισμό σχεδίων και επιχειρήσεων.
ΚατηγορίεςΑπόψεις, Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών, Πυρκαγιές - Αναδασώσεις